رایج ترین بیماری های مقعدی کودکان

کودکان نیز مانند بزرگسالان می توانند به بیماری های مقعدی متعددی مبتلا شوند. در صورت عدم تشخیص و درمان صحیح این بیماری ها، کودک علائمی مانند درد، سوزش و خونریزی را تجربه می کند. بسیاری از بیماری های مقعدی کودکان از یبوست ناشی می شوند، به همین دلیل والدین همیشه باید برای درمان یبوست کودکان به موقع اقدام کنند تا فرزندان آنها به بیماری هایی مانند بواسیر و شقاق مبتلا نشود.

شقاق مقعدی
شقاق مقعدی شایع ترین بیماری مقعدی در کودکان است که باعث ایجاد پارگی های کوچک در پوشش مقعد می شود. علت اصلی ابتلا به این بیماری در کودکان یبوست، زور زدن هنگام اجابت مزاج، مدفوع سفت یا بزرگ و اسهال مکرر است. در موارد نادری ممکن است کودکان در اثر عفونت یا بیماری التهابی روده (کرون روده یا کولیت روده) به شقاق مبتلا شوند. علائم شقاق در کودکان عبارتند از:
درد شدید هنگام و بعد از اجابت مزاج
خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا در مدفوع
گریه یا تحریک‌پذیری هنگام اجابت مزاج
اسپاسم عضلات مقعد

درمان شقاق مقعدی در کودکان
در اغلب موارد برای درمان شقاق کودکان تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی توصیه می شود. همانطور که گفته شد عامل اصلی ایجاد شقاق یبوست است، به همین دلیل مصرف غذاهای پر فیبر، نوشیدن آب کافی و استفاده از نرم کننده های مدفوع تحت نظر پزشک برای درمان یبوست بسیار مهم است. در برخی موارد پزشک برای کاهش التهاب، تورم و تسکین درد شقاق داروهای موضعی مانند پمادها را توصیه می کند. بهترین پماد برای شقاق مقعدی کودکان شامل پماد لیدوکائین، پماد دیبوکائین، پماد هیدروکورتیزون، پماد بتامتازون و پماد نیتروگلیسیرین است.
با درمان مناسب، شقاق مقعدی طی 1 تا 10 هفته بهبود پیدا می کند و برای درمان آن نیاز به جراحی نیست. جراحی تنها در مواردی که شقاق مزمن است و با سایر روش ها درمان نمی شود، توصیه می شود.

بواسیر (هموروئید)
بواسیر در کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر شایع است، اما امکان ابتلا به آن به ویژه در کودکانی وجود دارد که یبوست مزمن (طولانی مدت) داردند. شایع ترین علل ابتلا به بواسیر زور زدن هنگام اجابت مزاج، نشستن طولانی مدت در دستشویی، یبوست یا اسهال مزمن است. بواسیر در کودکان می تواند منجر به علائم زیر شود:
تشکیل توده‌ های متورم در اطراف مقعد
خارش یا سوزش مقعد
خونریزی پس از اجابت مزاج
درد، به ویژه در حین نشستن

درمان بواسیر در کودکان
اولین اقدامی که برای درمان بواسیر کودکان توصیه می شود درمان یبوست با تغییر در رژیم غذایی است. در مواردی که یبوست شدید باشد پزشک ممکن است برای درمان آن ملین های مناسب کودکان را توصیه کند. همچنین می توانید برای کاهش علائمی مانند درد و تورم از حمام آب گرم (حمام سیتز) و در برخی موارد از پمادها (در صورت تجویز پزشک) استفاده کنید. جراحی تنها در موارد نادری که بواسیر منجر به علائم شدید و مداوم می شود که با سایر روش ها برطرف نمی شوند، توصیه می شود.

آبسه مقعدی
آبسه پری‌ آنال یا آبسه مقعدی یک حفره پر از چرک در نزدیکی مقعد است که معمولا در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌ شود. این آبسه می‌ تواند دردناک باشد و در صورتی که درمان نشود، می تواند منجر به ایجاد فیستول مقعدی شود. علل ابتلا به آبسه مقعدی مسدود شدن غدد مقعد یا عفونت باکتریایی است و گاهی ممکن است در اثر بیماری زمینه ای به نام کرون روده ایجاد شود. علائم آبسه مقعدی در کودکان شامل:
تورم، گرمی و قرمزی در نزدیکی مقعد
درد در اطراف مقعد
حساسیت به لمس
تب در موارد شدید
ترشح چرک

درمان آبسه مقعدی در کودکان
تنها روش موثر درمان آبسه مقعدی درناژ یا تخلیه است. درناژ توسط پزشک انجام می شود و در طی آن، پزشک تمامی چرک ها و مواد زائدی که در حفره جمع شده اند تخلیه می کند. در صورتی که عفونت گسترش پیدا کرده باشد یا کودک برای انجام جراحی بسیار کوچک باشد، استفاده از آنتی بیوتیک ها توصیه می شود.

فیستول مقعدی
فیستول مقعدی یک تونل غیرطبیعی است که کانال مقعد را به پوست اطراف مقعد متصل می‌ کند. این بیماری مقعدی اغلب پس از تخلیه آبسه مقعدی یا در اثر درمان نکردن آن ایجاد می شود. بیماری های التهابی روده و برخی از ناهنجاری های نادر مادرزادی نیز در ابتلا به آن در کودکان موثر هستند. علائم شایع فیستول مقعدی در کودکان شامل:
ترشح مداوم چرک یا مدفوع از طریق دهانه فیستول در نزدیکی مقعد
سوزش پوست اطراف مقعد
درد مقعدی
تورم مقعد
تجربه آبسه‌ های مکرر

درمان فیستول مقعدی در کودکان
فیستول مقعدی با استفاده از روش های خانگی یا داروها درمان نمی شود، زیرا یک تونل است که فقط با استفاده از جراحی هایی مانند فیستولوتومی می توان آن را از بین برد. پس از جراحی، مراقبت مناسب از زخم و رعایت بهداشت برای جلوگیری از بروز عوارض یا عفونت بسیار مهم است. همچنین اگر بیماری کرون در ابتلا به فیستول مقعدی موثر باشد برای کنترل التهاب ناشی از آن نیز باید اقدام کرد.

ناهنجاری‌ های آنورکتال
ناهنجاری‌ های آنورکتال نقص‌ های مادرزادی هستند که بر ساختار مقعد و رکتوم تأثیر می‌ گذارند. این ناهنجاری‌ ها زمانی رخ می‌ دهند که مقعد یا رکتوم در طول رشد جنین به درستی تشکیل نمی شوند. انواع این ناهنجاری ها شامل مقعد بسته، تنگی مقعد، فیستول رکتوم، فیستول اورترال و فیستول رکتوواژینال است. با توجه به نوع این ناهنجاری ها، علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
عدم وجود سوراخ مقعدی قابل مشاهده در بدو تولد
مشکل یا ناتوانی در دفع مدفوع
تورم شکم
استفراغ
دهانه‌ های غیرطبیعی در اطراف مقعد یا واژن
عفونت‌ های مکرر مجاری ادراری (در صورت وجود فیستول)

درمان ناهنجاری های آنورکتال در کودکان
در اغلب موارد برای درمان ناهنجاری های آنورکتال باید از جراحی استفاده کرد، زیرا این مشکلات منجر به ایجاد دهانه مقعدی و اتصالات خاص در بدن کودک می شوند. در برخی موارد علاوه بر جراحی، به مراقبت های طولانی مدت مانند فیزیوتراپی و برنامه های غذایی خاص نیاز است.

افتادگی روده (پرولاپس رکتوم)
افتادگی روده یا پرولاپس رکتوم، زمانی رخ می‌ دهد که بخشی از رکتوم از مقعد بیرون می‌ زند. این بیماری در کودکان زیر ۵ سال شایع‌ تر است. عللی که ممکن است منجر به افتادگی روده در کودکان شوند عبارتند از یبوست مزمن، زور زدن بیش از حد در حین اجابت مزاج، فیبروز کیستیک (به دلیل سرفه مکرر و مشکلات روده) و سوء تغذیه است. علائم پرولاپس رکتوم در کودکان شامل:
بیرون زدن رکتوم از مقعد، به ویژه در حین اجابت مزاج
درد
ترشح مخاط
خونریزی (در برخی موارد)

درمان افتادگی روده در کودکان
پرولاپس رکتوم نیز در اغلب موارد در اثر یبوست رخ می دهد، به همین دلیل افزایش مصرف فیبر و نوشیدن آب کافی می تواند در برطرف کردن آن بسیار موثر باشد. همچنین والدین یا پزشکان می توانند رکتوم را به آرامی به داخل مقعد فشار دهند تا به جای اصلی خود برگردد. در صورت عود پرولاپس رکتوم یا در صورتی که افتادگی به اندازه ای باشد که روده به طور مداوم از مقعد بیرون بزند، پزشک ممکن است جراحی را برای درمان آن توصیه کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز هر یک از علائم زیر، والدین برای بررسی بیشتر باید با یک متخصص گوارش کودکان مشورت کنند:
درد مقعدی مداوم
وجود خون در مدفوع
تورم غیرطبیعی در اطراف مقعد
چرک یا ترشحات غیرطبیعی از مقعد
عفونت و آبسه های مکرر
بیماری‌ های مقعدی در کودکان شایع هستند، از شقاق مقعدی گرفته تا شرایط پیچیده‌ تر مانند فیستول یا ناهنجاری‌ های آنورکتال. تشخیص و اقدام به موقع برای درمان بسیار مهم است، زیرا اغلب این بیماری ها در کودکان به سادگی و با استفاده از روش های خانگی درمان می شوند.