استفاده از جرثقیلهای سقفی در فرآیندهای صنعتی و ساختوسازهای بزرگ (مانند کارخانههای تولید قطعات پیشساخته) میتواند به پیمانکاران در حمل بتن، تیرآهن، مصالح ساختمانی سنگین و تخلیه بار کمک کند. این نوع استفاده از جرثقیل سقفی علاوه بر بالا بردن سرعت خط تولید و بهرهوری، ایمنی کارگران را به دلیل کاهش حمل دستی بار، به شدت افزایش میدهد.
بیشتر بدانید: موتور گیرلس آسانسور
کاربردهای تاور کرین
حمل مصالح سنگین مانند پاکتهای بتن، بندیلهای میلگرد و شیشههای نما
نصب قطعات سازهای فلزی و بتنی در ارتفاعات بالا
سرعتبخشی به روند ساختوساز برجها و آسمانخراشها
پوشش دهی شعاع وسیعی از کارگاه ساختمانی (۳۶۰ درجه)
اجزای جرثقیل سقفی
یک جرثقیل سقفی از قطعات اصلی شامل: پل (تک پل یا دو پل)، راهبرهای طولی (کلگی)، ریلهای حرکت طولی، کالسکه حرکت عرضی، وینچ یا بالابر، قلاب/هوک، ضربهگیرها، لیمیت سوئیچها (محدودکنندهها)، تابلو برق و سیستم فرمان (ریموت یا کابین) تشکیل میشود.
بیشتر بدانید: تابلو برق جرثقیل سقفی
اجزای تاور کرین
نحوه عملکرد جرثقیل برجی ارتباط مستقیمی با هماهنگی اجزای آن دارد. برای درک بهتر تواناییهای جرثقیل برجی، اجازه دهید نگاهی به عناصر ضروری آن بیندازیم:
پشتیبانی پایه (Base): تکیهگاه پایه در پایینترین نقطه جرثقیل قرار دارد و اغلب به یک فونداسیون بتنی عظیم در زمین متصل میشود (انکوراژ). در برخی موارد، پایه ممکن است به یک شاسی سنگین (بالاست) روی زمین یا بر روی سازه فلزی ساختمان نصب شود.
برج (Mast): برج که به عنوان دکل نیز شناخته میشود، سازه مشبک عمودی است که به جرثقیل ارتفاع میدهد. این قسمت از زمین به بالا گسترش مییابد و وزن سایر قطعات مانند کابین، بازو و وزنههای تعادل را تحمل میکند.
صفحه گردان (Slewing Unit): صفحه گردان بخشی از جرثقیل است که در بالای دکل نصب شده و به بازو اجازه میدهد تا ۳۶۰ درجه بچرخد. این قطعه حیاتی، امکان مانور بازو در تمام جهات را فراهم میکند.
بیشتر بدانید: ترمز کفشکی جرثقیل
تفاوت کلی جرثقیل کانتینر بر با جرثقیل سقفی چیست؟
مکانیسمهای جرثقیلهای دروازهای و کانتینربر (RMG/RTG) عمدتاً مشابه جرثقیلهای سقفی میباشد، با این تفاوت مهم که آنها به جای حرکت روی تیرهای سقف، بر روی ریلهای نصب شده در کف یا سطح زمین حرکت میکنند. این جرثقیلها در یک یا دو طرف دارای پایههایی به عنوان تکیهگاه هستند و جهت نصب آنها هیچ ستون یا سازهای از ساختمان مورد نیاز نیست. این مدلها عمدتاً در فضای باز (مانند بنادر و گمرکات) برای جابهجایی کانتینرها و بارهای مشابه نصب میشوند.
تفاوت تاور کرین و جرثقیل از نظر ساختار و مکانیزم عملکرد
یکی از اصلیترین تفاوتها میان تاور کرین و سایر جرثقیلها (به ویژه جرثقیلهای متحرک و سقفی)، نوع ساختار و نحوه عملکرد آنهاست. تاور کرین یک سازه ثابت و مرتفع است که به صورت عمودی در محل پروژه نصب میشود و تا پایان پروژه جابجا نمیشود. نیروی اصلی آن از موتورهای الکتریکی قدرتمند تأمین میشود و سیستم بالابری آن بر اساس اصل تعادل بین بار و وزنههای تعادل بتنی در انتهای بازو طراحی شده است. در مقابل، جرثقیلهای متحرک (Mobile Cranes) معمولاً از سیستمهای هیدرولیک برای ایجاد نیروی لیفتینگ استفاده میکنند. بوم یا بازوی آنها اغلب تلسکوپی است و میتواند جمع یا باز شود. این ویژگی باعث میشود جرثقیل متحرک در مقایسه با تاور کرین، انعطافپذیری بالاتری برای جابجایی بین پروژهها داشته باشد. همچنین تفاوت جرثقیل سقفی با تاور کرین در این است که جرثقیل سقفی ساختاری قابمانند دارد و محدود به فضای یک سوله یا محوطه مشخص است، در حالی که تاور کرین فضای باز و ارتفاعات نامحدود را پوشش میدهد. از نظر ارتفاع کاری، تاور کرین برتری مطلق دارد. این دستگاه میتواند تا صدها متر ارتفاع بگیرد، در حالی که جرثقیلهای زمینی و سقفی محدوده کاری مشخص و کوتاهتری دارند.
بیشتر بدانید: جرثقیل سقفی استوک
تفاوت تاور کرین و جرثقیل در کاربردهای عمرانی و صنعتی
از نظر کاربرد نیز تفاوت تاور کرین و انواع جرثقیل چشمگیر است:
تاور کرینها: مخصوص پروژههای بلندمدت و مرتفع مانند برجها، ساختمانهای بلندمرتبه، سدسازی و پلهای کابلی هستند. ثبات بالا و دسترسی به ارتفاع، آنها را بیرقیب کرده است.
جرثقیلهای متحرک: در پروژههایی با فضای باز، پراکنده و نیاز به تغییر مکان مکرر کاربرد دارند. مثل جادهسازی، نصب تجهیزات تهویه روی بام یا تخلیه بارهای موردی.
جرثقیل سقفی: در محیطهای صنعتی و کارگاهی نقش کلیدی دارد. این جرثقیل برخلاف دو مورد قبلی، در محیطهای بسته با مسیرهای خطی و عرضی از پیش تعیین شده کار میکند و دقت بسیار بالایی در مونتاژ و جابجایی قطعات در خط تولید دارد.
جرثقیل دروازهای: عمدتاً در بنادر و انبارهای روباز برای چیدمان کانتینر و سنگهای بزرگ استفاده میشود.
در نتیجه، انتخاب بین این موارد به نوع پروژه بستگی دارد؛ برای ارتفاع ثابت، تاور کرین؛ برای تحرک بالا، جرثقیل ماشینی؛ و برای خط تولید و سوله، جرثقیل سقفی بهترین گزینه است.
بیشتر بدانید: خط برق رسانی جرثقیل
مزایا و محدودیتهای هرکدام از نظر هزینه، ارتفاع و ظرفیت
از نظر اقتصادی، فاکتور هزینه نصب و نگهداری تعیینکننده است. تاور کرینها معمولاً هزینه اولیه، نصب و دمونتاژ بالایی دارند و نیاز به فونداسیون و اپراتور ثابت دارند. اما در پروژههای بلندمدت (مثلاً بالای ۶ ماه)، به دلیل سرعت بخشیدن به کار، کاملاً اقتصادی هستند. در مقابل، جرثقیلهای متحرک برای کارهای کوتاهمدت (روزی یا ساعتی) بهصرفه هستند و هزینه نصب ندارند. جرثقیلهای سقفی نیز به عنوان یک سرمایهگذاری بلندمدت برای کارخانه محسوب میشوند که هزینه اولیه دارند اما هزینههای جاری حملونقل داخل سالن را به شدت کاهش میدهند. از نظر ظرفیت، جرثقیلهای متحرک سنگین (تا ۱۰۰۰ تن) برای بارهای فوق سنگین لحظهای برتری دارند، اما تاور کرینها برای بارهای متوسط در ارتفاع زیاد و جرثقیلهای سقفی برای بارهای سنگین در تیراژ کاری بالا (Duty Cycle) بهینه شدهاند.
بیشتر بدانید: چرخ جرثقیل
استفاده از تاور کرین بهتر است یا جرثقیل؟
تصمیمگیری بین استفاده از جرثقیل متحرک، جرثقیل سقفی یا تاور کرین، باید کاملاً مهندسی شده و آگاهانه باشد. این تصمیم نهایی به الزامات ساختوساز، هندسه سایت و بودجه پروژه بستگی دارد. تاور کرینها ماشینآلات غولپیکری هستند که برای مناطق با تراکم ساختمانی بالا و نیاز به ارتفاع زیاد، ایدهآل هستند. اگرچه آنها محدودیت نصب دارند و پس از نصب باید تا پایان پروژه ثابت بمانند. در سوی دیگر، جرثقیلهای متحرک انعطافپذیرند و میتوانند به راحتی در سایت حرکت کنند. این جرثقیلها میتوانند برای انجام یک عملیات خاص به محل پروژه اعزام شوند، کار را تکمیل کنند و بلافاصله به شرکت اجارهدهنده بازگردند؛ بنابراین دردسر نصب و راهاندازی ندارند. اگر فضای کاری شما یک سوله سرپوشیده یا خط تولید است، قطعاً نه تاور کرین و نه جرثقیل متحرک، بلکه جرثقیل سقفی بهترین و تنها گزینه منطقی است.
بیشتر بدانید: ترمز کفشکی
نتیجهگیری تفاوت تاورکرین با جرثقیل سقفی
از انواع جرثقیل ساختمانی به ترتیب کاربرد میتوان به انواع تاور کرین، جرثقیل ماشینی و متحرک، جرثقیل بازویی و جرثقیل سقفی اشاره کرد. تاور کرینها پادشاه پروژههای مرتفع، جرثقیلهای ماشینی قهرمان پروژههای موقتی و جرثقیلهای سقفی قلب تپنده صنایع و کارخانجات هستند. جرثقیلهای سقفی به دلیل کارایی بالا، ایمنی مناسب و توانایی جابجایی دقیق بار در سه بعد، جزء جداییناپذیر انبارها و کارگاههای صنعتی شدهاند. این دستگاهها در انواع تک پل، جفت پل و آویز طراحی میشوند تا هر نیازی را پوشش دهند. مجموعه و فروشگاه آنلاین ای ابزار با پشتوانه شرکت زینان جرثقیل با ارائه مشاورههای تخصصی، یکی از مراجع معتبر برای انتخاب و تأمین این تجهیزات است. انتخاب صحیح نوع جرثقیل، متناسب با ظرفیت و ابعاد سوله، کلید طلایی افزایش بهرهوری در پروژه شماست.
بیشتر بدانید: خرید قطعات جرثقیل
