بیماری ها و آفات درخت گردو + راه درمان آفت گردو

درخت گردو با اینکه یکی از مقاوم‌ترین درخت‌هاست، اما مثل هر گیاه دیگه‌ای از بیماری‌ها و آفات در امان نیست. اگه به موقع مراقبت نشه، همین آفت‌ و بیماری ها می‌تونن خسارت زیادی به بار و کیفیت گردوها بزنن. از مهم‌ترین بیماری های درخت گردو می‌تونیم به آنتراکنوز (لکه سیاه گردو)، بلایت باکتریایی (پوسیدگی مغز گردو)، شانکر پوستی گردو و پوسیدگی ریشه و طوقه ناشی از فیتوفتورا اشاره کنیم. از طرفی آفت هایی مثل کرم خراط، کرم سیب گردو و کنه گالزا هم از مشکلات رایج این درخت هستن.  شناخت به‌موقع این آفات و بیماری‌ها و استفاده از روش‌های پیشگیرانه و درمانی، باعث می‌شه درختتون سالم بمونه و محصول بیشتری هم برداشت کنید. در ادامه اول بهترین کود برای درخت گردو و بعد از اون هر کدوم از این آفت و بیماری ها و راه‌های مقابله باهاشون رو کامل توضیح می‌دیم.

براساس داده های وبسایت fruitgrowers.com

Walnut pests are a menace to the walnut tree. Trees that are infested with these pests will fail to produce much in the way of nuts and eventually die off. Walnuts with pests will also not develop properly and will likely spoil before harvest time. This is a grave concern for farmers. To control these pests effectively, farmers need to understand the most common species of these pests.

آفات درخت گردو تهدیدی برای درخت گردو هستند. درختانی که به این آفات آلوده می‌شوند، نمی‌توانند محصول زیادی تولید کنند و در نهایت از بین می‌روند. گردوهای آفت‌زده نیز به درستی رشد نمی‌کنند و احتمالاً قبل از زمان برداشت خراب می‌شوند. این یک نگرانی جدی برای کشاورزان است. برای کنترل مؤثر این آفات، کشاورزان باید رایج‌ترین گونه‌های این آفات را بشناسند.

 اگه دوست دارید بدونید چطور می‌تونید از درخت‌هاتون بهتر مراقبت کنید یا نمی‌دونید با چه آفتی طرفید، با ما تماس بگیرید تا راهنماییتون کنیم و بهترین روش‌های کنترل و پیشگیری رو بهتون بگیم.

بهترین کود برای درخت گردو

برای اینکه درخت گردو سالم بمونه و خوب میوه بده، باید بهش همه‌ی مواد غذایی لازم رو برسونیم. کودهای ازته باعث رشد رویشی درخت و افزایش عملکردش می‌شن، ولی باید مراقب بود که زیاد مصرف نشه، چون رشد زیاد شاخه‌ها ممکنه کیفیت میوه‌ها رو کاهش بده. فسفر هم خیلی مهمه، مخصوصاً برای ریشه‌های قوی، گل‌دهی و تشکیل میوه. وقتی میوه‌ها تشکیل شدن، کودهای پتاسیم‌دار کیفیت مغز گردو رو بهتر می‌کنن و درخت رو در برابر خشکی و تنش‌ها مقاوم‌تر می‌کنن.

در کنار این‌ها، درخت به ریزمغذی‌ها هم نیاز داره تا برگ‌ها سبز بمونن، جوانه‌ها خوب رشد کنن و مغز گردو پر و باکیفیت بشه. و در نهایت، کود دهی درخت گردو با کودهای آلی مثل کود کشاورزی دامی یا هیومیک اسید خاک رو  حاصلخیز می‌کنن، رطوبت رو نگه می‌دارن و فعالیت میکروب‌ها رو بالا می‌برن. خلاصه اینکه برای داشتن درخت گردوی سالم و پربار، باید همه‌ی این کودها رو به اندازه و در زمان مناسب بهش برسونیم تا رشد، میوه‌دهی و سلامت درخت به بهترین شکل باشه.

آنتراکنوز یا لکه سیاه گردو

این بیماری یا آفات درخت گردو بیشتر برگ‌ها، شاخه‌های جوان و میوه‌های گردو رو آلوده می‌کنه. حساس‌ترین قسمت درخت، برگ‌هاست. پس اولین علائم روی برگ‌ها ظاهر می‌شه. علائم و نشانی های بیماری آنتراکنوز یا لکه سیاه گردو عبارتند از:

• لکه‌های قهوه‌ای گرد، نامنظم و بدون زاویه روی برگ‌ها و میوه‌های جوان.
• زرد شدن و سوختگی حاشیه برگ‌ها در صورت شدت آلودگی و رطوبت در ابتدای فصل.
• خشک شدن و ریزش شدید برگ درختان در وسط تابستان.
• لکه‌های قهوه‌ای کشیده روی شاخه‌های جوان و دمبرگ‌ها.
• ریزش میوه‌ها در آلودگی اول فصل و قبل از رسیدن.
• چروکیدگی و سیاه شدن مغز میوه‌ها در اواسط تا اواخر فصل رشد. 

راه های پیشگیری از آنتراکنوز یا لکه سیاه گردو

• برگ‌های ریخته پاییز رو جمع کنید و بسوزونید.
• شاخه‌های آلوده رو هرس کنید و بسوزونید.
• آبیاری منظم داشته باشید و درخت رو تقویت کنید.
• برای سم‌پاشی و روش‌های شیمیایی حتماً با کارشناس گیاهپزشکی مشورت کنید.

بلایت باکتریایی (پوسیدگی مغز گردو) 

این بیماری یا آفات درخت گردو باعث می‌شه روی برگ‌ها، شاخه‌ها و میوه‌ها لکه‌های تیره بیفته و در نهایت مغز گردو سیاه بشه، میوه‌ها بریزن و کیفیت محصول پایین بیاد. این بیماری بیشتر وقتی رخ می‌ده که:

• رطوبت بالا باشه یا بهار بارون زیادی بیاد.
• درخت‌ها خیلی نزدیک هم کاشته شده باشن و تهویه باغ ضعیف باشه.
• درخت خوب تغذیه نشده باشه یا آب کافی و درست دریافت نکرده باشه.

راه های پیشگیری از بیماری بلایت باکتریایی (پوسیدگی مغز گردو) 

• شاخه‌های آلوده و میوه‌های مریض رو هرس و حذف کنید تا منبع آلودگی کم بشه.
• تهویه باغ رو بهتر کنید، فاصله درخت‌ها رو مناسب نگه دارید و تاج درخت‌ها رو فرم بدید.
• با مشورت کارشناس، در مراحل حساس رشد از سموم حاوی مس استفاده کنید.
• تغذیه درخت رو متعادل با کودهای اصلی و ریزمغذی‌ها انجام بدید.
• آبیاری رو درست مدیریت کنید تا تنش آبی و رطوبت بیش از حد ایجاد نشه.

اگه این نکات رعایت بشه، می‌تونید جلوی بروز و گسترش بیماری رو بگیرید و محصول سالمی داشته باشید.

کرم خراط

کرم خراط گردو یکی از مهم ترین و پردردسر ترین آفات درخت گردو در ایران به حساب میاد. این حشره از چوب درخت تغذیه می‌کنه و همین باعث میشه شاخه‌ها خشک بشن، درخت ضعیف بشه و اگه آلودگی زیاد باشه، حتی ممکنه کل درخت از بین بره.

درخت گردو یکی از بهترین میزبان‌ها برای این آفته، یعنی خیلی جذبش می‌کنه. گاهی ممکنه صد تا کرم خراط توی یه درخت گردوی بزرگ زندگی کنن. با این حال، درخت گردو تا یه حدی می‌تونه خسارتش رو تحمل کنه.

اگه روی درخت توده‌هایی از خاک ‌اره یا فضولات قهوه‌ای‌رنگ دیدید که از یه سوراخ روی تنه یا شاخه بیرون اومده، بدونید اونجا خونه‌ی لاروهاست. گاهی هم از همون سوراخ شیره‌ی درخت بیرون میاد که نشونه‌ی فعاله بودن لارو توی چوبه.

آلودگی کرم خراط معمولاً توی باغ‌هایی بیشتر دیده میشه که رسیدگی درستی بهشون نمیشه. مثلاً باغی که آبیاریش نامنظمه، یا کوددهی و هرس درخت گردو به موقع انجام نمیشه، راحت‌تر آلوده میشه. ولی اگه باغ‌دار آبیاری منظم، تغذیه مناسب و هرس درست انجام بده، احتمال آسیب خیلی کمتره. 

 راه های پیشگیری از کرم خراط

• آبیاری کافی و منظم انجام بدین.
• از کود مناسب برای تغذیه و تقویت درخت استفاده کنید. (درخت قوی، کمتر دچار آفت و بیماری می‌شه)
• شاخه‌هایی که آفت زده یا خشک شدن رو ببرین.
•   شاخه‌های هرس‌شده رو از باغ خارج و معدوم کنید تا آفت پخش نشه.
• با مفتول مسی داخل سوراخ‌های آفت بزنید تا لاروها کشته بشن.
•  می‌تونید سم مناسب رو داخل کانال‌های آفت تزریق کنید. بعد از تزریق سم، سوراخ‌ها رو با چسب باغبانی ببندید تا آفت دوباره برنگرده.
• تله‌های نوری یا فرمونی نصب کنید تا حشرات بالغ جذب و به دام بیفتن. این روش کمک می‌کنه جمعیت آفت کم بشه.
• مورچه‌ها، سن‌های شکارچی، پرنده‌ها و بعضی عنکبوت‌ها دشمن طبیعی آفت‌ها هستن. وجودشون در باغ باعث کنترل طبیعی آفت‌ها می‌شه.

در کل، کنترل کرم خراط کار یکی‌دو روز نیست و باید با حوصله و به صورت مداوم انجام بشه. اگه باغ‌دار به درختاش خوب رسیدگی کنه، آبیاری و تغذیه رو منظم انجام بده، شاخه‌های آلوده رو بسوزونه، تنه‌ها رو تمیز نگه داره و از روش‌های مکانیکی و تله استفاده کنه، می‌تونه آفت رو تا حد زیادی کنترل کنه.

درخت گردو هرچی سالم‌تر و قوی‌تر باشه، کمتر دچار این آفت میشه. برای همین سلامت کلی درخت مهم‌ترین عامل توی پیشگیریه. باغ‌دار باید همیشه تنه و شاخه‌های درخت‌ها رو نگاه کنه و به محض دیدن نشونه‌هایی مثل خاک‌اره یا شیره، سریع دست به کار بشه. اگه این آفت کنترل نشه، به‌سرعت زیاد میشه و ممکنه تو مدت کوتاهی چندین درخت رو خشک کنه. پس پیشگیری و مراقبت منظم کلید اصلی مقابله با کرم خراط گردوئه.

کنه گالزا

کنه گالزا از آفات درخت گردو هست که به درختای گردو آسیب می‌زنه. این آفت باعث میشه روی برگ‌ها یه جور برآمدگی‌ یا گال درست بشه. اولش کنار رگبرگ‌ها شکل می‌گیره، رنگش زرده، بعد کم‌کم تیره‌تر میشه و آخرای فصل به قرمز قهوه‌ای درمیاد. همین باعث میشه برگ‌ها شکلشون عوض بشه و در نتیجه روی رشد و محصول درخت تأثیر منفی بذاره. اول از همه روی برگ‌های پایین شاخه‌ها دیده میشه و بعد کم‌کم بالا می‌ره و کل درخت رو درگیر می‌کنه.

آلودگی این کنه‌ها معمولاً باعث ریزش برگ‌ها نمی‌شه. بیشتر کنه‌ها قبل از اینکه برگ‌ها بریزن، گال‌ها رو ترک می‌کنن و میرن جای دیگه برای زمستون‌گذرونی. حتی روی برگ‌هایی که ریخته، فقط حدود دو درصد کنه‌ها هنوز تو گال‌ها باقی می‌مونن. به همین دلیل، جمع کردن برگ‌های ریخته‌شده پای درخت خیلی کمکی به کنترل آفت نمی‌کنه.

راه های پیشگیری از کنه گالزا

برای کنترل این آفات درخت گردو باید روی جمعیت زمستان‌گذران تمرکز کنیم، چون همینا شروع‌کننده آلودگی‌های جدید هستن. اگه از اول سال جمعیتشون کنترل بشه، شدت آلودگی‌های جدید خیلی کمتر می‌شه. بهترین زمان برای سم‌پاشی، اوایل بهار وقتی جوانه‌های برگ شروع به باز شدن، کردن و آلودگی شدید باشه، استفاده از سموم کنه‌کش توصیه می‌شه.

کرم سیب گردو

پروانه‌ی کرم سیب یه آفت درخت گردو خیلی مهمه که به درخت گردو و بعضی درخت‌های میوه آسیب می‌زنه. این آفت از مغز گردو می‌خوره و باعث سیاه شدن پوست گردو می‌شه. این سیاه شدن باعث می‌شه که قارچ‌ها راحت‌تر وارد بشن و گردو فاسد بشه.

خسارت کرم سیب بسته به نسلش فرق می‌کنه. توی نسل اول، لاروها وارد میوه‌های نارس می‌شن و باعث می‌شه که میوه‌ها بریزن. اگه به دم‌میوه نگاه کنید، فضولات لاروی رو می‌بینید.  این نشونه‌ی اصلی وجود آفته. باید حواستون باشه که این رو با میوه‌های تلقیح‌نشده یا آفتاب‌سوخته اشتباه نگیرید. اون‌ها هم لکه‌ی سیاه دارن، اما فضولات لاروی ندارن. معمولاً این خسارت توی درخت‌هایی که میوه‌های زودرس دارن، شدیدتره.

توی نسل دوم، لاروها وارد گردوهای بزرگ‌تر می‌شن و مغز گردو رو می‌خورن. این باعث می‌شه که مغز گردو سیاه بشه و دیگه گردو قابل استفاده نباشه. معمولاً گردوهایی که توی این مرحله آسیب می‌بینن، روی درخت باقی می‌مونن ولی دیگه نمی‌شه فروختشون چون مغزشون خراب شده.

برای کنترل این آفت، باید سم‌پاشی رو زمانی انجام بدید که لاروها تازه از تخم بیرون اومدن و هنوز وارد میوه نشدن. برای تشخیص این زمان، می‌تونید از تله‌های نوری یا فرمونی استفاده کنید تا زمانی که جمعیت آفت زیاد میشه رو پیدا کنید. با این کار هم می‌تونید به موقع اقدام کنید، هم سم رو کمتر استفاده کنید.

همون‌طور که می‌بینید، مهم اینه که زمان درست رو پیدا کنید تا بتونید از خسارت جلوگیری کنید!

شانکر پوستی گردو

درخت‌هایی که به هر دلیلی در شرایط بدی قرار دارن، مثلاً آب کافی بهشون نمی‌رسه یا تغذیه‌شون خوب نیست، بیشتر از بقیه درخت‌ها به بیماری شانکر پوستی مبتلا می‌شن. این بیماری از طریق یه زخم یا ترک روی پوست تنه یا شاخه‌ها وارد درخت می‌شه. زخم‌هایی که به دلایل مختلف مثل نوک زدن پرنده‌ها، حشرات، آسیب‌های مکانیکی یا حتی برخورد انسان‌ها ایجاد می‌شن، می‌تونن باعث ورود باکتری به درخت بشن. بنابراین هر زخمی که روی درخت به وجود بیاد، می‌تونه زمینه‌ساز بیماری بشه. علائم این آفت عبارتند از:

این بیماری یا آفت درخت گردو معمولاً از اواسط بهار خودش رو نشون می‌ده. اولش روی تنه درخت، نقطه‌های کوچیکی دیده می‌شن که ازشون کمی صمغ قهوه‌ای تیره یا سیاه بیرون میاد. با گذشت زمان، این لکه‌ها بزرگ‌تر می‌شن و به قسمت‌های زیر پوست و عمق تنه نفوذ می‌کنن. هم‌زمان، صمغ بیشتری از درخت خارج می‌شه و غلیظ‌تر و تیره‌تر هم می‌شه. اگه توی این مرحله پوست روی محل ترشح صمغ رو بردارید، زیرش یه ناحیه‌ی سیاه و نسبتاً بزرگ دیده می‌شه.
هرچی بیماری پیشرفت کنه، ترشح صمغ بیشتر می‌شه، شاخه‌ها ضعیف‌تر می‌شن، برگ‌ها زرد می‌شن و درخت دیگه مثل قبل بار نمی‌ده. بعد از چند سال، اگه درخت درمان نشه، به‌تدریج خشک می‌شه.

راه های پیشگیری از شانکر پوستی گردو

• خرید نهال سالم:
  همیشه نهال رو از مراکز معتبر و دارای گواهی تهیه کنید تا از اول، آلودگی وارد باغ نشه.
• مراقبت درست از درخت:
  درخت‌های ضعیف زودتر مریض می‌شن. پس با آبیاری، تغذیه و رسیدگی درست، درخت رو قوی نگه دارید تا جلوی بیماری گرفته بشه.
• هرس در زمان مناسب:
  شاخه‌ها رو در زمستون هرس کنید، وقتی باکتری غیرفعاله.
  بعد از هرس، زخم‌ها رو با چسب باغبانی بپوشونید تا میکروب وارد نشه.
• بررسی مرتب درخت‌ها:
  هرچقدر زودتر بیماری رو تشخیص بدید، راحت‌تر می‌تونید کنترلش کنید.
  تنه و شاخه‌ها رو مرتب نگاه کنید تا اگه لکه یا صمغ دیدید، سریع اقدام کنید.
• تراشیدن زخم‌ها:
  جاهایی که صمغ بیرون میاد رو با چاقوی تمیز یا چاقوی پیوند بتراشید تا قسمت آلوده برداشته بشه.
  بعد، محل تراشیده‌شده رو با محلول بردو 4 درصد بپوشونید تا جلوی گسترش بیماری گرفته بشه.

پوسیدگی ریشه و طوقه ناشی از فیتوفتورا

بعضی از قارچ‌های فیتوفتورا باعث پوسیدگی ریشه، طوقه یا هر دو می‌شن. وقتی درخت به این بیماری یا آفت درخت گردو مبتلا می‌شه، کم‌کم برگ‌هاش کوچیک و زرد می‌شن، زود می‌ریزن، سرشاخه‌ها خشک می‌شن و در نهایت ممکنه کل درخت از بین بره. شدت بیماری بستگی داره به نوع قارچ، میزان رطوبت خاک، دمای هوا و مقاوم بودن پایه‌ی درخت. بعضی وقت‌ها علائمش به مرور و طی چند سال خودش رو نشون می‌ده.

پوسیدگی طوقه اول با چند تا لکه دور محل اتصال تنه به ریشه (طوقه) شروع می‌شه. کم‌کم این لکه‌ها به هم می‌چسبن و دور تا دور تنه رو می‌گیرن. وقتی این اتفاق بیفته، درخت معمولاً خشک می‌شه. پوسیدگی ریشه هم اول از ریشه‌های کوچیک شروع می‌شه، بعد سراغ ریشه‌های بزرگ‌تر می‌ره و در نهایت کل ریشه رو از بین می‌بره. وقتی ریشه خراب بشه، دیگه درخت نمی‌تونه آب و مواد غذایی رو بالا بکشه و ضعیف می‌شه.

راه‌های پیشگیری از پوسیدگی ریشه و طوقه

• زهکشی خوب خاک:
  نذارید آب دور ریشه بمونه. رطوبت زیاد بهترین شرایط برای رشد قارچه.
• محافظت از محل پیوند:
  قسمت پیوند درخت باید کمی بالاتر از سطح خاک باشه تا مرطوب نشه و آلوده نگرده.
• استفاده از پایه مقاوم:
  موقع کاشت نهال، از پایه‌های مقاوم به فیتوفتورا استفاده کنید تا درخت در برابر بیماری مقاومت بیشتری داشته باشه.

جمع بندی

درخت گردو با اینکه درختی مقاومه، اما در برابر بعضی آفات و بیماری‌ها آسیب‌پذیره و اگه به‌موقع رسیدگی نشه، می‌تونه محصول و حتی خود درخت رو از بین ببره.از مهم‌ترین آفات گردو می‌شه به کرم خراط اشاره کرد که داخل شاخه و تنه نفوذ می‌کنه و باعث ضعف و خشکیدگی شاخه‌ها می‌شه. 

در بین بیماری‌ها و آفات درخت گردو، بلایت باکتریایی و آنتراکنوز از شایع‌ترین‌ها هستن. بلایت باعث سیاه شدن مغز گردو و لکه روی برگ و شاخه می‌شه، و آنتراکنوز باعث لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها و ریزش زودرس اون‌ها میشه. بیماری شانکر پوستی هم روی تنه و شاخه‌ها به شکل ترشح صمغ  ظاهر می‌شه و به مرور باعث خشک شدن بخش‌هایی از درخت می‌شه. پوسیدگی ریشه و طوقه هم معمولاً در خاک‌های مرطوب دیده می‌شه و باعث زردی برگ، ضعف عمومی و در نهایت مرگ درخت می‌گرده.

برای پیشگیری، باید نهال سالم کاشت، آبیاری رو منظم و اصولی انجام داد، در زمستون هرس درست کرد، و درخت‌ها رو مرتب بررسی کرد تا علائم اولیه زود تشخیص داده بشن. استفاده از تله‌های نوری یا فرمونی و بهره‌گیری از حشرات مفید هم کمک زیادی به کنترل طبیعی آفات می‌کنه. در کل، رمز داشتن باغ گردوی سالم و پربار، در پیشگیری، مراقبت منظم و شناسایی به‌موقع خلاصه می‌شه.