اتاق تمیز برای کنترل دقیق آلودگی‌های محیطی طراحی می‌شوند تا از تأثیرات مضر ذرات معلق، میکروب‌ها، گرد و غبار و سایر آلاینده‌ها بر فرآیندها و محصولات در این اتاق‌ها جلوگیری شود. تهویه اتاق تمیز یکی از مهمترین اقدامات در این اتاق‌ها است.
رعایت الزامات استاندارد جهت تهویه اتاق تمیز، در این فضاها ضروری است، هرگونه اشتباه ممکن است تأثیرات مخربی بر کیفیت محصولات یا ایمنی کارکنان داشته باشد. ازاین‌رو، ضروری است که به بررسی دقیق این استاندارهای اتاق تمیز بپردازیم.
شرایط استاندارد برای تهویه اتاق تمیز
اتاق تمیز یکی از ضروری‌ترین فضاها در صنایع حساس است که باید محیط آن به‌طور کامل از آلودگی‌های ذرات معلق و میکروارگانیسم‌ها پاک شود. این پاکیزگی به‌طور عمده به سیستم‌های تهویه و مدیریت جریان هوا وابسته است.
رعایت استانداردهای تهویه نه تنها به تضمین کیفیت محصولات کمک می‌کند، بلکه سلامت کارکنان و ایمنی فرآیندها را نیز حفظ می‌کند. در ادامه برخی استانداردها و قوانین را توضیح می‌دهیم:
کیفیت هوا و فیلتراسیون
یکی از اصول اولیه در تهویه اتاق تمیز، استفاده از سیستم‌های فیلتراسیون قوی است. فیلترهای HEPA و ULPA نقش اساسی در حذف ذرات معلق ریز و میکروب‌ها دارند. این فیلترها قادرند تا 99.99% از ذرات میکروسکوپی را حذف کنند.
حفظ کیفیت هوای داخل اتاق تمیز به تعویض منظم این فیلترها و کنترل مداوم عملکرد آن‌ها وابسته است.
جریان هوا
مدیریت جریان هوا در اتاق تمیز یکی دیگر از جنبه‌های مهم تهویه است. جریان هوا می‌تواند به‌صورت لامینار (یک‌جهته و آرام) یا توربولنت (چرخشی) تنظیم شود.
جریان لامینار برای فرآیندهای حساس که به محیطی عاری از آلودگی نیاز دارند، ایده‌آل است، در حالی که جریان توربولنت معمولاً در اتاق‌های تمیز با استاندارد پایین‌تر استفاده می‌شود.
فشار هوا
کنترل فشار در اتاق تمیز برای جلوگیری از ورود یا خروج آلودگی حیاتی است. فشار مثبت به‌طور معمول برای جلوگیری از ورود آلاینده‌ها از بیرون استفاده می‌شود.
در مقابل، فشار منفی در محیط‌هایی که مواد خطرناک تولید می‌شود، برای جلوگیری از خروج آلودگی‌ها به محیط خارجی کاربرد دارد. سیستم‌های تهویه باید بتوانند این فشارها را به‌طور پایدار حفظ کنند.
کنترل دما و رطوبت
تهویه اتاق تمیز باید قادر به حفظ دما و رطوبت در محدوده استاندارد باشد. دمای بالا یا پایین می‌تواند بر کیفیت تجهیزات و فرآیندها تأثیر بگذارد.
.همچنین رطوبت نامناسب ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند رشد میکروب‌ها یا ایجاد الکتریسیته ساکن شود. سیستم‌های تهویه باید با دقت بالایی این عوامل را تنظیم کنند.
تعویض هوا
یکی دیگر از الزامات استاندارد تهویه، تعداد دفعات تعویض هوای اتاق تمیز در هر ساعت است.
این مقدار بسته به کلاس اتاق تمیز متفاوت است و می‌تواند از 10 تا 600 بار در ساعت متغیر باشد. تعویض مکرر هوا به حذف آلودگی‌ها و حفظ کیفیت هوای داخلی کمک می‌کند.
نظارت و نگهداری سیستم‌های تهویه
پایش مداوم سیستم‌های تهویه برای اطمینان از عملکرد صحیح آن‌ها ضروری است. این نظارت شامل بررسی فیلترها، سنجش فشار، کنترل جریان هوا، و ثبت داده‌های محیطی است.
نگهداری منظم سیستم‌های تهویه نیز به افزایش عمر تجهیزات و کاهش هزینه‌های مرتبط کمک می‌کند.
اهمیت تهویه در اتاق تمیز
تهویه در اتاق تمیز به منظور ایجاد جریانی پایدار از هوای تمیز طراحی می‌شود که ذرات و آلاینده‌ها را از فضا خارج کند. این سیستم‌ها با استفاده از فیلترهای پیشرفته، مانند فیلترهای HEPA و ULPA، ذرات معلق بسیار ریز را از هوای ورودی حذف می‌کنند.
علاوه بر این، تهویه مناسب نقش کلیدی در کنترل دما و رطوبت دارد که برای حفظ شرایط ایده‌آل در بسیاری از فرآیندهای صنعتی و علمی حیاتی است.
