هماتوم مقعدی چیست؟
هماتوم پری آنال یا مقعدی مجموعه ای از خون است که از یک رگ خونی ترکیده در ناحیه اطراف مقعد نشت می کند. این خون در زیر سطح پوست جمع می شود، بنابراین می توان تغییر رنگ آن را به آبی تیره را مشاهده کرد. زمانی که خون جمع می شود، به طور طبیعی شروع به لخته شدن می کند. به این فرآیند ترومبوز گفته می شود که می تواند منجر به افزایش درد شود. همچنین اندازه هماتوم می تواند کوچک یا بزرگ باشد و با افزایش اندازه درد آن نیز بیشتر می شود.
علائم هماتوم مقعدی
هماتوم مقعدی علائم مشابه ای با بواسیر دارد و ظاهر آن نیز می تواند شبیه به آن باشد، ولی این دو بیماری متفاوت هستند. برخی از علائم هماتوم پری آنال عبارتند از:
کبودی آبی در زیر پوست یا مجموعه ای از خون بنفش تیره در نزدیکی مقعد
یک توده یا برآمدگی کوچک یا بزرگ که با لمس احساس می شود
مشکل در نشستن
حساسیت به فشار
مدفوع خونی
درد خفیف تا شدید بسته به اندازه
علت هماتوم مقعدی
هر چیزی که بتواند فشار را روی رگ های ناحیه مقعد افزایش دهد می تواند باعث ایجاد هماتوم پری آنال شود. رگ های خونی که در اطراف مقعد وجود دارند کوچک و حساس می باشند، به همین دلیل عوامل متعددی ممکن است منجر به ترکیدن یا پاره شدن آنها شود. برخی از دلایل ایجاد هماتوم مقعدی عبارتند از:
بلند کردن اجسام سنگین
سرفه یا عطسه کردن شدید و زیاد
زور زدن در هنگام اجابت مزاج
یبوست مزمن
داشتن رابطه جنسی مقعدی
جراحت
بارداری یا زایمان
جراحی
پاره شدن هموروئید
اقدامات پزشکی مانند پروکتوسکوپی، کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی یا آنوسکوپی
اختلالات خونریزی مانند هموفیلی
سبک زندگی کم تحرک و نشستن طولانی مدت
چاقی و اضافه وزن
زنان به علت بارداری و زایمان بیشتر در معرض ابتلا به هماتوم پری آنال هستند زیرا با رشد بیشتر کودک، فشار روی ناحیه مقعد نیز افزایش پیدا می کند. همچنین در حین زایمان، به علت فشاری که به مقعد وارد می شود احتمال ابتلا به بواسیر و هماتوم افزایش پیدا می کند.
تشخیص هماتوم مقعدی
در اغلب موارد پزشک برای تشخیص هماتوم پری آنال معاینه فیزیکی انجام می دهد. تشخیص هماتوم پری آنال بسیار ساده تر و کم تهاجمی تر از تشخیص هموروئید است. هماتوم مقعدی تنها در قسمت بیرونی مقعد ظاهر می شود، به همین دلیل نیازی به کولونوسکوپی یا هر نوع روش تشخیصی دیگری نخواهد بود.
درمان هماتوم مقعدی
در اغلب موارد هماتوم های مقعدی کوچک طی پنج تا هفت روز به خودی خود بهبود پیدا می کنند. به همین دلیل در درمان این بیماری، تمرکز بیشتر بر کاهش درد بیمار است. در ادامه به بررسی روشهای درمان هماتوم مقعدی می پردازیم.
درمان خانگی هماتوم مقعدی
اولین درمانی که برای هماتوم پری آنال استفاده می شود استفاده از درمان های خانگی و تغییر در سبک زندگی است. همانطور که گفته شد در اغلب موارد هماتوم مقعدی خود به خود برطرف می شود اما برای کاهش درد آن می توان اقدامات زیر را در خانه انجام داد:
استفاده از کمپرس سرد
نشستن در حمام گرم (حمام سیتز)
استفاده از بالش دونات شکل هنگام نشستن برای کاهش فشار و درد
افزودن فیبر بیشتر به رژیم غذایی و افزایش نوشیدن آب
داروهای ضد درد مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه
خودداری از فعالیت هایی که فشار را بر ناحیه مقعد افزایش می دهند مانند بلند کردن اجسام سنگین یا زور زدن در حین اجابت مزاج
تخلیه هماتوم مقعدی
اگر هماتوم پری آنال بزرگ باشد می تواند بسیار دردناک باشد و با استفاده از درمان های خانگی بهبود پیدا نکند. در این موارد برای درمان هماتوم مقعدی نیاز به تخلیه می باشد. اگر بعد از تخلیه نیز هماتوم مکررا بازگردد ممکن است پزشک برای درمان هماتوم پری آنال جراحی را توصیه کند.
تخلیه هماتوم مقعدی یک روش درمان ساده است که شامل بی حس کردن ناحیه و ایجاد یک برش کوچک است. اگر هماتوم لخته خون ایجاد کرده باشد، پزشک می تواند با استفاده از همین روش لخته خون را نیز خارج کند. در اغلب موارد بعد از تخلیه هماتوم پری آنال، برش باز گذاشته می شود، اما معمولا در عرض یک روز زخم به خودی خود بسته می شود. باید به یاد داشت که در زمان بهبودی باید ناحیه را تا حد امکان تمیز و خشک نگه داشت.
