حذف آزمون جامع دکتری تازه ترین توضیح وزیر علوم

حذف آزمون جامع دکتری تازه ترین توضیح وزیر علوم

به گزارش پایگاه خبری آزمون دکتری،تازه ترین توضیح وزیر علوم حذف آزمون جامع دکتری اعلام شد. وزیر علوم در جمع خبرنگاران با اشاره به دغدغه دانشجویان درباره تأثیر تغییرات نظام آموزشی بر استقبال از کنکور گفت: مطالعات تطبیقی در این زمینه انجام شده و مدل‌های جدیدی در حال بررسی است که جزئیات آن در جلسات تخصصی اعلام خواهد شد.
وی همچنین از بهره‌برداری نیروگاه خورشیدی ۸۰۰ کیلوواتی در دانشگاه تربیت مدرس خبر داد و افزود: استفاده از انرژی خورشیدی موجب کاهش مصرف آب، کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن و حذف سوخت‌های فسیلی می‌شود و علاوه بر کمک به محیط زیست، بخشی از ناترازی برق کشور را جبران می‌کند.
به گفته وی، وزارت علوم آمادگی نصب ۱۰۰۰ مگاوات پنل خورشیدی را به وزارت نیرو اعلام کرده و بیش از هزار نقطه در دانشگاه‌های کشور برای اجرای این طرح معرفی شده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: وزارت علوم ۲۰ درصد هزینه نصب نیروگاه‌های خورشیدی را تقبل می‌کند و دولت ۸۰ درصد باقی‌مانده را پرداخت خواهد کرد. زمین و فضای دانشگاه‌ها مهم‌ترین سرمایه برای اجرای این طرح است.
سیمایی در حوزه خوابگاه‌های متأهلی نیز تأکید کرد: تا پایان امسال حدود ۱۰۰۰ واحد خوابگاه متأهلی تحویل داده می‌شود که تاکنون حدود ۵۰۰ واحد آماده تحویل است و تا پایان سال این رقم تکمیل خواهد شد.
وی در پاسخ به پرسش در مورد حذف آزمون جامع دکتری توضیح داد: آزمون جامع به طور کامل حذف نمی‌شود، اما جایگزین‌هایی برای آن پیش‌بینی شده است؛ از جمله دانشجویانی که معدل بالای ۱۸ دارند یا دارای مقالات علمی معتبر یا اختراعات ثبت شده هستند، می‌توانند از مسیرهای جایگزین استفاده کنند. این تصمیم شامل ورودی‌های جدید و قدیم خواهد شد.
وزیر علوم درباره رفع فیلترینگ یوتیوب در دانشگاه‌ها اظهار نظری نکرد و گفت: در این خصوص معذورم.

مزایای حذف آزمون جامع دکتری

حذف آزمون جامع دکتری در نظام آموزش عالی ایران، با اهداف و انگیزه‌های مختلفی همراه بوده است. مزایای اصلی این تغییر را می‌توان در چند محور زیر دسته‌بندی کرد:
۱) افزایش کیفیت پژوهش و پایان‌نامه
تمرکز بر فرآیند پژوهشی: دانشجویان زمان و انرژی بیشتری را صرف پروپوزال، انجام پژوهش و نگارش پایان‌نامه باکیفیت می‌کنند، به جای صرف ماه‌ها برای حفظ مطالب برای آزمون.
کاهش استرس نامرتبط: حذف استرس ناشی از آزمونی جامع که گاهی اوقات به طور مستقیم به موضوع رساله مربوط نیست، اجازه می‌دهد تمرکز کامل‌تری بر نوآوری و عمق بخشی به تحقیق وجود داشته باشد.

برای مشاوره اینجا بزنید

امکان جایگزینی آزمون جامع برای دانشجویان دکتری

۲) انعطاف‌پذیری بیشتر و شخصی‌سازی مسیر آموزشی
برنامه‌ریزی فردی: دانشجو و استاد راهنما می‌توانند بر اساس نیازهای دقیق پژوهش، برنامه‌های درسی و آموزشی را طراحی کنند.
خروج از حالت یکسان‌سازی: حذف آزمون جامع به معنای حذف یک الگوی ثابت برای همه رشته‌ها و افراد است و به تنوع در سنجش احترام می‌گذارد.
۳) ارزیابی مستمر و کیفی به جای آزمون مقطعی
تأکید بر کارنامه دوره تحصیل: عملکرد دانشجو در دروس، فعالیت‌های پژوهشی، سمینارها و مقاله‌ها مبنای اصلی ارزیابی قرار می‌گیرد.
کاهش نقش “حفظیات” و “تست زنی”: در بسیاری از موارد، آزمون جامع بیشتر حافظه‌محور بود و لزوماً توانمندی تحقیقاتی دانشجو را نمی‌سنجید.
۴) کاهش زمان فرآیند دکتری و پیشگیری از افسردگی آموزشی
شتاب در پیشرفت: برخی دانشجویان به دلیل عدم قبولی در آزمون جامع، سال‌ها در دوره دکتری معطل می‌ماندند. حذف این آزمون می‌تواند طول دوره را تا حدی قابل پیش‌بینی‌تر کند.
سلامت روان دانشجویان: فشار روانی زیاد ناشی از آزمونی با احتمال بالا برای مردودی، کاهش می‌یابد.
۵) تقویت نقش استاد راهنما و کمیته پژوهشی
مسئولیت‌پذیری بیشتر اساتید: نظارت و ارزیابی مستمر توسط استاد راهنما و گروه آموزشی پررنگ‌تر می‌شود.
ارزیابی چندبعدی: دانشجو بر اساس معیارهای متنوعی مانند خلاقیت، پشتکار، توانمندی در ارائه و نگارش، و پیشرفت پژوهش قضاوت می‌شود.
۶) همسویی با استانداردهای بین‌المللی
در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر جهان، ارزیابی دانشجوی دکتری بر اساس کیفیت پروپوزال، دفاع از رساله و میزان انتشارات است، نه یک آزمون جامع کتبی. این تغییر، نظام دکتری ایران را به این استانداردها نزدیک‌تر می‌کند.

جمع‌بندی و نکات احتیاطی

در کنار این مزایا، حذف آزمون جامع چالش‌ها و نگرانی‌هایی نیز به همراه دارد که برای تحقق فواید فوق، باید مدیریت شوند:
✔️ ریسک کاهش دانش بنیادی: باید اطمینان حاصل شود که دانشجویان بدون فشار آزمون، همچنان دانش نظری عمیق و گسترده رشته خود را کسب می‌کنند.
✔️ نیاز به نظام نظارتی قوی: نقش استاد راهنما و گروه آموزشی بسیار حیاتی می‌شود. باید از “ساده‌گیری” فرآیند و پایین آمدن استانداردها جلوگیری کرد.
✔️ یکسان‌سازی نبودن اجرا: این تغییر باید در تمامی دانشگاه‌ها و رشته‌ها با ضوابط شفاف و کنترل کیفیت یکسان اجرا شود.
در کل، حذف آزمون جامع دکتری می‌تواند گامی به سمت کیفی‌سازی، پژوهش‌محوری و انعطاف‌پذیری بیشتر دوره دکتری باشد، به شرطی که با طراحی مکانیسم‌های ارزیابی جایگزینِ دقیق، عادلانه و نظارت‌شده همراه گردد. موفقیت این تغییر، وابسته به فرهنگ‌سازی، مسئولیت‌پذیری اساتید و تعهد نهادهای آموزشی به حفظ استانداردهای علمی است.