جوهر عقد توافقی است که به منظور ایجاد اثر حقوقی، بین دو یا چند شخص انجام می شود و رکن اساسی آن اراده کسانی است که به رضای خویش عهده دار امری می گردند. اهلیت طرفین در بیشتر موارد فقط شرط سلامت و نفوذ اراده است و داشتن موضوع نیز، به گونه ای که در ماده ۲۱۴ قانون مدنی آمده است، از شرایط صحت تعهد است. زیرا از هر عقد ممکن است تعهد های گوناگون ناشی شود، و هر تعهد نیز به ناچار باید موضوع معین و مشروعی داشته باشد. مشروعیت جهت معامله نیز وسیله سازگار کردن قراردادهای خصوصی با اخلاق حسنه و نظم عمومی است نه از ارکان عقد.
برای صحت هر عقد دو دسته شرایط باید وجود داشته باشد. یک دسته شرایط اساسی صحت معاملات که مستند آن ماده ۱۹۰ قانون مدنی است و دسته دیگر شرایط ویژه و متمایز کننده یک عقد از عقود دیگر (شرایط اختصاصی) است.
شرایط اساسی صحت معاملات
فقدان قصد در معامله موجب بطلان و فقدان رضا موجب عدم نفوذ عقد است چرا که قصد انشاء، یعنی اراده ایجاد ماهیت حقوقی در مرحله اجرای تصمیم ظاهر می شود ولی رضا مربوط به مرحله تصمیم است بنابراین رضا از امور انشائی به شمار نمی رود و ماهیت آن مقتضی انشای اثر حقوقی نیست برخلاف قصد که طبیعت و ماهیت آن مقتضی انشای اثر حقوقی است.
در معامله لازم نیست که جهت آن تصریح شود ولی اگر تصریح شده باشد باید مشروع باشد و الا معامله باطل است.
منبع: وکیل VIP
