وصل سوند ادراری در منزل برای افراد ناتوان، بیمار و سالمندان در مواقعی که فرد دچار عدم کنترل، تکرر ادرار و در برخی موارد برای اندازه گیری جذب و دفع فرد صورت می گیرد که این دستگاه یک لوله لاستیکی استریل است که از سوراخی که در آن ادرار ساخته می‌شود وارد می‌شود و به سمت مثانه پیش می‌رود تا ادرار را از مثانه خارج کند به نحوی که اجازه تجمع ندهد. ادرار خارج شده در یک محفظه مخصوص به نام کیسه ادرار جمع آوری می شود. هدف اصلی سوند ادراری خارج کردن ادرار انباشته شده در مثانه است و اگر به هر دلیلی مانعی برای رسیدن ادرار از کلیه ها به مثانه وجود داشته باشد مفید نخواهد بود. استفاده از سوند ادرار معمولاً یک روش نسبتاً آسان و کمی دردناک است. نیازی به بیهوشی عمومی نیست و برای راحتی بیمار از بی حسی موضعی استفاده می شود، باسایت مرکز پرستاری مهرگان نو همراه باشید، به طریقه نصب انواع سوند در مردان و زنان در منزل در این مقاله پرداخته ایم.
موسسه پرستاری و پزشکی مهرگان نو
استخدام پرستار در منزل
استفاده ازسونداژ یک مداخله پزشکی در مثانه توسط پزشک متخصص یا پرستار است که در طول درمان برخی بیماری ها اعمال می شود. پرستاران در طول فرآیند درمان در بیمارستان، روش‌های جاگذاری یا برداشتن بیمار را اعمال می‌کنند. قرار دادن یا برداشتن سوند ادرار در منزل، روشی است که توسط پرستاران متخصص در محدوده خدمات بهداشتی و مراقبتی در منزل به بیمارانی که نیاز دارند ارائه می شود.
سوند ادرار چیست؟
سوند ادراری فرآیند خارج کردن ادرار با قرار دادن سوند در مثانه در بیمارانی است که به هر دلیلی نمی توانند ادرار خود را به طور طبیعی تخلیه کنند. ادرار از لوله سوندوارد شده در مثانه تجمع یافته و تخلیه می شود.
اول از همه، سوند باید زیر سطح کمر باشد تا ادرار به راحتی جمع شود و به عقب برنگردد. برای بیماران بستری، کیسه ها باید از روی تخت آویزان شوند اما نه خیلی سفت. در صورت کشش، پر شدن کیسه ممکن است به بیمار آسیب برساند زیرا باعث فشار و وزن می شود.
در صورت آلوده بودن به مدفوع، ابتدا باید کثیفی را با یک پارچه مرطوب تمیز کرد و سپس با پاک کننده هایی مانند باتیکون و الکل تمیز کرد. شما می توانید با انجام این تمیز کردن نه تنها زمانی که کثیف است بلکه در زمانی که کثیف نیست، خطر عفونت را کاهش دهید.
درب کیسه ادرار باید برداشته شود و به کاتتر وصل شود. در غیر این صورت خروجی ادرار مسدود می شود. علاوه بر این، شلنگ نباید شکسته یا فرسوده شود. این همچنین باعث خروج ادرار می شود.
چرا از سونداژ ادرار استفاده می شود؟
- کاتتر برای افرادی اعمال می شود که به دلیل بزرگ شدن پروستات می توانند خیلی کم یا اصلاً ادرار نمی کنند یا با وجود تکرر ادرار نمی توانند مثانه خود را تخلیه کنند.
- سوند ادراری پس از اعمال جراحی و در مواردی که بیمار نمی تواند یا نباید در اثر جراحات از جای خود بلند شود، قرار می گیرد.
- در بیماری های عصبی مانند ضایعات نخاعی به دلیل اختلالات عملکردی در مثانه از کاتتر ادراری استفاده می شود.
- کاربرد آن را می توان در برخی روش های تشخیصی و درمانی و معاینات تصویربرداری به کار برد.
نصب سوند ادرار در منزل کرج
قرار دادن سوند در منزل روشی است که در صورت نیاز توسط پرستار در منزل استفاده می شود، در حالی که درمان بیمار در منزل ادامه دارد. برای اعمال قرار دادن سونداژ در خانه، ابتدا پزشک باید درخواست خود را ارائه دهد.
مزایای سوند ادرار در منزل
خدمات قرار دادن سوند در منزل خدماتی است که بدون ایجاد اختلال در آسایش بیمار ارائه می شود، زیرا در محیط منزل بیمار نیز قابل انجام است.
- از تلاش و زمان انتقال بیمار و بستگان بیمار برای رسیدن به بیمارستان جلوگیری می شود.
- حریم خصوصی بیمار محافظت می شود.
- با تخلیه شدن ادرار موجب سبکی و از بین رفتن درد مثانه در فرد می شود
- مشکلات عفونت ادراری از بین می رود
- کارایی کلیه ها و دستگاه تناسلی را مشخص می کند
نکاتی که باید رعایت شود
- در طی فرآیند قرار دادن سوندادراری، پرستار بیمار در منزل باید استریل کار کند، پرینه را به خوبی تمیز کند و پس از پوشیدن دستکش استریل هرگز به مواد غیر استریل دست نزند.
- شماره سوند سیلیکونی انتخاب شده باید برای بیمار مناسب باشد. کاتترهای سیلیکونی کوچک ممکن است باعث نشت ادرار شوند، در حالی که تعداد زیاد کاتترهای سیلیکونی باعث ناراحتی بیمار می شوند.
- سوند ادراری متصل به راحتی جدا نمی شود. با این حال، اگر بیمار آن را بیرون بکشد، ممکن است تحریک، خونریزی و درد ایجاد شود.و باید دوباره تعویض شود.
- ممکن است مثانه مسدود شود. در چنین شرایطی دستگاه باید شسته شود و در صورت باز نشدن باید توسط پرستار تعویض شود.
- در برخی از بیماران، ضعفی که ممکن است در عضلات به دلیل قرار دادن طولانی مدت سوند ایجاد شود، ممکن است باعث از بین رفتن عملکرد مثانه شود.
- در مواردی که باید کاتتر ادراری به طور دائم وصل شود، کاتتر باید حداکثر هر 45 روز یکبار تعویض شود.
انواع سوند ادرار
سوند ادراری براساس نوع نیاز بیمار به دوبخش تقسیم می شود که در ادامه به تعریف هر یک می پردازیم.
سوند دائمی
سوند دائمی که به نام دیگر سوند فولی شناخته می شود برای استفاده ی کوتاه مدت و بلند مدت در مثاله قرار گرفته و کاربردی می باشد در واقع روش قرار قرارگیری آن مشابه با سوند کوتاه مدت است و پرستار مجرب باید از از طریق مجرای ادرار این سوند را در محل خود قرار می‌دهد و در برخی موارد ممکن است پزشک اورولوژیست سوراخی در پایین شکم ایجاد کند و سوند در ابتدای مجرا جای گذاری کند. این سوند داخلی دارای آب مقطر در ابتدای خود می باشد تا از خارج شدن سوند پیشگیری کند.
سوند موقت
این سوند نیز مانند سوند دائمی همانطور که ذکر شد به صورت مجرای ادراری و همینطور زیر شکم قابل اجرا است و قالبا برای بیمارانی که جراحی کرده اند و فقط یک بار نیاز به سونداژ دارند توصیه می شود که به نام سوند یک بار مصرف نیز شناخته می شود.
انواع دیگر سوند در منزل
علاوه بر مواردی که ذکر شد انواع مختلف دیگری از سوند نیز وجود دارند که در شرایط خاص دیگر و بنا به نیاز بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرند:
سوندهای داخلی
سوندهای مسکن
سوندهای دو راه
سوندهای بیرونی یا کاندوم شیت
سوندهای یک راه
سوندهای سوپراپوبیک
آموزش نصب سوند ادرار
- نصب سوند باید کاملا با دقت و رعایت اصول و استانداردهای موجود توسط پرستار متخصص وحرفه ای انجام شود.
- در ابتدا برای نصب سوند لازم است که پرستار دستان خود را کاملا تمیز و ضد عفونی کند(با آب و صابون بشوید)
- قبل از نصب سوند لازم است که ناحیه تناسلی و اطراف آن به صورت کامل ضدعفونی شود.
- اکنون سوند فولی به نوع خاصی از ژل ضدعفونی کننده آغشته شود
- و در آخر سوند از طریق مجرای ادراری وارد مثانه می‌شود و بادکنک سوند برای اطمینان از قرارگیری سوند در جای خودش، با ۱۰ سی‌سی آب پر می‌شود.
مراحل خروج سوند ادراری در منزل به چه صورت است؟
- مانند نصب سونداژ، خارج کردن آن نیز همراه با دقت، مارت و تخصص می باشد که به شرح زیر است.
- فرد خارج کننده باید دستان خود را ضدعفونی و تمیز کند
- برای خارج شدن آسان سوند ادراری، لازم است تا ادرار موجود در آن خالی شود.
- فرد خارج کننده سوند نیاز است تا از دستکش استفاده کرده و در ادامه لوله سوند را تمیز نماید.
- دریچه بالن سوند می بایست شناسایی شود.
- باد بالن سوند خارج شود.
- سوند برداشته شود.سلامت سوند بررسی شود.
- سوند خارج شده و کیسه ادرار می‌بایست دور انداخته شود.
- نشانه‌هایی که می‌توانند نشان دهنده التهاب یا آسیب به مجرای ادراری باشد می‌بایست مورد بررسی قرار گیرند.
نصب سوند ادرار در زنان
معایب نصب سوند ادرار در منزل
- بعد از استفاده از سوند ادرار و هنگام برداشتن سوند فرد دچار ناراحتی و سوزش می شود به گونه ای که ممکن است تا چند روز فردی که از سوند استفاده می کرد هنگام ادرار سوزش داشته باشد.
- در برخی موارد ممکن است مجرای ادراری موجب درد و آسیب بافتی شود یا سوند بعد از خالی نکردن مایع داخل بالن خارج شود
- در مواقعی که سونداژ مثاله به طوری وصل شود که غیر بهداشتی و استریل باشد یا به مدت چندین هفته طول بکشد سبب ایجاد عفونت می شود.
توصیه های پرستاری برای رفع عفونت مجاری ادراری
استفاده از کاتترهای ادراری را به موارد خاص محدودکنید (پایش برون‌ده ادراری در بیماران ویژه، مراقبت و درمان احتباس ادراری حاد و انسداد ادراری، کمک به بهبود زخم بستر در بیماران دچار بی اختیاری ادرار).
اطمینان از اینکه فرد آموزش دیده کاتتر ادراری را به بیمار متصل کند.
اطمینان داشته باشید که وسایل سوندگذاری کاملا استریل است.
ثبت کلیه اطلاعات (اندیکاسیون گذاشتن کاتتر، تاریخ و زمان انجام کار، فرد انجام دهنده و تاریخ و زمان خارج ساختن کاتتر)
نظارت و مراقبت در عفونت‌های ناشی از کاتترهای ادراری شامل :
- بیمارانی را که بیشتر در معرض خطر هستند؛ شناسایی کنید.
- از معیارهای استاندارد جهت تشخیص عفونت‌های ناشی از کاتترهای ادراری استفاده‌کنید.
- اطلاعات مربوط به روزهایی که کاتتر گذاشته شده و میزان عفونت‌های ناشی از کاتتر ادراری را جمع‌آوری کنید.
