حتما تا کنون به این موضوع فکر کرده اید که پس از فشار دکمه ی پاور کامپیوتر، در فرآیند روشن کردن کامپیوتر چه اتفاقی رخ می دهد؟ صدای تک بوق را می شنوید؟ نوشته هایی سیاه و سفید روی مانیتور ظاهر می شود؟ و یا اینکه در کمتر از یک دقیقه با صفحه ی ورود به سیستم عامل (مانند ویندوز) روبرو می شوید؟ تمامی اتفاقات بالا با روشن شدن کامپیوتر اتفاق میافتند، اما چه فرایندی پشت پرده ی این اتفاقات رخ می دهد که در نهایت باعث اسمبل سیستم , روشن کردن آن می شود؟ اگر در مورد روشن شدن سیستم کنجکاو هستید، تا پایان این مقاله همراه باشید.
شاید یک کاربر عمومی تنها فشار دادن دکمه پاور کیس را ببیند و در ادامه ظاهر شدن محتوا روی نمایشگر و پس از آن هم وارد شدن به محیط سیستم عامل. اما حقیقتاً بارگذاری سیستمعامل یکی از جالبترین فرایندها در دنیای کامپیوتر است که مجموعه گستردهای از اتفاقات در سختافزار و نرمافزار را در دل خود دارد.
فرایند روشن کردن کامپیوتر از لحظهای که دکمه پاور کیس را فشار میدهید تا لحظهای که ویندوز کاملاً بالا آمده و میتوانید با آن کار کنید روندی بسیار طولانی است که کاربر تنها بخشی از آن را روی مانیتور تماشا میکند. با این حال در پس پرده و بین سختافزارهای موجود از منبع تغذیه داخل کیس و ارتباطات بین CPU و RAM با هارد گرفته و رسیدن اطلاعات به مانیتور، صدها و شاید هزاران وظیفه را شامل میشود.
اما اگر برای شما هم سوال شده که این روند شامل چه مواردی شده و چه احتیاجاتی دارد پیشنهاد میکنیم ادامه مطلب را از دست ندهید. در واقع میخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که با روشن شدن رایانه، چه اتفاقاتی میافتد تا ویندوز بالا بیاید.
مراحل راه اندازی سیستم عامل پس از روشن کردن کامپیوتر
زمانی که شما دکمه ی پاور جلوی کیس خود را فشار می دهید، دستور روشن کردن رایانه به مادربرد داده می شود و تمامی قطعات داخل کیس روشن شده و ولتاژ خود را از منبع تغذیه تعبیه شده در پشت کیس دریافت می کنند. قطعاتی مثل مانیتور و اسپیکر نیز سیگنال های اطلاعاتی صوتی/تصویری را از مادربرد دریافت می کنند و ولتاژ خود را به طور جداگانه از برق شهر (AC) دریافت میکنند.
سپس پردازنده (CPU) بر روی مادربرد به دنبال حافظه ی ROM می گردد که از دستورات ذخیره شده ی بایوس در این حافظه برای شناسایی، راه اندازی، تطبیق تمامی قطعات اصلی و جانبی و در نتیجه روشن کردن کامپیوتر استفاده کند.
پردازنده در این مرحله، دو دستور اصلی و جامع مورد نیاز برای روشن شدن کامپیوتر را از حافظه بایوس فراخوانی می کند. یکی دستور POST و یا Power On Self Test می باشد و دیگری دستور جستجوی سیستم عامل بر روی حافظه های جانبی (مانند هارد دیسک،فلاپی،فلش...) می باشد.
دستور POST در واقع یک برنامه بررسی کننده صحت و تصدیق اجزای سخت افزار بوده که خود شامل دستورات متفاوتی است.
برنامه POST در ابتدا به تست حافظه ی داخلی CPU، جامعیت و صحت کدهای بایوس، کلاک قطعات و گذرگاه های ارتباطی،صحت کنترلرهای پایه مانند وقفه ها، بررسی اطلاعات حافظه ی CMOS RAM، تطبیق تنظیمات سیستم با سخت افزار و در نهایت تست سلامت حافظه ی اصلی(رم سیستم) و حافظه های جانبی مانند هارد دیسک و درایوهای نوری می پردازد.
اگر در این بخش، تمامی مراحل به درستی و بدون اشکال پیش رود،برنامه POST یک صدای تک بوق را از اسپیکر نصب شده روی مادربرد به صدا در می آورد و روش کردن سیستم آغاز میشود. در غیر این صورت، بدون بوق و یا با تعداد و ترتیب مختلفی از صداهای بوق، مشکل مربوطه را به کاربر اعلام می کند.
پس از صحت، راه اندازی اولیه و تطبیق اجزای سخت افزار توسط POST،در مرحله ی بعد، پردازنده دستور دوم برای روشن شدن سیستم را از بایوس فراخوانی می کند که این دستور به جستجوی بخش بوت لودر سیستم عامل در حافظه های جانبی میپردازد. ترتیب اینکه کدام حافظه در ابتدا جستجو شود، در بایوس و برنامه Setup توسط کاربر قابل تغییر است.
بیشتر بخوانید: رونمایی از سنسور 200MP سامسونگ ISOCELL HP2 برای گلکسی S23 Ultra
پس از جستجو و آماده سازی سیستم عامل، پردازنده محتوا و فایل های آن را در حافظه ی رم کپی و به اصطلاح لود می کند تا روند روشن کردن رایانه به پیش رود. سیستم عامل نیز لیست حافظه های رم سیستم را جهت استفاده و دسترسی برای خود لیست می کند.
در مرحله آخر روشن کردن کامپیوتر، سیستم عامل وارد فرایند راه اندازی (Boot) شده و درایورهای قطعات اصلی و جانبی را لود می کند و در نهایت صفحه اصلی سیستم عامل ظاهر و تمامی برنامه های کاربردی در خدمت کاربر قرار می گیرند.
CMOS RAM چیست؟
یک نوع حافظه ی رم بر روی مادربرد می باشد که وظیفه ی نگهداری تنظیماتی است که از سوی کاربر در بایوس اعمال شده است. مانند تاریخ و زمان، اولویت بوت، تنظیمات اورکلاک و...؛ این حافظه رم جریان برق خود را در هنگام خاموشی سیستم از یک باطری 3.3 ولت که روی مادربرد تعبیه شده، دریافت می کند.