قانون جدید به اجرا گذاشتن مهریه

مطابق با ماده 1082 قانون مدنی ایران به محض وقوع عقد نکاح، زوجه مالک تمام مهریه می شود ، مرد بایستی تحت هر شرایطی مهریه زن را به او بپردازد چه این که زن از شوهر تمکین بکند و یا نکند مگر این که زن خودش مهریه اش را به شوهرش ببخشد .

هر چیزی که مالیت و منفعت علانی مشروع داشته باشد به عنوان مهریه می تواند در سند نکاحیه ثبت شود . آنچه در ایران بر اساس عرف ، معمول و رایج است که به عنوان مهریه ، مهر زن قرار بگیرد این است که مهریه یا ملک غیرمنقول است ، یا سکه بهار آزادی است و یا وجه نقد است .

با توجه به قانون جدید مهریه و قوانین اصلاح شده قبلی در مورد مهریه ممکن است در ذهن زنانی که خواهان گرفتن مهریه از شوهرشان هستند این سوال مطرح شود که با توجه به اصلاحات قوانین و قانون جدید در مورد مهریه چطور می توانند این کار را انجام دهند .

 در این مقاله ضمن تعریف قانون جدید و قوانین اصلاح شده برای به اجرا گداشتن مهریه وجه نقد در مورد قانون جدید به اجرا گذاشتن مهریه سکه هم صحبت می کنیم و به این سوال هم پاسخ می دهیم که تاثیر قانون جدید مهریه تا 110 عدد سکه به چه معنا است .




قانون جدید در به اجرا گذاشتن مهریه وجه نقد
 با توجه به این که قوانین در مورد پرداخت مهریه به زن اصلاح شده است ، می توان گفت یکی از این قوانین اصلاح شده ، ماده واحده الحاقی به ماده 1082 قانون مدنی است .

مطابق تبصره اول ماده 1082 قانون مدنی در مورد مهریه وجه نقد ، این نوع از مهریه به نرخ روز محاسبه می شود و زوج مکلف به پرداخت است . (چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد  و به زن پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند. )

دو نکته خیلی مهم در مورد قانون جدید مهریه وجه نقد این است که :

 اولا اگر زوج فوت کند صرفا تا تاریخ فوت شوهر مهریه به نرخ روز محاسبه می شود نه تاریخ انحصار وراثت و یا درخواست زن .

 ثانیا ملاک، نرخ روز پرداخت مهریه توسط شوهر است و نه تاریخ اقامه دعوی و تقدیم دادخواست توسط زن .

 مهریه وجه نقد مانند سکه و دیگر انواع مهریه هم از دادگاه و هم از اداره اجرای ثبت قابل مطالبه است .

 اگر مهریه تا 20 میلیون تومان باشد رسیدگی از طریق ارائه دادخواست به شورای حل اختلاف آغاز می شود و اگر بالای 20 میلیون تومان باشد زوجه هم از طریق دادگاه هم اداره ثبت یا همان دفتر ازدواج و طلاقی که در آن عقد کرده است می تواند درخواست مطالبه مهریه اش را بکند .

درخواست مهریه از طریق اداره ثبت :

اگر مرد مال و اموال اعم از اموال منقول و غیر منقول ، حساب بانکی داشته باشد برای زنی که خواهان مطالبه و گرفتن مهریه اش هست بهتر است که از طریق قسمت اجرائیات اداره ثبت اقدام به اجرا گذاشتن مهریه اش کند .

مزایای درخواست مهریه از طریق اجرائیات اداه ثبت این است که رسیدگی برای زن کم هزینه تر و در صورت معرفی مال کم دردسر تر خواه بود . در اجرای ثبت زن هزینه دادرسی نمی پردازد . مطالبه مهریه یا همان اجرا گذاشتن مهریه از طریق اداره ثبت تنها در دو مورد مطلوب است :

 اول آن که زوج را ممنوع الخروج کنید .

 دوم این که زوج اموالی غیر از مستثنیات دین برای توقیف داشته باشد .

 در بعضی از شهر های ایران مثل مشهد به زعم ما بر خلاف قانون به زوجه اجازه ثبت دادخواست مطالبه مهریه از طریق دادگاه داده نمی شود و او را ارشاد به اجرا گذاشتن مهریه از طریق اداره اجرای ثبت می کنند .

 اگر وجه نقدی که مهریه زن قرار گرفته و زن درخواست وصول آن را از طرق اداره ثبت یا همان دفتر ازدواج کرده است بیشتر از معادل 110 عدد سکه باشد باز هم امکان ممنوع الخروج کردن شوهر از طریق اداره اجرای ثبت وجود دارد ، زیرا اداره اجرای ثبت ممنوعیت و محدودیتی برای ممنوع الخروج کردن مهریه مستند به سند رسمی ندارد حتی اگر 110 سکه از مهریه دریافت شده باشد و برای مازاد آن زوجه تقاضای ممنوع الخروج کردن شوهر کند .

 مطالبه مهریه از طریق دادگاه  :

در مهریه بالای بیست میلیون تومان زن با در دست داشتن مدارک شناسایی و سند ازدواج به یکی از شعب دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده دادخواست مطالبه مهریه می دهد تا دادخواست از آن جا به دادگاه ارسال شود .

اگر مرد اموالی اعم از منقول و مال غیر منقول برای توقیف نداشته باشد مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت کار بیهوده ای خواهد بود و نتیجه مطلوب برای زوجه در پی نخواهد داشت فقط می توان زوج را ممنوع الخروج کرد.

جلب شوهر برای نپرداختن مهریه با شرایطی که در قانون محکومیت های مالی و قانون حمایت خانواده آمده است فقط از طریق دادگاه و فقط تا سقف 110 سکه یا معادل وجه نقد آن امکان پذیر است .

زن برای جلوگیری از نقل و انتقال اموال می تواند از دادگاه تقاضای توقیف اموال به صورت اجرا قبل از ابلاغ کند به این صورت که اول اموال معرفی شده تسط زن توقیف شود سپس زوج مطلع شود و در ادامه دادگاه وقت رسیدگی برای دادخواست مهریه تعیین کند .

توجه داشته باشید که اگر ظرف مدت 10 روز از زمان صدور قرار تامین خواسته توسط دادگاه یا شورای حل اختلاف ، دادخواست اصلی مطالبه مهریه ثبت نشود، با درخواست شوهر از قاضی اموال از توقیف آزاد می شود.

 بعضی از اموال قابل توقیف نیست و اگر هم توقیف شود با اعتراض شوهر از توقیف آزاد می شود که در اصطلاح حقوقی به آنها مستثنیات دین گفته می شود که بر طبق ماده 24 قانون محکومیت های مالی عبارت هستند از :

 منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکومٌ‌ علیه در حالت اعسار او باشد .

 اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکومٌ‌ علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است .

 آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم‌ٌعلیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می‌شود .

 کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها .

 وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه‌ وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است .

 تلفن مورد نیاز مدیون .

 مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می‌شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره‌ بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد .



حتما بخوانید: مهریه به نرخ روز







قانون جدید در به اجرا گذاشتن مهریه سکه
گفته شد که به طور کلی هر چیزی که مالیت از نظر عرف داشته باشد یعنی عقلا وجهی بابت آن می پردازند ، به عنوان مهریه امکان توافق بر آن وجود دارد. مهریه می تواند سکه بهار آزادی ، سکه امامی باشد، نیم سکه یا حتی ربع سکه و یا طلا هم باشد که همه اینها وابسته به توافق زن و شوهر است .

 مهریه سکه را به دو روش دادگاه یا اداره ثبت می توان به اجرا گذاشت یا مطالبه کرد .

 مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت در صورتی جواب می دهد که مرد مال و اموالی برای معرفی از طرف زن داشته باشد .

 اگر مرد مال نداشته باشد تا زن از طریق اداره ثبت توقیف کند فقط زن می تواند درخواست ممنوع الخروجی او را بکند در غیر این صورت امکانی برایش در اداره ثبت نخواهد بود .

 سرعت توقیف کردن مال از طریق دادخواست تامین خواسته در دادگاه سریع تر است ولی عیب آن وجود 3/5 درصد هزینه دادرسی ثبت دادخواست مطالبه مهریه است که با توجه به مقدار سکه مطالبه شده مبلغ قابل توجهی خواهد شداگرچه که می توان دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی نیز توامان تقدیم دادگاه کرد ولی بعضی از شعب دادگاه معمولا اعسار را نمی پذیرند .

 اگر زوجه قصد ممنوع الخروج کردن شوهر را داشته باشد اقدام از طریق اجرای ثبت بسیار سریع تر از اقدام از طریق دادگاه خواهد بود. اگر هم زوج اموال برای توقیف دارد و جز مستثنیات دین نیست، اقدام از طریق اداره اجرای ثبت کم هزینه و بی دردسر خواهد بود.

 بدیهی است که اگر مهریه عندالمطالبه باشد و زوج مالی برای توقیف نداشته باشد بهتر است از طریق دادگاه دادخواست مطالبه مهریه داده شود.

 تمامی مراحل گرفتن مهریه سکه از طریق دادگاه یا اداره ثبت مانند مطالبه مهریه وجه نقد است اگر معادل ریالی سکه بالا 20 میلیون تومان باشد از دادگاه یا اداره ثبت می توان اقدام کرد در غیر این صورت شورای حل اختلاف یا اداره ثبت در صورت معرفی مال از طرف زن صالح به رسیدگی خواهد بود .

 در اجرا گذاشتن مهریه در اجرای ثبت ملاک قیمت سکه در زمان وصول مهریه است .

 اگر مهریه عندالااستطاعه باشد نه امکان جلب زوج وجود دارد و نه امکان ممنوع الخروج کردن او و فقط در صورتی که مالی از زوج به دادگاه یا اداره اجرای ثبت معرفی شود از بابت مهریه توقیف می شود و اگر مالی نباشد، امکان وصول مهریه نیست .

 اگر مرد توانایی پرداخت مقدار مهریه ای که بواسطه نپرداختن آن توسط اداره ثبت ممنوع الخروج شده است را نداشته باشد می تواند با دادن دادخواست اعسار از پرداخت مهریه از دادگاه تقاضای تقسیط مهریه می کند .

 در صورت صدور حکم قطعی دادگاه به تقسیط مهریه و پرداخت پیش پرداخت اولیه و یکی دو قسط از مهریه ، زوج می تواند از اداره اجرای ثبت به استناد رای دادگاه تقاضای رفع ممنوع الخروجی کند .



لازم است بخوانید: نحوه پیگیری دادخواست مهریه


تاثیر قانون جدید مهریه تا 110 سکه
گفته شد به مجرد عقد نکاح زن مالک مهریه است و هر موقع بخواهد در صورتی که مهریه عند  المطالبه باشد می تواند از شوهر درخواست مطالبه مهریه را داشته باشد چه از طریق دادگاه چه اجرای ثبت . در  قانون جدید مهریه و اجرایی شدن قانون حمایت خانواده جدید، صرفا تا میزان 110 سکه یا معادل ریالی آن به نرخ روز ، امکان جلب شوهر به سبب نپرداختن مهریه وجود دارد.

 به عبارت دیگر میزان مهریه توافق شده در سند ازدواج هر چقدر باشد معتبر است و امکان مطالبه آن از طریق دادگاه و اجرای ثبت وجود دارد فقط صدور جلب تا 110 سکه امکان پذیر است .

مثال : مهریه خانمی 500 سکه تمام بهار آزادی است زوجه مقدار 300 سکه آن را از طریق دادگاه دادخواست مطالبه مهریه می دهد و در نهایت رای محکومیت زوج به پرداخت 300 سکه صادر می شود. در مرحله اجرای حکم و بعد از صدور اجراییه زوجه نمی تواند اموالی از زوج به دادگاه ارائه کند و استعلام ها از بانک مرکزی، اداره راهور و اداره ثبت اسناد هم نشان دهنده این است که شوهر اموالی ندارد.

در ادامه شوهر دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه را تقدیم دادگاه می کند و به استناد شهادت شهود و اعلام این که فاقد مال منقول و غیر منقول است مدعی اعسار و قسط بندی مهریه می شود .

دادگاه پس از استماع اظهارات زوج و زوجه و با توجه به شغل شوهر ، 20 سکه پیش پرداخت و هر دو ماه یک سکه تمام بهار آزادی زوج را محکوم به پرداخت می کند. اگر زوج پیش پرداخت 10 سکه و اقساط را تا سقف 110 سکه پرداخت نکند، دادگاه به درخواست زوجه، بایستی حکم جلب را صادر کند.

 اگر مرد تا 110 عدد سکه را به زن پرداخت کند زن بابت باقی مانده 500 عدد سکه یعنی 390 عدد دیگر مطابق قانون جدید نمی تواند حکم جلب مرد را بگیرد در این صورت زن بایستی که بتواند اموالی از شوهر به دادگاه معرفی کند و اگر عاجز از آن باشد یا مالی نباشد، نه می توان شوهر را جلب کرد و نه ممنوع الخروج کرد .



در ادامه بخوانید: مهریه در دوران نامزدی
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قانون جدید به اجرا گذاشتن مهریه به کانال تلگرام حقوق خانواده مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون  قانون جدید به اجرا گذاشتن مهریه پاسخ دهند .










سوالات متداول


1- آیا مطابق با قانون جدید فقط تا 110 عدد سکه می توان به عنوام مهریه قرار داد ؟
خیر هر چیزی که مالیت داشته باشد را به هر مقدار می توان مهریه قرار داد اما بابت یا معادل 110 سکه آن برای مرد می توان حکم جلب گرفت و مردرا زندانی کرد .


2- آیا مطابق قانون جدید تنها باید از طریق دفتری که ازدواج را ثبت کرده مهریه را به اجرا گذاشت؟
خیر برای به اجرا گذاشتن مهریه دو روش وجود دارد هم دادگاه هم اجرا ثبت که بستگی به شرایط و اموال مرد یکی از دو راه را می توان انتخاب کرد که در متن مقاله کاملا توضیح داده شده است .


3- اجرا مهریه از طریق دادگاه کم هزینه تر است یا اجرا ثبت ؟
برای درخواست وصول مهریه از طریق دادگاه باید 3/5 درصد ارزش خواسته هزینه دادرسی چرداخت اما اجرا ثبت هزینه ای ندارد مگر در زمان مزایده اموال توقیف شده که نیم عشر است .

منبع : قانون جدید به اجرا گذاشتن مهریه