خودزنی

بعضی از افراد برای مقابله با احساسات، خاطرات دردناک یا دشوار یا موقعیت ها و تجربیات طاقت فرسای زندگی خود به خودزنی عمدی و غیر مرگبار اقدام می کنند. در واقع فرد درد عاطفی و روانی خود را به درد جسمانی تبدیل می کند. روش های مختلفی برای خودزنی در افراد مختلف وجود دارد، همین طور ممکن است فرد از یک روش یا چند روش همزمان برای خودزنی و آسیب رساندن به خود استفاده کند.

در هر حالت سلامت جسمی و روانی فرد به خطر می افتد، خودزنی های مکرر روی پوست می تواند جای زخم بدی ایجاد کند که فرد به این دلیل احساس شرمندگی کرده و سعی در پنهان کردن آن ها داشته باشد، ممکن است انجام این کار به کرات باعث به وجود آمدن جراحاتی عمیق و یا حتی باعث مرگ فرد شود. در این مقاله چون خودزنی در جوامع امروزی رشد روزافزونی در بین نوجوانان و جوانان داشته است، به اینکه خودزنی چیست، علت خودزنی و درمان آن به طور کامل پرداخته ایم.

خودزنی چیست

خودزنی یک نوع پریشانی روانی که در آن فرد به طور عمدی به خود آسیب می رساند. خودزنی بیشتر در نوجوانان و جوانان رواج دارد، البته در هر سنی خودزنی می تواند فرد را درگیر کند، در مورد رفتار خودزنی مدل های مختلفی وجود دارد، در یکی از این مدل ها رفتار خودزنی را یک اقدام جبرانی برای تسکین عصبانیت، اضطراب یا ناراحتی های هیجانی می دانند.

 در مدل دیگری شبیه به آنچه که در وسواس رخ می دهد، افرادی که رفتار خودزنی دارند قبل از اقدام به خود زنی، احساس ناخوشایندی از تنش دارند که فرد با آسیب رساندن به خود این احساس را در خود کاهش می دهد. اما در نهایت این تسکین موقتی است و به فرد کمک می کند به مدت کوتاهی احساس بهتری داشته باشد و حواس او از زندگی خود پرت شود، اما مجدد آن افکار و احساسات آزارنده به سراغ فرد می آید از این رو مجدد اقدام به خودزنی خواهد کرد. برخی از این راه های خودزنی عبارتند از:

در بیمارانی که خودزنی به گونه ای است که حتی به معلولیت منجر می شود، در افراد با آسیب عمده روانی دیده می شود.

بریدن یا خاراندن شدید پوست.

سوزاندن یا سوختن خود.

ضربه زدن به خود یا ضربه زدن به سر.

مشت زدن به اشیا یا پرتاب بدن به دیوار و اجسام سخت.

چسباندن اشیا به پوست شما.

جلوگیری از بهبود عمدی زخم ها.

بلعیدن مواد سمی یا اشیاء نامناسب.

سوراخ کردن بدن

خودزنی همچنین می‌تواند شامل رانندگی بی‌احتیاط، اعتیاد به الکل، مصرف بیش از حد مواد مخدر، یا داشتن رابطه جنسی ناایمن شود.

بیشتر بخوانید: اختلال پوست کنی

علت خودزنی

گامی حیاتی برای پی بردن به اینکه چرا افراد به خود آسیب می رسانند این است که متوجه شوند، خودآزاری در آن ها چه عملکردی دارد، تا در نهایت با جایگزین کردن راه‌های دیگری میزان آسیب رساندن به خود را کاهش دهند. خودزنی اغلب راهی برای مقابله با درد عاطفی است. چه احساساتی باعث می شود افراد خودزنی کنند؟ غمگینی؟ اضطراب؟ عصبانیت؟ تنهایی؟ شرم؟ پوچی؟ احساس تحقیر از سایر علت های خودزنی عبارتند از:

افزایش استرس شغلی و تحصیلی

دوست یا همنشینی که اقدام به خودزنی می کند.

حس مالکیت بر بدن و کاهش باورهای سنتی

موج فرهنگی و تاثیر رسانه ها

نادیده گرفته شدن

سابقه تجاوز جنسی یا عاطفی

تجربه تروما یا حادثه وحشتناک

محیط زندگی پر تنش و ناپایداری در خانواده

انزوای اجتماعی (برای مثال در مورد گروه های اقلیت و مهاجران)

بیماری های روانی مانند اختلالات شخصیتی خصوصا اختلال شخصیت مرزی که یکی از ملاک های تشخیصی این اختلال رفتار، ژست ها و تهدید به خودکشی و یا خودزنی های مکرر است. همینطور سایر اختلالات روانی مانندافسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلال استرس پس از سانحه، اختلالات خوردن، و اختلالات تجزیه ای

نفرت از بدن

بیشتر بخوانید: اختلال مازوخیسم جنسی

درمان فرادی که خود زنی می کنند

آسیب رساندن به خود با عوارض بلندمدتی، مانند احساس گناه و شرم، ابتلا به عفونت های جدی به دلیل وجود زخم هایی که فرد در بدن ایجاد کرده است، اسکار زخم دائمی یا بدشکلی پوست که منجر به این می شود که بیمار از پوشیدن بسیاری از لباس ها پرهیز کند، تشدید بیماری روانی زمینه ساز این رفتار در صورت عدم مراجعه برای درمان و پیچیده تر شدن شرایط همراه است.

لازم است روان درمانی هر چه سریعتر توسط متخصص روانشناسی صورت بگیرد و در صورت نیاز دارو درمانی توسط روانپزشک آغاز گردد. انجام رفتارهای تیغ زنی و خون بازی اغلب به دلیل خودکشی صورت نمی گیرد اما با تداوم این کار ممکن است خودکشی را به دنبال داشته باشد. در ادامه راه های درمان دیگری در این خصوص ارائه می شود:

درمان شناختی رفتاری توسط متخصص روانشناسی می تواند به فرد در شناسایی احساسات و افکار منفی محرک آسیب رسان به خود کمک کند و الگوهای فکری منفی را با الگوهای مثبت جایگزین کند.

داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب می تواند در کاهش پاسخهای به استرس استفاده شود.

از تکنیک هایی جهت پرت کردن حواس خود و پرهیز از خودزنی استفاده کند.

سعی کنید که از اتاق یا مکانی که در آن فرد بیشتر وسوسه به انجام این کار می شود خارج شود یا وسیله ای را که با آن اقدام به رفتار خودزنی می کنند از جلو دست خود بردارند

تنفس خود را کنترل کنید و چند بار نفس عمیق بکشید.

در فضای باز قدم بزنید.

حتما بخوانید: شناخت راه های خودکشی برای جلوگیری از آن

سوالات متداول

1- ✔️ خودزنی چیست؟

✔️ خودزنی یک نوع پریشانی روانی که در آن فرد به طور عمدی به خود آسیب می رساند، خودزنی بیشتر در نوجوانان و جوانان رواج دارد، البته در هر سنی خودزنی می تواند فرد را درگیر کند همین طور رفتار خود زنی مورد قبول جامعه نیست جهت کسب اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.

2- ✔️ علت خود زنی چیست؟

✔️ علت های زیادی در خودزنی دخالت دارند که از جمله آن می توان به داشتن استرس شغلی و تحصیلی، تاثیر همسالان. موج فرهنگی و تاثیر رسانه ها، نادیده گرفته شدن، سابقه تجاوز جنسی یا عاطفی، محیط زندگی پر تنش و ناپایداری در خانواده سایر عوامل در متن مقاله ارائه شده است.

3- ✔️ راه های درمان خودزنی چیست؟

✔️ به دلیل عوارض بلند مدتی که خودزنی برای فرد دارد، در خصوص درمان دارویی در صورت لزوم و روان درمانی هر چه سریع تر اقدام شود سایر راه هایی که به درمان خودزنی کمک می کند در متن مقاله ارائه شده است.

منبع : خودزنی