تحریف شناختی چیست؟ آشنایی با انواع خطاهای شناختی

خطای شناختی یا تحریف شناختی از موضوعات جالبی است که در روان‌شناسی و علوم شناختی به آن پرداخته می‌شود. این موضوع یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی است که در درمان شناختی-رفتاری (CBT) نیز کاربرد دارد. کسی را فرض کنید که همیشه خود را بازنده می‌داند یا بر این باور است که دوست‌داشتنی نیست؛ این فرد در حقیقت دچار خطاهای شناختی شده است. در این نوشته شما را با تحریف‌های شناختی آشنا خواهم کرد.

تحریف شناختی یا خطای شناختی چیست؟

خطای شناختی یا تحریف شناختی (Cognitive Distortions) خطاهای ساختاریافته و خودکار در فکر هستند که نگرش و باور فرد را تحریف می‌کنند و روی ادراک، شناخت، استدلال و تصمیم‌گیری اثر منفی می‌گذارند. این خطاها هنگامی رخ می‌دهند که ما در حال پردازش و تفسیر اطلاعات هستیم. تحریف شناختی نه تنها باعث سوگیری در مسائل ذهنی می‌شود بلکه به ناکارآمدی رفتار ما نیز می‌انجامد. 

افکار خودآیند منفی (Negative Automatic Thoughts) 

به افکار خودآیند منفی NAT هم می‌گوییم. این افکار، سریع و ارزیابانه هستند که پشتشان استدلال و فکر منطقی وجود ندارد. فرد بیش‌تر درگیر هیجانات ناشی از این افکار است و بدون استدلال این هیجانات را به عنوان واقعیت قبول می‌کند. این افکار روی خلق و رفتار فرد به شدت تأثیر منفی می‌گذارند و باعث ایجاد اضطراب، ناراحتی و آشفتگی در فرد می‌شوند. از دیدگاه آرون تی بک، افکار خودآیند خودشان را به صورت تحریف شناختی نشان می‌دهند. وی بر این باور است که در افکار خودآیند منفی خطاهایی وجود دارد که این خطاها مانند ویروس در ذهن فرد وارد می‌شوند. ذهن او را مسموم می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که درست فکر کند. پس این ویروس‌ها همان تحریف‌های شناختی هستند.

چرا دچار خطای شناختی می‌شویم؟

دلایل گوناگونی در بروز این خطاها نقش دارند. تا این‌جا دانستیم که ریشهٔ تحریف‌ها، افکار خودآیند منفی هستند؛ اما این افکار از کجا می‌آیند؟ تلاش ذهنی برای رهایی از اضطراب و پریشانی یکی از دلایل اصلی بروز این حالت است. جهان‌بینی ما نیز اهمیت دارد؛ جهان‌بینی همان نگرش ما نسبت به خود و جهان پیرامون است. پس اگر ما دچار باورهای مذهبی یا ایدئولوژی‌های فکری خاص باشیم نیز ممکن است دچار تحریف شویم. به طور کلی تعصب و سوگیری همیشه همراه هم هستند. 

بخشی از این مشکل ناشی از سبک زندگی ماست. این سبک زندگی می‌تواند به خواست و انتخاب خودمان باشد یا بر اثر شیوهٔ فرزندپروری والدین ما شکل گرفته باشد. اگر والدین ما دچار تحریف شناختی باشند احتمال شکل‌گیری از مسائل در ما نیز افزایش پیدا می‌کند. حافظه نیز در خطای شناختی نقش مهمی دارد. گاهی ما رویدادها را طوری به یاد می‌آوریم که مطابق با حقیقت نیست. در چنین شرایطی تفکر و تصمیم‌گیری ما دچار تحریف می‌شود.

برای خواندن دنبالهٔ نوشته روی لینک زیر کلیک کنید…

https://mrpsychologist.com/cognitive-distortions/