شرکت رادیاتور ایران (ختور): آشنایی با قطعه ساز کلیدی گروه سایپا
در سایه نام بزرگ "ایران رادیاتور" که همه آن را با پکیج و شوفاژ می شناسند، یک شرکت صنعتی مهم و با سابقه دیگر با نامی بسیار مشابه فعالیت می کند که نقشی حیاتی در صنعت خودروسازی ایران دارد: شرکت رادیاتور ایران. این شرکت که سهام آن با نماد "ختور" در بورس اوراق بهادار تهران معامله می شود، یکی از اصلی ترین زیرمجموعه های گروه خودروسازی سایپا و بزرگ ترین تامین کننده سیستم های خنک کننده خودرو در کشور است. این شرکت هیچ ارتباطی با گروه صنعتی ایران رادیاتور (تولیدکننده پکیج) ندارد و در یک صنعت کاملا متفاوت فعالیت می کند.
- نام شرکت: شرکت رادیاتور ایران (سهامی عام).
- نماد بورسی: ختور.
- مالکیت: زیرمجموعه استراتژیک گروه خودروسازی سایپا.
- حوزه فعالیت: طراحی و تولید انواع رادیاتور خودرو، کولر خودرو، بخاری خودرو و سایر مبدل های حرارتی برای صنعت خودرو و صنایع دیگر.
- جایگاه در بازار: بزرگ ترین تولیدکننده رادیاتور خودرو در ایران و تامین کننده اصلی خطوط تولید ایران خودرو و سایپا.
در این مقاله، به طور کامل این شرکت مهم اما کمتر شناخته شده را معرفی می کنیم، تاریخچه آن را بررسی کرده و نقش کلیدی آن در زنجیره تامین صنعت خودرو ایران را تحلیل می کنیم.
تاریخچه و هویت شرکت رادیاتور ایران: قدیمی تر از پکیج ها
شرکت رادیاتور ایران، در واقع از همتای تاسیساتی خود بسیار قدیمی تر هست. این شرکت در سال ۱۳۴۱ شمسی، یعنی ۱۷ سال قبل از تاسیس گروه صنعتی ایران رادیاتور، با هدف تولید رادیاتور برای خودروهای آن زمان تاسیس شد. این شرکت از همان ابتدا به عنوان یک بازوی مهم در زنجیره تامین صنعت نوپای خودروسازی ایران شکل گرفت و با رشد این صنعت، توسعه پیدا کرد.
در دهه های بعد و با دولتی شدن صنعت خودرو، شرکت رادیاتور ایران به طور کامل زیرمجموعه گروه خودروسازی سایپا قرار گرفت و به تامین کننده اصلی و استراتژیک این شرکت تبدیل شد. امروزه، کارخانه اصلی این شرکت در کیلومتر ۱۵ جاده قدیم کرج (فتح) واقع شده و یکی از بزرگ ترین واحدهای قطعه سازی در ایران به شمار می رود. این شرکت با بیش از ۶۰ سال سابقه، یکی از ستون های اصلی صنعت قطعه سازی کشور است.
پس دفعه بعدی که اسم "رادیاتور ایران" رو شنیدید، یادتون باشه که منظور رادیاتور پراید و تیبا هست، نه رادیاتور شوفاژ خونه تون!
نقش استراتژیک در زنجیره تامین خودروسازان
اهمیت شرکت رادیاتور ایران (ختور) را نمی توان نادیده گرفت. این شرکت فقط یک قطعه ساز ساده نیست، بلکه یک شریک استراتژیک برای بزرگ ترین خودروسازان کشور است.
- تامین کننده اصلی سایپا: طبق گزارش ها، شرکت رادیاتور ایران حدود ۹۰ درصد از نیاز خطوط تولید گروه سایپا به انواع رادیاتور و سیستم های خنک کننده را تامین می کند. این یعنی تولید خودروهایی مانند پراید، تیبا، ساینا، کوییک و شاهین به طور مستقیم به تولیدات این شرکت وابسته است.
- همکاری با ایران خودرو و دیگران: این شرکت فقط به سایپا محدود نیست و یکی از تامین کنندگان اصلی ایران خودرو نیز محسوب می شود. علاوه بر این، شرکت هایی مانند گروه بهمن، مدیران خودرو، کرمان خودرو و حتی تراکتورسازی تبریز نیز از مشتریان عمده "ختور" هستند.
- رهبری بازار: شرکت رادیاتور ایران با در اختیار داشتن حدود ۳۴ درصد از کل بازار رادیاتور خودرو در کشور (شامل خط تولید و بازار لوازم یدکی)، رهبر بی رقیب این بازار است.
- بازار لوازم یدکی (Aftermarket): حدود ۳۰ درصد از تولیدات این شرکت به بازار لوازم یدکی اختصاص دارد. این موضوع باعث می شود که قطعات اصلی و با کیفیت در دسترس تعمیرکاران و مصرف کنندگان نهایی قرار بگیرد.
این وابستگی شدید خودروسازان به "ختور"، نشان دهنده اهمیت فوق العاده این شرکت در حفظ جریان تولید صنعت خودرو کشور است. هرگونه اختلال در تولید این شرکت، می تواند کل خط تولید خودروسازان بزرگ را با چالش مواجه کند.
کیفیت و استانداردها: رمز ورود به باشگاه جهانی
فعالیت در زنجیره تامین صنعت خودرو، نیازمند رعایت استانداردهای کیفی بسیار سختگیرانه ای هست. شرکت رادیاتور ایران برای اینکه بتواند با خودروسازان بزرگ کار کند و محصولات خود را صادر نماید، موفق به اخذ گواهینامه های معتبر بین المللی شده است.
مهم ترین این استانداردها، گواهینامه IATF 16949:2016 هست. این استاندارد، سیستم مدیریت کیفیت جهانی در صنعت خودروسازی است و داشتن آن برای هر شرکتی که می خواهد به تامین کننده اصلی (OEM) خودروسازان تبدیل شود، الزامی است. اخذ و حفظ این استاندارد نشان می دهد که فرآیندهای تولید، کنترل کیفیت و مدیریت در شرکت رادیاتور ایران در سطح کلاس جهانی قرار دارد.
علاوه بر این، این شرکت دارای گواهینامه های دیگری مانند ISO 9001 (مدیریت کیفیت)، ISO 14001 (مدیریت محیط زیست) و ISO 50001 (مدیریت انرژی) نیز می باشد. داشتن استاندارد مدیریت انرژی در یک صنعت پرمصرف، نشان دهنده تلاش این شرکت برای کاهش هزینه های تولید و رقابتی ماندن در بازار است.
صادرات: پرچمدار گروه سایپا
یکی از دستاوردهای قابل توجه شرکت رادیاتور ایران، موفقیت آن در زمینه صادرات است. در سال ۱۴۰۲، این شرکت به تنهایی ۳۲ درصد از کل صادرات قطعات گروه خودروسازی سایپا را به خود اختصاص داد و رتبه اول را در میان شرکت های این گروه کسب کرد. ارزش صادرات این شرکت به بیش از ۹۵۰ هزار دلار رسید.
بازارهای صادراتی "ختور" شامل کشورهای منطقه CIS (کشورهای مستقل مشترک المنافع)، روسیه، عراق، آذربایجان، ترکیه و حتی اسپانیا می شود. این موفقیت در صادرات، به خصوص به بازارهای اروپایی، بار دیگر کیفیت بالای محصولات و مطابقت آن ها با استانداردهای جهانی را تایید می کند. این صادرات نه تنها برای شرکت درآمد ارزی به همراه دارد، بلکه به اعتبار صنعت قطعه سازی ایران در سطح بین المللی نیز می افزاید.
بیایید تمام چیزهایی که گفتم رو به طور خلاصه مرور کنیم
در نهایت، شرکت رادیاتور ایران (ختور) یک نمونه برجسته از یک قطعه ساز موفق و استراتژیک در صنعت خودروسازی ایران است. این شرکت با سابقه ای طولانی، تکیه بر دانش فنی، رعایت استانداردهای کیفی جهانی و مدیریتی با ثبات، توانسته به بازوی اصلی تامین سیستم های خنک کننده برای بزرگ ترین خودروسازان کشور تبدیل شود. اگرچه نام این شرکت اغلب با همتای معروف تاسیساتی خود اشتباه گرفته می شود، اما "ختور" در صنعت خود یک غول تمام عیار است که نقش آن در به حرکت درآوردن چرخ های صنعت خودرو ایران، غیر قابل انکار است. این شرکت نشان می دهد که با تمرکز بر کیفیت و مدیریت صحیح، می توان حتی در شرایط سخت اقتصادی نیز به یک رهبر صنعتی و یک صادرکننده موفق تبدیل شد.
