ثبت اظهارنامه مالیات ارز ۱۴۰۴ + راهنما جامع payments.tax.gov.ir

ثبت اظهارنامه مالیات ارز ۱۴۰۴ + راهنما جامع payments.tax.gov.ir

معرفی

ثبت اظهارنامه مالیات ارز از طریق سامانه‌های رسمی سازمان امور مالیاتی (tax.gov.ir و payments.tax.gov.ir) برای اشخاص حقیقی و حقوقی که در معاملات ارزی فعالیت دارند، الزامی است. این فرآیند با هدف شفاف‌سازی تراکنش‌های ارزی، جلوگیری از احتکار ارز، و تنظیم بازار ارز بر اساس ماده ۱۶۳ قانون مالیات‌های مستقیم طراحی شده است. عدم ثبت اظهارنامه یا پرداخت مالیات می‌تواند منجر به جرایم غیرقابل بخشش و پیگیری قانونی شود. این راهنما مراحل ثبت، مدارک لازم، روش‌های پرداخت، و نکات کلیدی را به‌صورت جامع ارائه می‌دهد.

توجه: نرخ ۱۰٪ برای سال ۱۴۰۴ همچنان معتبر است، مگر اینکه اطلاعیه جدیدی از سازمان امور مالیاتی منتشر شود.

دلایل ثبت اظهارنامه مالیات ارز

ثبت اظهارنامه مالیات ارز به دلایل زیر الزامی است:

شفاف‌سازی معاملات: شناسایی خریداران و فروشندگان حرفه‌ای ارز برای جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی.

کنترل بازار ارز: کاهش احتکار ارز و مدیریت تقاضا برای جلوگیری از افزایش نرخ ارز.

اجرای قانون: بر اساس ماده ۱۶۳ قانون مالیات‌های مستقیم، معاملات ارزی مشمول مالیات هستند.

جلوگیری از جرایم: عدم ثبت اظهارنامه منجر به جرایم غیرقابل بخشش و وصول مالیات از طریق عملیات اجرایی می‌شود.

نظارت بانک مرکزی: هماهنگی با بانک مرکزی برای رصد تراکنش‌های ارزی از طریق صرافی‌های مجاز.

معافیت‌ها:

خرید ارز مسافرتی، دانشجویی، درمانی، و ارزی برای صادرات و واردات از مالیات معاف است.

معاملات ارزی در بازار غیررسمی مشمول مالیات نمی‌شوند، اما غیرقانونی تلقی می‌گردند.

مبلغ مالیات بر خرید و فروش ارز

بر اساس ماده ۱۶۳ قانون مالیات‌های مستقیم و هماهنگی با بانک مرکزی:

نرخ مالیات: ۱۰٪ ارزش معامله (اعلام‌شده در سال ۱۴۰۱ و معتبر تا مهر ۱۴۰۴).

سقف مالیات: بدون محدودیت حجم معامله؛ مالیات برای هر مقدار خرید یا فروش ارز اعمال می‌شود.

مثال:

خرید ۱۰,۰۰۰ دلار به نرخ ۴۸۰,۰۰۰ ریال: ارزش معامله ۴۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان.

مالیات: ۴۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان (۱۰٪).

توجه: در صورت تغییر نرخ برای سال ۱۴۰۴، اطلاعیه رسمی از طریق tax.gov.ir منتشر خواهد شد.

چه افرادی باید مالیات خرید و فروش ارز را پرداخت کنند؟

مالیات خرید و فروش ارز به:

اشخاص حقیقی و حقوقی که به‌صورت قانونی و شفاف در بازار رسمی (صرافی‌های مجاز) معامله می‌کنند.

افرادی که ارز را با هدف سرمایه‌گذاری مشروع خریداری یا می‌فروشند.

صرافی‌های مجاز که بر اساس حجم معاملات خود مشمول مالیات هستند.

معافیت‌ها:

افرادی که ارز را برای مصارف شخصی (مسافرتی، درمانی، دانشجویی) خریداری می‌کنند.

واردکنندگان و صادرکنندگان با ارائه مدارک گمرکی.

معاملات ارزی غیررسمی مشمول مالیات نمی‌شوند، اما غیرقانونی هستند.

آیا خرید و فروش ارز مشمول مالیات ارزش افزوده است؟

خرید و فروش ارز: طبق تبصره ماده ۱۷ قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده، خرید و فروش ارز به‌عنوان خدمت تلقی نمی‌شود و مشمول مالیات ارزش افزوده نیست.

صرافی‌ها: صرافی‌های مجاز بر اساس اختلاف قیمت خرید و فروش ارز (طبق دستورالعمل ۵۹۶/۹۳/۲۰۰ مورخ ۵/۷/۱۳۹۳) مشمول مالیات ارزش افزوده هستند و باید تکالیف مربوطه را انجام دهند.

مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه مالیات ارز

مدارک هویتی:

کد ملی (اشخاص حقیقی) یا شناسه ملی (اشخاص حقوقی).

کارت ملی و شناسنامه (برای احراز هویت).

مدارک تراکنش‌های ارزی:

فاکتور خرید یا فروش از صرافی‌های مجاز (شامل تاریخ، مبلغ، و نوع ارز).

کد رهگیری تراکنش (در صورت وجود).

رسیدهای بانکی مرتبط با انتقال وجه.

مدارک ثبت‌نام مالیاتی:

کد اقتصادی یا شماره پرونده مالیاتی.

نام کاربری و رمز عبور سامانه tax.gov.ir.

سایر مدارک (در صورت نیاز):

قراردادهای مرتبط با معاملات ارزی.

مدارک گمرکی برای اثبات معافیت (واردات/صادرات).

نکته: مدارک باید به‌صورت الکترونیکی در سامانه بارگذاری شوند یا در صورت درخواست، به اداره مالیاتی ارائه شوند.

مراحل ثبت اظهارنامه مالیات ارز

ثبت اظهارنامه مالیات ارز از طریق سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی (tax.gov.ir) انجام می‌شود. مراحل زیر به‌صورت گام‌به‌گام ارائه شده است:

ورود به سامانه:

به tax.gov.ir بروید.

روی گزینه «ورود/ثبت‌نام» کلیک کنید.

تصویر راهنما: صفحه اصلی با گزینه ورود/ثبت‌نام نمایش داده می‌شود.

ثبت‌نام یا پیش‌ثبت‌نام:

اگر حساب کاربری ندارید، از منوی سمت راست گزینه «پیش‌ثبت‌نام» را انتخاب کنید.

کد ملی/شناسه ملی، شماره موبایل، و اطلاعات هویتی را وارد کنید.

کد تأیید ارسال‌شده به موبایل را وارد کنید.

پس از تأیید، نام کاربری (کد ملی) و رمز عبور دریافت کنید.

تصویر راهنما: فرم پیش‌ثبت‌نام با فیلدهای هویتی باز می‌شود.

ورود به ناحیه کاربری:

با نام کاربری (کد ملی) و رمز عبور وارد شوید.

روی گزینه «صورت معاملات فصلی» کلیک کنید.

تصویر راهنما: داشبورد کاربری با گزینه صورت معاملات فصلی نمایش داده می‌شود.

انتخاب نوع گزارش:

گزینه «سامانه صورت معاملات» را انتخاب کنید.

یکی از گزینه‌های «گزارش خرید» یا «گزارش فروش» را بر اساس نوع معامله انتخاب کنید.

تصویر راهنما: فرم انتخاب گزارش خرید/فروش باز می‌شود.

ایجاد رکورد جدید:

روی گزینه «ایجاد» کلیک کنید.

گزینه «ثبت رکورد جدید» را انتخاب کنید.

تصویر راهنما: دکمه «ثبت رکورد جدید» در بخش گزارش‌ها ظاهر می‌شود.

تکمیل اطلاعات:

اطلاعات تراکنش (نوع ارز، مبلغ، تاریخ معامله، کد صرافی، کد رهگیری) را وارد کنید.

مدارک مرتبط (فاکتور، رسید بانکی) را بارگذاری کنید.

روی «ثبت نهایی» کلیک کنید.

تصویر راهنما: فرم تکمیل اطلاعات تراکنش با فیلدهای مربوطه نمایش داده می‌شود.

دریافت کد رهگیری:

پس از ثبت، کد رهگیری اظهارنامه در سامانه نمایش داده می‌شود.

پیامک تأیید به شماره موبایل ارسال می‌شود.

تصویر راهنما: پیام «اظهارنامه با موفقیت ثبت شد» نمایش داده می‌شود.

نکته: پیش از ثبت نهایی، اطلاعات را دقیق بررسی کنید، زیرا پس از ثبت امکان ویرایش محدود است.

روش‌های پرداخت مالیات خرید و فروش ارز

پس از ثبت اظهارنامه و محاسبه مالیات، می‌توانید از یکی از روش‌های زیر برای پرداخت استفاده کنید:

۱. پرداخت از طریق سامانه امور مالیاتی (tax.gov.ir)

مراحل:

به tax.gov.ir بروید.

روی گزینه «خدمات مالیاتی» و سپس «پرداخت الکترونیک مالیات» کلیک کنید.

نام کاربری و رمز عبور را وارد کنید.

روی «صدور قبض جدید» کلیک کنید.

اطلاعات قبض (شناسه ۳۰رقمی) را بررسی و به درگاه پرداخت هدایت شوید.

پرداخت را انجام دهید و رسید دریافت کنید.

تصویر راهنما: صفحه پرداخت الکترونیک با دکمه صدور قبض جدید نمایش داده می‌شود.

۲. پرداخت از طریق شناسه قبض در payments.tax.gov.ir

مراحل:

به payments.tax.gov.ir بروید.

شناسه ۳۰رقمی قبض مالیاتی (از اظهارنامه) را وارد کنید.

کد امنیتی را وارد کنید و روی «بررسی شناسه قبض» کلیک کنید.

اطلاعات قبض (مبلغ، نوع مالیات) را تأیید کنید.

روی «پرداخت» کلیک کنید و به درگاه بانکی هدایت شوید.

پرداخت را انجام دهید و رسید دریافت کنید.

تصویر راهنما: فرم ورود شناسه قبض در سامانه پرداخت نمایش داده می‌شود.

۳. پرداخت از طریق بارکد ۴۲رقمی

مراحل:

بارکد ۴۲رقمی موجود در قبض مالیاتی را دریافت کنید.

به یکی از روش‌های زیر اقدام کنید:

حضوری: به اداره مالیاتی یا بانک مراجعه و بارکد را اسکن کنید.

دستگاه پوز: در دفاتر پیشخوان یا بانک‌ها، بارکد را با دستگاه پوز اسکن کنید.

پرداخت را انجام دهید و رسید دریافت کنید.

تصویر راهنما: بارکد ۴۲رقمی در قبض مالیاتی قابل مشاهده است.

نکته: پرداخت باید در مهلت قانونی (تا ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴) انجام شود تا از جریمه تأخیر جلوگیری شود.

نکات کلیدی در خصوص ثبت اظهارنامه مالیات ارز ۱۴۰۴

قوانین خرید و فروش ارز:

معاملات باید از طریق صرافی‌های مجاز و با ارائه کد ملی و مدارک معتبر انجام شوند.

معاملات غیررسمی (خارج از صرافی‌های مجاز) غیرقانونی و قابل‌پیگیری هستند.

اهمیت ثبت اظهارنامه:

جلوگیری از جرایم مالیاتی و وصول اجباری مالیات.

کمک به تنظیم بازار ارز و کاهش نوسانات.

جرایم عدم پرداخت:

جریمه غیرقابل بخشش معادل ۳۰٪ مالیات متعلقه.

وصول مالیات از طریق توقیف حساب‌های بانکی یا اموال.

محرومیت از معافیت‌های مالیاتی در آینده.

سامانه‌های مرتبط:

برای مشاهده نرخ ارز صرافی‌ها: sanarate.ir (سامانه بانک مرکزی).

برای ثبت‌نام مالیاتی: tax.gov.ir.

برای پرداخت مالیات: payments.tax.gov.ir.

مهلت قانونی:

اظهارنامه باید تا ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ ثبت شود.

پرداخت مالیات تا پایان مهلت قانونی الزامی است.

اخبار پیرامون ثبت اظهارنامه مالیات ارز

اطلاعیه آذر ۱۴۰۰: سازمان امور مالیاتی تمام فعالان حوزه ارز (حقیقی و حقوقی) را ملزم به ثبت‌نام در tax.gov.ir و پرداخت مالیات کرد.

به‌روزرسانی مهر ۱۴۰۴: سامانه tax.gov.ir بهبودهایی در بخش ثبت اظهارنامه ارزی داشته و پایداری آن افزایش یافته است.

هماهنگی با بانک مرکزی: از ابتدای ۱۴۰۴، صرافی‌های مجاز موظف به ارسال اطلاعات تراکنش‌ها به سازمان مالیاتی شده‌اند.

افزایش نظارت: سازمان امور مالیاتی نظارت بر معاملات ارزی را با استفاده از داده‌های سامانه نیما و صرافی‌ها تشدید کرده است.

مشکلات رایج و راه‌حل‌ها

تصویر راهنما: در صورت خطا، پیام خطا را در بخش FAQ سایت tax.gov.ir جستجو کنید.

جمع‌بندی

ثبت اظهارنامه مالیات ارز ۱۴۰۴ از طریق سامانه tax.gov.ir برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در معاملات ارزی الزامی است. این فرآیند با هدف شفاف‌سازی، جلوگیری از احتکار ارز، و تنظیم بازار انجام می‌شود. نرخ مالیات ۱۰٪ ارزش معامله است و تا ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ باید ثبت و پرداخت شود. مراحل شامل ثبت‌نام در سامانه، تکمیل اطلاعات تراکنش، و ارسال اظهارنامه است. پرداخت مالیات از طریق payments.tax.gov.ir، شناسه ۳۰رقمی، یا بارکد ۴۲رقمی امکان‌پذیر است. برای جلوگیری از جرایم، مدارک (فاکتور صرافی، مدارک هویتی) را دقیق ارائه دهید و در مهلت قانونی اقدام کنید. در صورت بروز مشکل، با شماره پشتیبانی سازمان امور مالیاتی (۰۲۱-۸۸۸۸۰۰۰۰) یا ادارات مالیاتی تماس بگیرید.