زگیل تناسلی زائده هایی با اندازه های متفاوت هستند که از طریق رابطه جنسی (از جمله مقعدی، دهانی و واژینال) منتقل می شوند. در حال حاضر روش های متنوعی برای درمان زگیل تناسلی وجود دارد، اما در همه این روشها امکان بازگشت و عود زگیل تناسلی وجود دارد و اغلب افراد پس از درمان، بازگشت مجدد این زائده ها را تجربه می کنند.
علت عود زگیل تناسلی
چرا زگیل تناسلی عود میکند؟ عامل ایجاد زگیل تناسلی ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که قابل درمان نیست و حتی بعد از درمان زگیل ها در بدن باقی میماند. به همین دلیل است که همیشه احتمال عود زگیل تناسلی بعد از درمان وجود دارد و تفاوتی ندارد که از جراحی، لیزر، کرایوتراپی یا هر روش دیگری برای درمان زگیل های تناسلی استفاده کرده باشید. زمان عود زگیل تناسلی در هر فرد متفاوت است، اما در اغلب موارد در طی سه ماه بعد از درمان اولیه بازگشت زگیل های تناسلی تجربه می شود. علت عود مجدد زگیل تناسلی متنوع است که در ادامه به بررسی رایج ترین آنها خواهیم پرداخت.
فعالیت جنسی
داشتن رابطه جنسی با شریک دیگری که به HPV مبتلا است می تواند احتمال عود و بازگشت زگیل تناسلی را افزایش دهد. یک فرد میتواند به ویروس پاپیلومای انسانی مبتلا باشد، حتی اگر زگیل در نواحی تناسلی وی قابل مشاهده نباشد، به همین دلیل بهتر است تعداد شریک های جنسی را کاهش دهید و حتما پیش از برقراری رابطه جنسی اطمینان حاصل کنید که فرد متقابل به HPV مبتلا نباشد.
سیگار کشیدن
تحقیقات متعددی در مورد ارتباط سیگار کشیدن و زگیل تناسلی انجام شده است. این تحقیقات نشان میدهند که افرادی که سیگار می کشند بیشتر از سایر افراد عود زگیل تناسلی را تجربه می کنند.
سطح سلامت سیستم ایمنی
همانطور که ذکر شد عامل ایجاد زگیل تناسلی یک ویروس است، در نتیجه وظیفه مبارزه با آن برعهده سیستم ایمنی بدن است. هر چقدر که سیستم ایمنی فرد قوی تر باشد بهتر میتواند با این ویروس مقابله کرده و آن را ضعیف کند، به عبارت دیگر سیستم ایمنی قوی تر مساوی است با احتمال عود زگیل تناسلی کمتر. در مقابل افرادی که به هر دلیلی از جمله ابتلا به بیماری هایی مانند ایدز/HIV یا مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، دارای یک سیستم ایمنی ضعیف هستند بیشتر از سایر افراد عود زگیل تناسلی را تجربه می کنند.
سویه HPV
بیش از 200 سویه متفاوت از HPV وجود دارد که میزان خطرناک بودن هر یک از آنها متفاوت است. در اغلب موارد نوع 6 و 11 ویروس پاپیلومای انسانی منجر به ایجاد زگیل های تناسلی می شوند که احتمال عود در آنها پایین تر است. اگر یک سویه پایدارتر منجر به ایجاد زگیل تناسلی شده باشد احتمال عود و بازگشت آنها افزایش پیدا می کند.
نوع درمان
روشی که برای درمان زگیل تناسلی استفاده میکنید تا حد زیادی می تواند در عود زگیل تناسلی موثر باشد. برای مثال اگر برای درمان زگیل ها از دارو استفاده کرده باشید امکان عود پس از درمان بیشتر است. در مقابل استفاده از روش هایی مانند لیزر درمانی، کرایوتراپی و جراحی احتمال عود زگیل های تناسلی را کاهش میدهند.
علائم عود زگیل تناسلی
علائم عود زگیل تناسلی مانند علائم اولیه ابتلا به زگیل تناسلی هستند، با این تفاوت که در عود علائم ممکن است با سرعت متفاوتی پیشرفت کنند. علائم عود زگیل تناسلی شامل موارد زیر است:
ظاهر شدن زائده هایی با اندازه های متفاوت (به صورت تکی یا خوشه ای)
خارش، سوزش و قرمز شدن ناحیه
تجربه درد در حین رابطه جنسی و ادرار کردن
خونریزی زائده ها به ویژه در حین رابطه جنسی
جلوگیری از عود زگیل تناسلی
همیشه نمیتوان از عود و بازگشت زگیل های تناسلی جلوگیری کرد، اما برخی اقدامات وجود دارند که میتوان با استفاده از آنها احتمال عود زگیل تناسلی را کاهش داد. در ادامه به بررسی روشهای جلوگیری از عود زگیل تناسلی بعد از درمان می پردازیم.
تقویت سیستم ایمنی
تقویت سیستم ایمنی در برابر زگیل تناسلی نقش بسیار مهمی در جلوگیری از عود مجدد زگیل تناسلی دارد. زمانی که سیستم ایمنی سالم باشد بهتر میتواند از بدن در مقابل عود مجدد زگیل ها محافظت کند. رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، مدیریت استرس و خواب کافی می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
تزریق واکسن HPV
واکسن های متعددی از جمله واکسن گارداسیل وجود دارند که برای جلوگیری از ابتلا به سویه های خاص HPV طراحی شده اند. اگرچه کاربرد اصلی این واکسن ها پیشگیری از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی است، اما برخی تحقیقات نشان میدهند که استفاده از آنها ممکن است در جلوگیری از عود زگیل تناسلی نیز موثر واقع شود. بهتر است پیش از تزریق واکسن HPV با یک پزشک مشورت شود تا اطمینان حاصل کنید که آیا واکسن میتواند در جلوگیری از عود موثر واقع شود یا خیر.
برقراری رابطه جنسی ایمن
همانطور که ذکر شد یکی از عللی که ممکن است خطر عود زگیل تناسلی را افزایش دهد داشتن رابطه جنسی با فرد مبتلا به HPV است. به همین دلیل استفاده از انواع کاندوم از جمله کاندوم دهانی و کاندوم مردانه و زنانه برای جلوگیری از عود زگیل تناسلی ضروری است. البته باید به یاد داشته باشید که کاندوم ها نمی توانند تمامی نواحی را بپوشانند، به همین دلیل بهتر است پیش از برقراری رابطه جنسی از مبتلا نبودن شریک جنسی به HPV اطمینان حاصل کنید.
ترک سیگار
سیگار کشیدن یکی دیگر از عواملی است که می تواند خطر عود زگیل تناسلی را افزایش دهد، بنابراین اگر سیگار میکشید و قصد دارید از عود زگیل تناسلی جلوگیری کنید حتما سیگار کشیدن را ترک کنید.
پایبندی به برنامه درمان
پایبندی به برنامه درمان و مراجعه منظم به پزشک برای معاینه در جلوگیری از عود زگیل تناسلی اهمیت زیادی دارد. اگر پزشک برای درمان زگیل تناسلی درمان های موضعی را توصیه کرده است حتما طبق دستورالعمل داروها را تا پایان دوره مصرف کنید. همچنین اگر از روشهای پزشکی مانند لیزر زگیل تناسلی، جراحی و کرایوتراپی زگیل تناسلی استفاده می کنید حتما به مراقبت های لازم بعد از درمان پایبند بمانید.
اگر به HPV مبتلا هستنید و زگیل های تناسلی را درمان کرده اید حتما برای نظارت و معاینه به طور منظم به پزشک مراجعه کنید و اگر علائم عود زگیل تناسلی را مشاهده کردید فورا با پزشک مشورت کنید تا از تشدید علائم پیشگیری کنید.
جمع بندی
احتمال عود و بازگشت زگیل های تناسلی با استفاده از هر روش درمانی وجود دارد. عوامل متعددی از جمله سویه ویروس پاپیلومای انسانی، روش درمان و قدرت سیستم ایمنی بدن در عود زگیل تناسلی نقش دارند. اگر به دنبال جلوگیری از عود زگیل تناسلی هستید حتما سیستم ایمنی بدن را تقویت کنید، در رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید و به برنامه درمانی تجویز شده توسط پزشک پایبند بمانید.
