شرایط صلح عمری برای همسر ، عبارتند از داشتن اهلیت ، قصد و رضایت و مشروعیت جهت قرارداد . آثار صلح عمری به نفع همسر ، آن است که صلح کننده ، تا زمان فوت ، می تواند از منافع آن استفاده کند . مدارک لازم برای انعقاد این قرارداد ، شامل سند ملکی ، گواهی پایان کار ، استعلام شهرداری ، دارایی و اداره ثبت می باشد .
عقد صلح ، یکی از مهم ترین عقودی است که در قانون مدنی ، مورد پیش بینی قرار گرفته است و به دلیل کاربردهای بسیار وسیعی که قرارداد صلح ، در حوزه رفع اختلاف و یا جلوگیری از ایجاد آن ، میان افراد دارد ، به نوعی مادر سایر عقود و قراردادهای مذکور در قانون محسوب می شود . با وجود این کاربردهای وسیع ، در موارد بسیاری ، از قرارداد صلح ، برای انتقال مالکیت به نفع دیگران و انجام معاملات ، استفاده می شود .
در قراردادی مثل صلح عمری ، مالکیت یک ملک به افراد دیگری ، همچون همسر یا فرزندان منتقل می گردد ، البته به شرط اینکه تا زمانی که صلح کننده یا مُصالح زنده است ، بتواند همچنان از منافع مال صلح شده ، استفاده نموده و متصالح یا صلح گیرنده ، نمی تواند مانع استفاده وی از ملک صلح شده گردد . اثر صلح عمری ، آن است که صرفا پس از فوت صلح کننده ، مالکیت منافع ملک ، به صلح گیرنده منتقل می شود . اما صلح عمری برای همسر ، نیازمند رعایت چه شرایطی است ؟
برای پاسخ دادن به این سوال ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم این موضوعات را مورد بررسی قرار دهیم که صلح عمری برای همسر ، چه نوع قراردادی است و به لحاظ حقوقی ، چه شرایطی دارد . در ادامه نیز ، به بررسی مدارک لازم برای انعقاد قرارداد صلح عمری پرداخته و آثار این قرارداد را بر اساس قانون ، توضیح خواهیم داد .
صلح عمری برای همسر
همانطور که اشاره گردید ، یکی از انواع عقود معین که در قانون مدنی ، ذکر گردیده است ، عقد صلح می باشد که به موجب آن ، قرارداد صلح ، ممکن است برای رفع تنازع و یا جلوگیری از تنازع احتمالی میان افراد ، در مقام معامله و یا غیر از آن ، واقع شود . بنابراین ، قرارداد صلح ، کاربردهای وسیع و گسترده ای میان افراد جامعه دارد .
یکی از انواع قراردادهای صلح ، قرارداد صلح عمری می باشد . در این نوع قرارداد ، یکی از طرفین ، اقدام به انتقال ملک مورد نظر به دیگری می کند ؛ به این صورت که تا زمانی که زنده است ، همچنان بتواند از منافع ملک مورد نظر ، استفاده کرده و صلح گیرنده ، نتواند جلوی استفاده وی را بگیرد . اما در صورتی که صلح کننده فوت نمود ، صلح گیرنده بتواند از منافع ملک مورد نظر نیز ، استفاده کند .
در همین ارتباط ، این سوال ممکن است مطرح شود که صلح عمری برای همسر، چه قراردادی است و چه شرایطی دارد . در پاسخ به این سوال ، باید گفت که صلح عمری برای همسر ، به این معنا است که یکی از زوجین ، به جای اینکه در قالب عقد بیع ، اقدام به فروش ملک خود به نفع همسر نموده و یا از طریق دیگر عقود و قراردادها ، مثل هبه ، ملک خود را به همسر ، انتقال داده و یا آن را در قالب وصیت ، به همسرش منتقل سازد ، از قرارداد صلح عمری استفاده نماید که در این شرایط ، آثار قرارداد صلح عمری ، جاری خواهد شد .
لازم به ذکر است که انعقاد قرارداد صلح ، برای انتقال ملک به همسر و یا صلح عمری برای همسر ، این مزیت را دارد که صلح کننده ، می تواند تا زمان فوت ، از منافع ملک ، استفاده کرده و به عنوان نمونه ، اگر خانه ای به نفع همسر ، صلح شده است ، در آن منزل سکونت نموده و همسر وی ، نمی تواند اقدام به بیرون کردن وی از منزل کند . همچنین ، استفاده از قرارداد صلح عمری برای همسر ، نسبت به سایر روش های انتقال مالکیت ، نرخ مالیات کمتری دارد .
حتما بخوانید: صلح عمری و مزایای آن
شرایط صلح عمری برای همسر
در قسمت قبل ، به بررسی این موضوع پرداخته شد که صلح عمری برای همسر ، چه قراردادی است و ماهیت آن ، چه می باشد . گاهی ، برخی از زوجین ، برای اینکه ملک خود را به همسرشان انتقال دهند ، یک صلح نامه تنظیم نموده و آن را در قالب صلح عمری ، به همسر خود واگذار می کنند . سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که شرایط صلح عمری برای همسر چیست و به لحاظ قانونی ، چه شرایطی برای صحت قرارداد صلح عمری به نفع همسر ، باید مورد توجه قرار گیرد ؟
بر اساس ماده 753 قانون مدنی ، یکی از شرایط صلح عمری برای همسر ، اهلیت طرفین عقد صلح می باشد . به این معنا که برای صحیح بودن صلح عمری به نفع همسر ، هم زن و هم شوهر ، باید اهلیت داشته و عاقل و بالغ و رشید باشند و علاوه بر آن ، به لحاظ قانونی ، ممنوعیتی برای تصرف در اموال خود نیز ، نداشته باشند . مثلا اگر مرد ، ورشکسته شده باشد ، قادر به واگذاری ملک به همسر ، در قالب صلح عمری ، نیست .
بر اساس ماده 754 قانون مدنی ، یکی دیگر از شرایط صلح عمری برای همسر ، مشروعیت جهت یا هدف این قرارداد می باشد . بر اساس این ماده ، اصل ، بر آن است که هر قرارداد صلحی ، نافذ و صحیح است ؛ مگر اینکه برای امر غیر مشروعی منعقد شده باشد .
علاوه بر اینها ، یکی از مهم ترین شرایط صحت معاملات ، دارا بودن قصد و رضایت برای انجام معامله است که در هر قراردادی باید مد نظر قرار گیرد . بنابراین ، در صورتی که طرفین ، قصد لازم برای انعقاد صلح عمری نداشته یا به انجام آن ، راضی نباشند ، صلح عمری ، بر حسب مورد ، ممکن است باطل یا غیر نافذ باشد .
در خصوص شرایط صلح عمری ، باید به یک نکته مهم توجه داشت و آن هم این است که قرارداد صلح عمری برای همسر ، یک قرارداد لازم است . به این معنا که صرفا در شرایطی می توان قرارداد صلح عمری برای همسر را فسخ کرد که هر دو طرف ، نسبت به آن رضایت داشته باشند یا اینکه برای یکی از طرفین ، حق فسخ در نظر گرفته شده باشد که در اصطلاح ، به آن صلح خیاری گفته می شود و در صورت وقوع آن شرایط ، شخصی که حق فسخ به نفع وی شرط شده ، می تواند صلح عمری را به هم بزند .
بیشتر بخوانید: سوالات صلح عمری
آثار صلح عمری برای همسر
در قسمت های قبل ، به بررسی این موضوعات پرداخته شد که قرارداد صلح عمری برای همسر چیست و طبق قانون ، چه شرایطی برای صلح عمری همسر می توان در نظر گرفت . اما صلح عمری برای همسر که در موارد گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد ، آثار حقوقی مهمی به بار می آورد که نیازمند بررسی بیشتر می باشد . به همین مناسبت ، در این قسمت ، قصد داریم آثار صلح عمری برای همسر را مورد بررسی قرار دهیم .
در خصوص اینکه صلح عمری برای همسر چه آثاری دارد ، باید به این نکته توجه داشت که در صلح عمری نیز ، به محض اینکه نمونه قرارداد صلح عمری تنظیم شد ، انتقال مالکیت از صلح کننده به صلح گیرنده ، انجام می گیرد و صلح گیرنده یا همسر ، مالک آن مال می شود . با این وجود ، باید در نظر داشت که تا زمان فوت صلح کننده ، همسر ، قادر نیست که وی را از استفاده از منافع ملک صلح شده ، محروم سازد .
به عنوان نمونه ، در صورتی که واگذاری ملک به همسر ، انجام شده باشد و سند ملکی هم به نام همسر انتقال داده شده باشد ، صلح گیرنده ، نمی تواند صلح کننده را از ملک خود بیرون نماید . به همین دلیل ، با وجود اینکه فروختن ملک صلح شده به لحاظ حقوقی ، فاقد اشکال است ، با این حال ، باید با خریدار ملک صلح شده ، شرط شود که صلح کننده یا مصالح ، تا پایان عمر ، حق زندگی کردن در آن و استفاده از منافع آن را خواهد داشت .
یکی دیگر از آثار صلح عمری برای همسر ، ناظر بر آن است که اگر به عنوان نمونه ، صلح گیرنده یا همسر ، زودتر از صلح کننده فوت کند ، چون قرارداد صلح ، نوعی عقد لازم می باشد ، کماکان ، قرارداد صلح عمری به قوت خود باقی می ماند . منتها ، تا زمانی که خود صلح کننده هم فوت نماید ، می تواند از منافع آن استفاده کند و پس از اینکه صلح کننده هم فوت کرد ، منافع آن ، به ورثه صلح گیرنده یا متصالح ، منتقل خواهد شد .
بیشتر بخوانید: صلح عمری برای فرزند
مدارک لازم برای صلح عمری برای همسر
در قسمت های قبل ، به بررسی این موضوعات پرداخته شد که صلح عمری به نفع همسر ، به چه قراردادی گفته می شود و چه شرایطی دارد . علاوه بر این ، آثار صلح عمری برای همسر که همان انتقال مالکیت از صلح کننده به همسر می شود ، به تفصیل ، مورد اشاره قرار گرفت . با این حال ، اشخاصی که قصد دارند اقدام به واگذاری ملک به همسر نموده و آن را در قالب صلح عمری به همسر خود انتقال دهند ، ممکن است این سوال را مطرح نمایند که مدارک لازم برای صلح عمری برای همسر چیست ؟
قبل از اینکه مدارک لازم برای صلح عمری برای همسر را توضیح دهیم ، باید به یک نکته مهم اشاره نماییم و آن ، نحوه انعقاد قرارداد صلح عمری برای همسر است . به لحاظ قانونی ، تنظیم صلح نامه دستی ، برای صلح عمری همسر ، کاملا صحیح و معتبر است و نیازی نیست که حتما برای ثبت قرارداد صلح عمری ، به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه شود .
با این وجود ، نظر به اهمیت قرارداد صلح عمری برای انتقال یک ملک به همسر و جلوگیری از ایجاد اختلاف در این خصوص ، بهتر است برای انعقاد قرارداد صلح عمری به نفع همسر ، از ابتدا به صورت رسمی ، به دفترخانه مراجعه نموده و ضمن ارائه مدارک لازم ، اقدام به ثبت محضری صلح نامه نمود و یا اینکه پس از تنظیم قرارداد صلح عمری به صورت عادی ، آن را ثبت محضری کرد . از جمله مدارک لازم برای انعقاد قرارداد صلح عمری برای همسر ، می توان به موارد زیر ، اشاره نمود :
مهم ترین مدرک لازم برای صلح عمری همسر ، سند ملکی است که قصد صلح کردن آن به نفع همسر را داریم و این سند ، ممکن است ، سند تک برگی و یا دفترچه ای باشد . اما در صورتی که ملک مورد نظر ، اعیانی احداث شده باشد ، ارائه پایان کار نیز ، الزامی است . لذا ، در این خصوص ، باید توجه داشت که صلح عمری ملک بدون سند ، با استفاده از صلح محضری یا رسمی ، امکان پذیر نیست و املاک فاقد سند را صرفا می توان به صورت عادی ، صلح عمری نمود .
علاوه بر این ، از جمله مدارک لازم برای صلح عمری همسر ، ارائه جواب استعلام و مفاصا حساب از شهرداری و دارایی و نیز اداره ثبت می باشد که در ثبت محضری صلح عمری همسر ، می بایست به دفترخانه ، ارائه گردد . در کنار این موارد ، اسناد و مدارک هویتی طرفین ، از جمله شناسنامه و کارت ملی ، باید به محضر ارائه گردد تا صلح عمری ، به ثبت برسد .
در ادامه بخوانید: واگذاری ملک به همسر
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص صلح عمری برای همسر در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون صلح عمری برای همسر پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- شرایط صلح عمری برای همسر چیست ؟
از جمله شرایط صلح عمری برای همسر می توان به داشتن قصد و رضایت و اهلیت لازم و ممنوع نبودن از تصرف در اموال و همچنین مشروعیت جهت قرارداد صلح عمری اشاره نمود که شرح بیشتر در این خصوص ضمن مقاله ارائه شده است .
2- آثار صلح عمری برای همسر چیست ؟
از جمله آثار صلح عمری برای همسر آن است که به محض انعقاد قرارداد میان طرفین مالکیت مال صلح شده به صلح گیرنده انتقال می یابد اما صرفا پس از فوت صلح کننده می تواند از منافع آن استفاده نماید که جزئیات این موضوع در متن ذکر شده است .
3- مدارک لازم برای صلح عمری همسر چیست ؟
صلح عمری برای همسر نیازمند ارائه مدارکی همچون مدارک هویتی طرفین و سند ملکی و نیز ارائه استعلامات لازم از اداره شهرداری و دارایی و ثبت می باشد که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید به متن مقاله مراجعه نمایید .
منبع : صلح عمری برای همسر
