نگهداری و تعمیرات جرثقیل سقفی 5 تنی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا خرابی یا عملکرد نادرست آن می‌تواند منجر به حوادث جدی، توقف تولید و هزینه‌های سنگین شود. در ادامه، برنامه‌های پیشگیرانه و اقدامات ضروری برای نگهداری و تعمیرات این جرثقیل را بررسی می‌کنیم.
1. نگهداری پیشگیرانه (PM – Preventive Maintenance)
الف) بازرسی روزانه (قبل از استفاده)
- بررسی سیم بکسل/زنجیر: ترک، ساییدگی یا پیچش غیرعادی.
- مشخصات ترمزها: عملکرد صحیح ترمزهای الکتریکی و مکانیکی.
- کنترل سیستم الکتریکی: اتصالات سیم‌ها، کلیدهای اضطراری و ریموت کنترل.
- روغن‌کاری اجزای متحرک: مانند چرخ‌دنده‌ها، یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌ها.
- بیشتر بدانید: شرکت اسکلت فلزی
ب) بازرسی ماهانه
- بررسی موتور و گیربکس: نشتی روغن، لرزش یا صدای غیرعادی.
- کنترل ریل و چرخ‌ها: سایش ریل، ترک در چرخ‌ها و تنظیم بودن مسیر حرکت.
- تست سیستم ایمنی: عملکرد صحیح لودسل (محدودکننده بار) و سوئیچ‌های حدی.
- بیشتر بدانید: اسکلت فلزی پیچ و مهره اصفهان
ج) بازرسی سالانه (توسط تکنسین متخصص)
- اندازه‌گیری فرسودگی اجزای اصلی (تیر جرثقیل، اتصالات، سیستم بالابر).
- تست غیرمخرب (NDT) برای تشخیص ترک‌های پنهان در سازه.
- کالیبراسیون سیستم‌های اندازه‌گیری بار (در صورت وجود لودسل).
بیشتر بدانید: نقشه ساخت جرثقیل بازویی
2. تعمیرات رایج جرثقیل 5 تنی
الف) مشکلات مکانیکی
- خرابی چرخ‌ها یا ریل: سایش بیش از حد، ترک یا ناهمواری → تعویض چرخ یا تراشکاری ریل.
- مشکل در سیستم بالابر: پاره شدن سیم بکسل، خرابی درام (Drum) یا قلاب → تعویض قطعات فرسوده.
- خرابی گیربکس: نشتی روغن، دندانه‌های شکسته → تعمیر یا تعویض گیربکس.
- بیشتر بدانید: فروش جرثقیل سقفی
ب) مشکلات الکتریکی
- سوختن موتور الکتریکی: ناشی از اضافه بار یا نوسان برق → سیم‌پیچی مجدد یا تعویض موتور.
- خرابی کنترل‌رها: اختلال در حرکت طولی/عرضی → تعویض بردهای الکترونیکی.
- مشکل در سیستم کنترل از راه دور: قطع و وصل شدن سیگنال → بررسی باتری و آنتن.
- بیشتر بدانید: جرثقیل سقفی سوله
ج) مشکلات سازه‌ای
- ترک در تیر اصلی: نیاز به جوشکاری تخصصی یا تعویض بخش آسیب‌دیده.
- خم شدن تیر جرثقیل: ناشی از بارگذاری نادرست → تقویت سازه یا تعویض.
بیشتر بدانید: قیمت جرثقیل سقفی دو پل
3. نکات ایمنی در تعمیرات جرثقیل
- قفل کردن سیستم برق (LOTO – Lock Out Tag Out) قبل از شروع تعمیرات.
- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (کلاه ایمنی، دستکش، هارنس).
- عدم بارگذاری روی جرثقیل در حال تعمیر.
- بهتر است بدانید: شرکت اسکلت فلزی
- استفاده از جرثقیل یدکی یا تجهیزات کمکی در زمان تعمیرات اساسی.
4. هزینه‌های نگهداری و تعمیرات
- هزینه نگهداری پیشگیرانه: حدود 1% تا 3% قیمت جرثقیل در سال.
- تعویض سیم بکسل/زنجیر: بسته به متراژ و کیفیت، از 10 تا 50 میلیون تومان.
- بیشتر بدانید: ساخت جرثقیل سقفی
- تعمیر موتور یا گیربکس: از 50 تا 200 میلیون تومان (بسته به برند و نوع خرابی).
- بازسازی سازه‌ای: در صورت ترک یا خم شدگی، ممکن است به صدها میلیون تومان هزینه نیاز داشته باشد.
- بهتر است بدانید: جرثقیل سقفی دو پل
5. توصیه‌های نهایی
- ثبت تاریخچه تعمیرات و بازرسی‌ها برای پیگیری مشکلات تکرارشونده.
- استفاده از قطعات اورجینال (به‌ویژه در موتور و سیستم کنترل).
- بیشتر بدانید: جرثقیل دروازه ای
- آموزش اپراتورها و تکنسین‌ها طبق استانداردهای ISO 4309 (برای جرثقیل‌ها).
اگر جرثقیل شما علائم هشداردهنده مانند لرزش غیرعادی، صدای ناهنجار یا کاهش عملکرد دارد، بلافاصله آن را از سرویس خارج کرده و بررسی فنی انجام دهید.
بیشتر بدانید: شرکت جرثقیل سقفی
قطعات یدکی جرثقیل 5 تن سقفی
قطعات یدکی جرثقیل سقفی ۵ تنی بسته به نوع طراحی (تک پل یا دو پل)، برند سازنده و شرایط کاری ممکن است متفاوت باشد، اما به طور کلی مهم‌ترین قطعاتی که ممکن است نیاز به تعویض یا نگهداری داشته باشند عبارتند از:
- بهتر است بدانید: قیمت جرثقیل سقفی
۱. قطعات اصلی سیستم بالابر (Hoisting System)
- موتور الکتریکی بالابر (Hoist Motor)
- گیربکس بالابر (Hoist Gearbox)
- درام (قلاب پیچی) (Drum)
- سیم بکسل جرثقیل (Wire Rope)
- قلاب جرثقیل (قلاب بارگیر) (Hook Block)
- غلتک‌های راهنمای سیم بکسل (Sheaves & Pulleys)
- ترمز بالابر (Hoist Brake)
۲. قطعات سیستم حرکت عرضی (Trolley)
- موتور حرکت ترولی (Trolley Motor)
- چرخ‌های ترولی (Trolley Wheels)
- راهنماهای ترولی (Trolley Guides)
- گیربکس ترولی (Trolley Gearbox)
- بیشتر بدانید: اجرای سازه های فلزی
۳. قطعات سیستم حرکت طولی (Bridge)
- موتورهای حرکت پل (Bridge Motors)
- چرخ‌های پل جرثقیل (Bridge Wheels)
- ریل جرثقیل (Runway Rail)
- بافرهای ضربه‌گیر (Buffers & Bumpers)
۴. سیستم‌های الکتریکی و کنترل
- تابلو برق کنترل (Control Panel)
- کلیدهای محدودکننده حرکت (Limit Switches)
- ریموت کنترل (بی‌سیم یا کابلی) (Remote Control)
- کابل‌های برق و سیگنال (Power & Control Cables)
- بیشتر بدانید: جرثقیل سقفی سوله
۵. قطعات ایمنی
- لودسل (محدودکننده بار) (Load Cell)
- آنتی‌بلاک (حفاظت اضافه‌بار) (Anti-Block System)
- آژیر و چراغ هشدار (Alarm & Warning Lights)
- بیشتر بدانید: جرثقیل سقفی دماگ
۶. قطعات مکانیکی و اتصالات
- یاتاقان‌ها (بلبرینگ‌ها) (Bearings)
- کوپلینگ‌ها (Couplings)
- پیچ و مهره‌های اتصالی (Bolts & Nuts)
بیشتر بدانید: جرثقیل سقفی تک پل آویز
نکات مهم در تهیه قطعات یدکی جرثقیل ۵ تنی:
- سازگاری قطعات با مدل جرثقیل:
- قطعات باید دقیقاً متناسب با مدل و برند جرثقیل (مثل Demag, Konecranes, ABUS یا سازندگان ایرانی) انتخاب شوند.
- استفاده از قطعات اورجینال یا باکیفیت:
- برخی قطعات مانند موتورها، گیربکس‌ها و سیم بکسل بهتر است اورجینال باشند تا از خرابی زودرس جلوگیری شود.
- دسترسی به قطعات در بازار ایران:
- برخی قطعات مانند سیم بکسل، یاتاقان و ترمزها در ایران تولید می‌شوند.
- قطعات الکترونیکی مانند کنترل‌پنل ممکن است نیاز به واردات داشته باشند.
- هزینه تقریبی برخی قطعات:
- سیم بکسل ۵ تنی: ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومان (بسته به طول و کیفیت).
- موتور بالابر (۵ تن): ۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان (بسته به برند).
- قلاب استاندارد ۵ تنی: ۱۵ تا ۵۰ میلیون تومان.
- ترمز الکترومکانیکی: ۲۰ تا ۸۰ میلیون تومان.
- تعمیر یا تعویض؟
- برخی قطعات مانند گیربکس ممکن است قابل تعمیر باشند.
- قطعاتی مانند سیم بکسل باید حتماً تعویض شوند.
بیشتر بدانید: جرثقیل سقفی در اصفهان
جمع‌بندی:
- نگهداری مناسب و تعویض به‌موقع قطعات فرسوده، عمر جرثقیل را افزایش می‌دهد.
- بهتر است لیست قطعات یدکی را از شرکت تأمین‌کننده جرثقیل دریافت کنید.
- در صورت نیاز به کمک برای انتخاب قطعات یا عیب‌یابی، می‌توانید مشخصات فنی جرثقیل خود را ارائه دهید تا راهنمایی دقیق‌تری انجام شود.
