خشونت خانگی

خشونت خانگی یکی از مشکلات بسیار رایج اجتماعی است که بسیاری از خانواده ها با آن دست و پنجه نرم می کنند ، این نوع خشونت درون خانواده ها رخ می دهد و فرد قربانی می تواند فرزند ، زن ، مرد و یا حتی فردی سالمند در خانه باشد که توسط فردی از همان خانواده مورد آزار قرار می گیرد.

رایج ترین نوع خشونت خانگی نسبت به کودک و بعد آن زن خانواده بیشترین آمار را دارد که این خشونت می تواند توسط مرد یا زنی در خانواده رخ دهد . این نوع خشونت انواع مختلفی داشته و عواقب طولانی مدت و گاهی غیر قابل جبران را به همراه خود دارد .

برخی افراد به دلایلی مثل حفظ آبرو ، ترس ، نداشتن شجاعت و یا عدم توانایی سکوت کرده و آن را گزارش نمی دهند که این خود منجر به آسیب های بیشتری می شود .

بنابراین با شناخت این نوع خشونت و عوامل و عواقب آن می توان تا حدی از آن آگاهی پیدا کرد و جلوی آن را گرفت ، در این جا به تعریف خشونت خانگی ، انواع و عواقب آن و راه های پیشگری و جلوگیری از
آن پرداخته شده است .



خشونت خانگی چیست و چه عواملی بر آن تاثیر دارد
خشونت خانگی فقط خشونت فیزیکی نیست ، هر رفتاری است که هدف آن به دست آوردن قدرت و کنترل بر یکی از افراد صمیمی در خانواده باشد که قربانی می تواند فرزند ، زن و یا مرد خانواده باشد .

عواملی مانند ناکامی افراد ، فشار زیاد ، تربیت فرد ، مصرف و مواد الکل ، سنت های موجود در خانواده و فاصله بین نسل ها می تواند منجر به خشونت خانگی بشود ، در خانواده هایی که از نظر اقتصادی تحت فشار بوده و در طبقات پایین تر اجتماعی زندگی می کنند خشونت خانگی بیشتری دیده می شود . تفاوت بین نسل ها از نظر فکری ، اخلاقی و نوع تربیت یکی از مهمترین دلایل به وجود آمدن خشونت خانگی نسبت به فرزندان می باشد .

در خشونت خانگی چرخه ای رخ می دهد که پنج مرحله دارد :

1. ایجاد تنش : فرد به دلایل مختلفی مانند فشار های اجتماعی و اقتصادی دچار تنش شده و خشم او فعال می شود .

2. بحران : خشونت به طرق مختلف رخ داده و فردی را در خانواده مورد تهاجم لفظی یا فیزیکی قرار می دهد .

3. پشیمانی و تقاضای بخشش : در این مرحله فرد ابراز پشیمانی کرده اگر چه در اکثر اوقات فرد قربانی را مقصر دانسته و یا توجیحات در مورد عمل خود می آورد . متاسفانه در اغلب موارد فرد قربانی پذیرفته و او را می بخشد ، در مواردی هم پیش می آید که فرد او را نمی بخشد و یا او را ترک می کند .

4. مرحله پیگیری : در این مرحله فرد تلاش خود را در جهت بخشش فرد کرده و کارهایی از قبیل خرید کادو و ابراز احساسات انجام می دهد و در اکثر مواقع موفق می شود .

5. ماه عسل : در این مرحله دو نفر رابطه خود را ترمیم کرده و تا مدتی برای آن ها ماه عسل می باشد که از رابطه خود لذت می برند ، در این مرحله فردی که مورد خشونت واقع شده به غلط تصور می کند رفتار فرد مقابل عوض شده است و تکرار نمی شود .



حتما بخوانید: خشونت علیه زنان


انواع مختلف خشونت خانگی
خشونت خانگی محدود به درگیری فیزیکی نمی باشد و انواع مختلفی دارد که هر کدام عواقب بسیاری برای فرد قربانی دارد ، در این جا چند نمونه نام برده شده است .

 فیزیکی : این نوع خشونت شامل درگیری فیزیکی مانند کتک زدن ، خفه کردن ، هل دادن و ... می باشد .

 کنترل کردن : این نوع شامل کنترل رفتار و عقاید فرد قربانی بوده که فرد مهاجم خود را در این کار موجه می داند .

 سواستفاده جنسی : این رخداد معمولا برای زنان و فرزندان توسط مردان خانواده رخ می دهد که ناخواسته به اجبار و همراه با پرخاشگری در اکثر مواقع می باشد ، گاهی این عمل زمانی رخ می دهد که فرد هشیار نبوده و نمی تواند درست تصمیم بگیرد ، در برخی موارد هم زنان از کودکان و یا مردان سواستفاده می کنند .

 سواستفاده احساسی : این مورد شامل توهین و انتقاد از فرد و پایین آوردن اعتماد به نفس او و به طور دائم خواسته ها و نیاز ها ی فرد را نادیده گرفتن و یا سر او داد زدن می باشد .

 ایزوله کردن : محدود کردن و جلوگیری از فرد برای بیرون رفتن و دیدن فرد دیگر و یا جلوگیری از تلاش و رسیدن به خواسته ها و اهداف فرد بوده و در مورد کودکان عدم اجازه برای رفتن به مدرسه ، بازی کردن و حتی دوستان خود را دیدن است .

 سواستفاده لفظی : فرد با لفظ و حرف خود قربانی را آزار می دهد ، برای مثال او را تهدید به فاش کردن مسائلی که برای فرد مهم است می کند ، او را با کلمات ناسزا صدا می کند و یا تهدید فرد با فرزندان یا جان خودش ، در مورد کودکان تهدید به گرفتن وسایل او و یا منع او از بازی می باشد .

سو استفاده لفظی و احساسی از رایج ترین نوع خشونت خانگی است که عواقب جبران ناپذیری برای افراد خانواده دارد ، در برخی فرهنگ ها افراد به دلیل اعتقاداتی که دارند گاهی کودک خود به خصوص دختران را به قتل می رسانند و این را امری لازم برای حفظ آبرو می دانند .



حتما بخوانید: انواع کودک آزاری


عواقب خشونت خانگی
خشونت خانگی پیامد های بی شماری برای افراد به خصوص کودکان دارد ، زیرا کودکان در سنین کم هنوز شخصیت کاملی ندارند و دیدن و تجربه کردن این خشونت ها می تواند بر شکل گیری شخصیت آن ها تاثیر بگذارد. در خشونت خانگی کودکان خانواده به دلیل آسیب پذیری زیاد در اولویت برای خارج شدن از این وضعیت می باشند ، در این جا برخی از عواقب خشونت خانگی ارائه شده است .

 آسیب فیزیکی : شکستگی ، کبودی ، خونریزی ، سوختن ... از عواقب خشونت می باشد و گاهی فرد دچار روان تنی شده و سردرد ، مشکلات گوارشی و تنفسی همراه آن می آید .

 مرگ : گاهی بر اثر خشونت زیاد فرد قربانی به خصوص کودک جان خود را از دست می دهد ، یا فرد از آزار های زیاد و افسردگی همراه با آن دست به خودکشی می زند .

 تغییر در شخصیت فرد : افراد به خصوص کودکان در اثر خشونت تغییراتی در شخصیت خود نشان می دهند ، برای مثال افراد معاشرتی منزوی می شوند ، اعتماد به نفس فرد پایین می آید و گاهی فرد به دلیل خشم زیاد درون خود ، رفتار های پرخاشگرانه نشان می دهد .

 بهره هوشی کودکان : تحقیقات نشان می دهد کودکانی که مادر آن ها در معرض خشونت خانگی می باشد ، بهره هوشی پایین تری نسبت به همسالان خود دارند .

 مشکلات روحی و روانی : اضطراب ، استرس و افسردگی از مشکلات رایج در خشونت خانگی است .

 اعتیاد : برخی برای جلوگیری موقت از درد و رنج ناشی از خشونت ، به سمت الکل ، سیگار و یا مواد مخدر کشیده می شوند که در نوجوانان این موارد بیشتر است .

 افت تحصیلی : کودکان و نوجوانان درگیر با خشونت خانگی به دلایل مختلف مانند عدم تمرکز ، افسردگی و نا امیدی دچار افت تحصیلی می شوند .



حتما بخوانید: کودک آزاری

با خشونت خانگی چگونه برخورد کنیم 
گاهی افراد به دلیل حفظ آبرو ، ترس از آینده ، ترس از بی پناهی و برچسب ننگ سکوت کرده و خشونت خانگی را گزارش نمی کنند ، اطرافیان باید از این افراد حمایت کنند و در صورتی که فرد قربانی کودک خانواده است او را سریعا از آن محیط خارح کرده و جهت درمان او اقدام نمایند ، در اینجا برخی از راهکارهای پیشگیری و جلوگیری از خشونت خانگی ارائه شده است .

 آگاهی سازی

بسیاری افراد تصور می کنند فقط درگیری و آسیب فیزیکی خشونت محسوب شده و آگاهی درست از آن ندارند ، بهترین راه برای جلوگیری از آن آگاهی سازی افراد است ، به خصوص آگاهی سازی کودکان در مدارس باید اجرا شود . آگاهی سازی زوجین قبل و بعد از ازدواج در مورد راه های حل مسئله و داشتن زندگی زناشویی سالم ، احترام به همسر و درک او واجب می باشد .



 مراجعه به روانشناس

افراد با مراجعه به روانشناس می توانند درد و غم خود را راحت بروز دهند و به واسطه همدلی و آگاهی روانشناس تصمیمات درست بگیرند ، در صورتی که کودک یا نوجوان خانواده هدف خشونت خانگی است باید هر چه سریعتر توسط یکی از افراد نزدیک وی ، به روانشناس مخصوص کودک و نوجوان مراجعه کند . اگر امکان مراجعه فرد پرخاشگر به روانشناس و متخصص هست می توان او را زمانی که آرام بوده و در مرحله پشیمانی و جبران است به اتاق درمان دعوت کرد .

 ترک موقعیت

اگر شرایط برای فرد بزرگسال قربانی مناسب بود باید خانه را ترک کرده و پیش افراد مطمئن رود ، برای انجام این عمل باید از قبل برنامه ریزی داشته و مدارک و وسایل لازم را آماده کرده باشد .





 کلام آخر

در صورتی که فردی اطراف شما مورد خشونت خانگی قرار می گیرد ، صبر نکنید تا او برای کمک پیش قدم شود ، به او فشار نیاورید و سرزنش و قضاوت نکنید بلکه حمایت خود را به او نشان داده و به او در تصمیم گیری کمک کنید و به تصمیماتش احترام بگذارید ، اگر فرد مورد نظر سن پایینی دارد و نمی تواند درست تصمیم بگیرد از نزدیک ترین فرد مورد اعتماد او درخواست کمک و حمایت کنید .



در ادامه بخوانید: همسر آزاری





سوالات متداول


1- چه عواملی بر خشونت خانگی تاثیر می گذارد ؟
عوامل زمینه ای بسیاری بر خشونت خانگی علیه کودکان ، زنان و حتی مردان تاثیر می گذارد که در متن بالا برخی از این موارد ارائه شده است .




2- انواع خشونت در خانواده چیست ؟
خشونت در خانواده به درگیری فیزیکی محدود نمی شود و انواع مختلفی دارد که در متن بالا توضیح داده شده است .




3- عواقب خشونت خانگی در خانواده ها چیست ؟
خشونت خانگی عواقب بسیاری برای افراد و خانواده آن ها دارد که گاهی غیر قابل جبران است ، در متن بالا برخی از این عواقب ارائه شده است .

منبع : خشونت خانگی