رشته موسیقی که از سال 1248 در مدارس ایران تدریس میشد، سالهای زیادی است که فرم آکادمیک و دانشگاهی به خود گرفته و در دانشگاههای کشور، تدریس میشود. این رشته تنها تا مقطع کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) در ایران وجود داشته و برای تحصیل در آن در مقاطع بالاتر، باید به کشورهای دیگر مهاجرت کرد.
شرکت در کنکور رشته موسیقی و ورود به دانشگاه تنها یکی از راههای به درآمدرسیدن و حرفهایشدن در موسیقی است و اگر تمایل دارید که درمورد بازارکار رشته موسیقی بیشتر بدانید، باید گفت که چه شما داوطلب فارغالتحصیل از یک هنرستان موسیقی باشید و چه یک داوطلب از آموزشگاههای آزاد، برای شما نیز در بازار موسیقی کار وجود دارد. البته به شرط پشتکار!
در این مطلب به بررسی کامل منابع کنکور رشته موسیقی، نمونه سوالات و جزئیات کامل آن میپردازیم. در نظر داشته باشید که رشته موسیقی کنکور مجزایی نداشته، و داوطلبان برای ورود به زیرشاخههای آن در دانشگاه، باید از طریق کنکور هنر عمل کنند.

رشته موسیقی در کدام شاخه است
دریچه ورود به رشته موسیقی در دانشگاه، شرکت در کنکور هنر است و کنکور مستقلی به نام کنکور موسیقی وجود ندارد.
برای ورود به رشته موسیقی در دانشگاه، 2 راه دارید:
- ورود به هنرستان موسیقی و پس از آن شرکت در کنکور رشته موسیقی (کنکور هنر)
- ورود به آموزشگاههای آزاد و پس از آن شرکت در کنکور رشته موسیقی (کنکور هنر)
دقت داشته باشید که اگر بخواهید از بدون داشتن هیچ دانشی درمورد موسیقی، وارد رشته دانشگاهی آن شوید، حتی در صورت قبولی در آزمون کنکور، شانسی برای قبولی در آزمون عملی موسیقی نخواهید داشت.
گرایشهای این رشته در مقطع کارشناسی (لیسانس) شامل رشتههای زیر است:
- کارشناسی آهنگسازی
- کارشناسی نوازندگی سازهای ایرانی
- کارشناسی نوازندگی سازهای جهانی
- کارشناسی موسیقی نظامی
ثبت نام کنکور رشته موسیقی
برای ثبت نام کنکور رشته موسیقی، همزمان با ثبت نام کنکور سراسری سایر رشتهها (که در بهمن و اسفند هر سال از طریق سایت سازمان سنجش به نشانی sanjesh.org انجام میشود) در کنکور هنر ثبت نام کرده و در این مدت علاوه بر تلاش برای خواندن منابع کنکور، سعی کنید مهارت عملی خود را با توجه به گرایش مربوطه برای شرکت در آزمون عملی موسیقی، بالا ببرید.
گرایشهای رشته موسیقی در زیرگروه 5 گروه آزمایشی هنر قرار دارند.
آزمون عملی موسیقی
پذیرش دانشجو در رشتههای تحصیلی دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و رشتههای زیر در کنکور رشته موسیقی (کنکور هنر) سراسری، به صورت متمرکز و با شرایط خاص صورت میپذیرد:
- نقاشی، ارتباط تصویری، آموزش هنر، طراحی پارچه، طراحی صحنه، طراحی لباس، عکاسی، کاردانی هنرهای تجسمی، کتابت و نگارگری، مجسمهسازی (زیرگروه یک)
- طراحی صنعتی (زیرگروه دو)
- ادبیات نمایشی، بازیگری، نمایش عروسکی (زیرگروه چهار)
- آهنگسازی، نوازندگی موسیقی ایرانی و نوازندگی موسیقی جهانی (زیرگروه پنج)
بر این اساس، در صورتی که قصد شرکت در کنکور موسیقی را داشته باشید و بخواهید که در گرایشهای کارشناسی آهنگسازی، کارشناسی نوازندگی موسیقی ایرانی و کارشناسی آهنگسازی موسیقی جهانی ادامه تحصیل دهید، پس از اعلام نتایج کنکور رشته موسیقی (کنکور هنر) در صورتی که دارای حد نصاب لازم برای قبولی در این رشتهها باشید، به آزمون عملی موسیقی هدایت شده و مطابق مطلب زیر، در زمینههای مشخص شده آزمون عملی خواهید داد.
آزمون عملی کنکور رشته موسیقی - گرایش کارشناسی آهنگسازی |
آژمون عملی کنکور رشتهموسیقی - گرایش کارشناسی نوازندگی ساز ایرانی |
آزمون عملی کنکور رشته موسیقی - گرایش کارشناسی نوازندگی ساز جهانی |
رشته موسیقی گرایش نوازندگی ساز ایرانی
نوازندگی ساز ایرانی که یکی از گرایشهای رشته موسیقی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است، از دو بخش تشکیل میشود؛ دستگاه و ملودی.
مبانی نظری و ردیف نوازی موسیقی، تاریخ موسیقی، صداها، فلسفه موسیقی و فواصل موسیقی، مواردی هستند که دانشجویان در طی دوران تحصیل خود در دروس تئوری با آنها اشنا شده و در دروس عملی، در حداقل یکی از سازهای ایرانی مهارت پیدا میکنند.
پذیرش در این رشته در کنکور رشته موسیقی (کنکور هنر) به صورت متمرکز (جز رشتههای خاص است) بوده و پس از اعلام نتایج اولیه کنکور رشته موسیقی، داوطلبانی که موفق به کسب حداقل نمره شدهاند، به آزمون عملی دعوت خواهند شد.
جدول زیر، لیستی از دروسی است که طی دوران تحصیل خود در این رشته در مقطع کارشناسی، خواهید خواند:
دروس رشته موسیقی گرایش نوازندگی ساز ایرانی | |
دروس پایه |
|
دروس تخصصی |
|
دروس اصلی |
|
مشاغلی که برای فارغالتحصیلان این رشته در آموزشگاههای موسیقی، فرهنگسراها، آموزشگاههای آزاد هنری و کارگاههای سازسازی متصور است، به شرح زیر است:
- نوازنده در گروههای موسیقی
- سرپرست در گروههای موسیقی
- مربی کودک و بزرگسال در آموزشگاههای موسیقی
- کارمند در مراکز دولتی مرتبط با این رشته مانند اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی
- اجرا کننده ارکستر موسیقی
- برنامه ریز و اجرا کننده موسیقی
- تاسیس آموزشگاه های آزاد هنری و مدیریت آنها
بهترین دانشگاهها برای داوطلبان کنکور رشته موسیقی، دانشگاه تهران، دانشگاه هنر (محل تحصیل کرج) و دانشگاه گیلان (رشت) است ولی موسسات دیگری چون موسسه غیرانتفاعی سپهر دنش معاصر اصفهان، موسسه غیرانتفاعی حکیم نظامی قوچان، موسسه غیرانتفاعی فردوس مشهد، دانشگاه کردستان و موسسه غیرانتفاعی کمالالملک نوشهر نیز، آن را ارائه میدهند.
رشته موسیقی گرایش نوازندگی ساز جهانی
رشته موسیقی گرایش نوازندگی ساز جهانی به این منظور به وجود آمده است که آن دسته از متقاضیان شرکت در کنکور رشته موسیقی که علاقهای به سازهای ایرانی یا رشته آهنگسازی ندارند و علاقمند به سازهایی مثل ویلون، گیتار و پیانو هستند نیز بتوانند در حوزه موسیقی تحصیلات آکادمیک داشته و مهارت لازم را برای حضور در ارکسترهای مختلف داخلی و خارجی را به دست بیاورند.
فارغالتحصیلان این رشته علاوه بر نوازندگی، قادر خواهند بود که به عنوان موسیقیدان و پژوهشگر حوزه موسیقی نیز فعالیت داشته، و به پیشبرد این علم کمک کنند.
پذیرش در این رشته منوط به قبولی و کسب نمره حدنصاب لازم در کنکور رشته موسیقی (کنکور هنر) و شرکت و موفقیت در آزمون عملی موسقی گرایش نوازندگی سازهای خارجی است، که نمره آن با ضریب 6 محاسبه میشود و برای قبولی در آن، باید بر یکی از سازهای موجود در ارکستر سمفونیک، مبانی نظری و عملی موسیقی تسلط داشته باشید.
همچنین برای ورود به این رشته باید پشتکار زیادی داشته و انسان خلاق، بااراده و صبوری باشید و از شنوایی کاملی برخوردار باشید.
دروس رشته نوازندگی سازهای جهانی در مقطع کارشناسی، به شرح زیر است:
دروس رشته موسیقی گرایش نوازندگی ساز جهانی | |
دروس پایه موسیقی جهانی |
|
دروس اصلی موسیقی جهانی |
|
دروس تخصصی موسیقی جهانی |
|
فارغالتحصیلان و حتی دانشجویان رشته کارشناسی موسیقی در گرایش نوازندگی سازهای جهانی، میتوانند در صورت داشتن سرمایه و مهارت کافی، آموزشگاه آزاد هنری تاسیس کرده و یا در مشاغل زیر مشغول به کار شوند:
- برنامه ریز و اجرا کننده صحنه های موسیقی ( تئاتر و نمایش )
- آهنگ سازی
- مربی آموزشی سازهای جهانی (مانند پیانو ، گیتار و …)
- فعالیت در کارگاه ساز سازی
- فعالیت در استودیو های ضبط موسیقی
- برنامه ریز و اجرا کننده موسیقی فیلم
- آفرینش سرودها و آهنگ ها
- اجرای ارکستر موسیقی به عنوان نوازنده یا سرپرست گروه
بهترین دانشگاهها برای تحصیل داوطلبان کنکور رشته موسیقی، دانشگاه هنر (کرج) و دانشگاه تهران بوده و مراکزی چون موسسه غیرانتفاعی فردوس مشهد نیز برای آن پذیرش دارند.
فرصتهای شغلی دیگری برای این رشته در جهان وجود دارد که شامل موارد زیر میباشد:
- هنرمندان مستقل
- موسیقی دانان حقوق بگیر برای ارکستر، گروه کر، تئاتر یا گروههای موسیقی
- آموزش موسیقی در مدارس، کالجها یا دانشگاهها، یا به صورت تک به تک در خارج از خانه یا فروشگاه موسیقی
عضویت و ایفای نقش در هر یک از این گروهها به عنوان مجری، خواننده، آهنگساز، رهبر و تنظیمکننده بستگی کاملی به شرایط و خصوصیات فردی دانشجویان داشته و در سبکهای مختلفی چون آلترناتیو، بلوز، راک، کلاسیک، جاز، R&B، ایندی، هیپ هاپ و کانتری به فعالیت میپردازند.
بهترین کشورها برای مهاجرت به وسیله این رشته، آمریکا، اتریش، انگلستان، آلمان، کانادا، استرالیا و سوئد بوده و روند رشد پیشبینی شده برای اشتغال موسیقیدانان بسیار امیدوارکننده است.
لیست زیر، فهرستی از بهترین دانشگاههای جهان برای تحصیل در رشته نوازندگی موسیقی جهانی است:
- مدرسه جولیارد نیویورک (آمریکا)
- مدرسه موسیقی برکلی بوستون (آمریکا)
- دانشکده موسیقی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (آمریکا)
- هنرستان موسیقی جدید انگلستان بوستون (انگلستان)
- دانشکده موسیقی ییل (آمریکا)
- موسسه موسیقی کورتیس (آمریکا)
- آکادمی سلطنتی موسیقی (انگلستان)
- دانشکده موسیقی جیکوبز دانشگاه ایندیانا بلومینگتون (آمریکا)
- دانشکده موسیقی مانس نیویورک (آمریکا)
رشته آهنگسازی
همه کسانی که آهنگساز میشوند نوازنده هستند، اما همه نوازندهها آهنگساز نیستند. در واقع آهنگسازی، هنر خلق یک موسیقی با توجه به فاکتورهای مختلف است و آهنگسازان نسبت به سازهای موسیقی تسلط فوقالعادهای دارند.
اگر میخواهید بیشتر با این رشته آشنا شوید، فرض کنید شما یک کارگردان و یا تهیه کننده فیلم هستید و نیاز دارید که علاوه بر بازی بازیگرانتان، از طرق دیگری هم منظور خود را به مخاطب برسانید. برای این کار گزینههای مختلفی مثل انتخاب جهت دار میزانسن (طراحی صحنه و دکور)، تدوین و حتی فیلمبردار دارید، اما اثربخشترین چیزی که به کمک شما میآید انتخاب یک موسیقی مناسب است. در واقع به این علت که در هنر، چیزی ارزشمندتر است که کمتر بخش خودآگاه را درگیر کرده و بدون اینکه مخاطب متوجه چیزی شود در عمق جان او بنشیند، موسیقی ارزشمندترین ابزار برای انتقال منظور به مخاطب است. به همین منظور نوازندگان، فیلمسازان، تهیهکنندگان تئاتر و ... ترجیح میدهند نمایش و اجرای خود را با اجرای یک موسیقی دقیق و سفارشی در اثنای آن، اثرگذارتر کرده و کاری کنند که تا سالهای سال خاطره آن اثر، از ذهن مردم پاک نشود.
دروس تدریسی رشته آهنگسازی در دانشگاه عبارتند از:
دروس رشته آهنگسازی | |
عمومی |
|
پایه |
|
تخصصی |
|
اصلی |
|
برای داوطلبان کنکور رشته موسیقی در گرایش آهنگسازی مسیرهای متفاوتی وجود دارد که بهترین آنها عبارتند از:
- تدریس در آموزشگاههای آزاد
- تدریس در دانشگاهها
- تدریس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- تدریس در آموزش و پرورش
- جذب در صداوسیما، آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد
- راهاندازی استودیو موسیقی
- تاسیس آموزشگاه ازاد موسیقی
- کار با تهیه کنندگان فیلم، استودیوهای انیمیشن و آژانس های تبلیغاتی
این رشته در دانشگاههای مختلفی چون دانشگاه هنر البرز، دانشگاه هنر اصفهان و موسسه غیرانتفاعی کمال المک نوشهر تدریس میشود. و کشورهایی مانند استرالیا، کانادا، اتریش، فرانسه و هلند، بهترین مقاصد آهنگسازان ایرانی و دانشگاههای رایس، وندربیلت، مریویل، کالیفرنیای جنوبی و جان هاپکینز، بهترین دانشگاههای جهان برای ادامه تحصیل در این رشته هستند.