پماد لیدوکائین و پماد بنزوکائین هر دو در دسته شناخته شده ترین بی حس کننده های موضعی قرار می گیرند. از این دو پماد برای بی حسی و تسکین درد نواحی مختلفی از بدن استفاده می شود. با اینکه هر دوی آنها شباهت های متعددی با یکدیگر دارند، اما در مواردی می توانند با یکدیگر تفاوت داشته باشند. شناخت تفاوت های این دو بی حس کننده موضعی در انتخاب بهترین گزینه برای درمان هر بیماری بسیار مهم است. در این مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر با تفاوت پماد لیدوکائین و پماد بنزوکائین آشنا شوید.
بی حس کننده موضعی چیست؟
همانطور که ذکر شد پماد لیدوکائین و پماد بنزوکائین هر دو بی حس کننده موضعی هستند، به همین دلیل بهتر است قبل از اینکه به بررسی تفاوت های آنها بپردازیم ابتدا با مفهوم داروهای بی حس کننده آشنا شویم. بی‌حس کننده های موضعی داروهایی هستند که به طور موقت سیگنال های عصبی را در قسمت خاصی از بدن (ناحیه ای که دارو در آن استفاده شده است) مسدود می کنند. این دسته از داروها برای کاهش یا از بین بردن درد در حین برخی از جراحی ها جزئی، کارهای دندانپزشکی یا تسکین درد برخی از مشکلات پوستی مورد استفاده قرار می گیرند.
تفاوت های پماد لیدوکائین و بنزوکائین
لیدوکائین و بنزوکائین هر دو در دسته بی حس کننده های موضعی قرار می گیرند، اما از نظر ترکیبات، قدرت و کاربرد متفاوت هستند. در ادامه به بررسی بیشتر تفاوت این دو پماد می پردازیم.
تفاوت در ترکیبات پماد لیدوکائین و بنزوکائین
داروهای بی حس کننده به دو دسته اصلی آمید و استر تقسیم می شوند، اگرچه لیدوکائین و بنزوکائین هر دو بی حس کننده هستند، اما در دسته بندی متفاوتی از یکدیگر قرار می گیرند. ساختار شیمیایی پماد لیدوکائین شامل یک پیوند آمیدی است که به پایداری و اثرگذاری طولانی مدت تر آن کمک می کند. در مقابل پماد بنزوکائین دارای پیوند استری است که منجر به اثر گذاری کوتاه مدت تر آن می شود. این تفاوت در ترکیبات شیمیایی نه تنها بر نحوه اثر گذاری این داروها در بدن، بلکه بر پتانسیل آنها برای ایجاد واکنش های آلرژیک نیز تأثیر می گذارد.
تفاوت در نحوه اثرگذاری پماد لیدوکائین و بنزوکائین
لیدوکائین و بنزوکائین هر دو با مسدود کردن اعصاب از ارسال سیگنال های درد به مغز، عمل می کنند. این انسداد مانع از شروع تکانه های عصبی می شود و در نتیجه ناحیه را بی حس می کند. با این حال، تفاوت های جزئی در سرعت و اثربخشی آنها وجود دارد. اثرگذاری لیدوکائین سریع تر بوده و همچنین نفوذ عمیق تری دارد. در حالی که بنزوکائین اثرگذاری سطحی دارد و شروع اثرگذاری آن نیز کندتر است.
تفاوت در کاربرد پماد لیدوکائین و بنزوکائین
کاربرد پماد لیدوکائین با پماد بنزوکائین بسیار متفاوت است و هر دو معمولا در نواحی متفاوتی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. لیدوکائین معمولا برای جراحی های پوستی جزئی مانند برداشتن خال، بی حسی دندان (معمولا ژل لیدوکائین)، تسکین بواسیر، درمان زخم های دهان و گلودرد (معمولا اسپری لیدوکائین) و تسکین درد موضعی برای سوختگی ها، گزش حشرات و آفتاب سوختگی استفاده می شود. یکی از رایج ترین کاربردهای این پماد استفاده مقعدی از آن برای درمان بواسیر است. این پماد می تواند با بی حس کردن بواسیر به تسکین علائم آن کمک کند. طریقه مصرف پماد لیدوکائین مقعدی به این شکل است که ابتدا ناحیه مقعد را به خوبی تمیز می کنید و سپس مقداری از آن را مستقیما روی هموروئید و اطراف آن اعمال می کنید.
از بنزوکائین به ندرت در بیمارستان ها استفاده می شود، زیرا قدرت بی حسی آن بالا نیست و بیشتر در خانه برای استفاده شخصی مناسب است. بنزوکائین برای گلودرد، درد دهان، دندان درد، التهابات جزئی پوست و درد گوش ناشی از عفونت استفاده می شود.
تفاوت در ماندگاری پماد لیدوکائین و بنزوکائین
پماد لیدوکائین با توجه به فرمولاسیون و دوز آن، حدود ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت ماندگاری دارد. اگر از لیدوکائین تزریقی استفاده شود زمان ماندگاری افزایش پیدا می کند. در مقابل پماد بنزوکائین ماندگاری کوتاه تری دارد و معمولا برای ۱۵ تا ۴۵ دقیقه باقی می ماند. تفاوت در ماندگاری باعث می شود لیدوکائین برای روش هایی که نیاز به بی حسی طولانی تری دارند بیشتر استفاده شود.
تفاوت در عوارض پماد لیدوکائین و بنزوکائین
پماد لیدوکائین به ندرت منجر به عوارض جانبی جدی می شود. شایع ترین عوارض آن عبارتند از قرمزی یا سوزش خفیف در محل استفاده و بی حسی. خطرات جدی این پماد نیز شامل واکنش های آلرژیک مانند بثورات پوستی، تورم و مشکل در تنفس است.
عوارض رایج پماد بنزوکائین سوزش یا گزش موقت پوست است، اما این پماد می تواند منجر به متهموگلوبینمی شود. متهموگلوبینمی یک بیماری نادر اما تهدید کننده زندگی است که منجر به تغییر در هموگلوبین می شود و از این طریق اکسیژن رسانی به بافت ها را کاهش می دهد. این بیماری مهمترین خطر مرتبط با بنزوکائین است و امکان وقوع آن در کودکان زیر ۲ سال بیشتر است. به همین دلیل سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هشدارهایی مبنی بر عدم استفاده از محصولات حاوی بنزوکائین در نوزادان و کودکان خردسال، صادر کرده است.
تفاوت در تداخلات دارویی با پماد لیدوکائین و بنزوکائین
لیدوکائین می‌تواند با داروهای ضد آریتمی (به عنوان مثال، مکسیلیتین)، مسدودکنندهٔ گیرندهٔ آدرنرژیک بتا و سایمتیدین تداخل داشته باشد. بنزوکائین با داروهای متعددی تداخل ندارد، اما استفاده از آن به همراه برخی از داروها می تواند خطر متهموگلوبینمی را افزایش دهد، از جمله نیترات ها، سولفونامیدها، استامینوفن و برخی آنتی بیوتیک ها (به عنوان مثال، داپسون). هر دو دارو باید در افراد مبتلا به بیماری کبدی، بیماری قلبی یا مشکلات تنفسی با احتیاط مصرف شوند.
پماد لیدوکائین بهتر است یا بنزوکائین؟
به طور کلی پماد لیدوکائین از پماد بنزوکائین قوی تر است و کاربردهای متنوع تری دارد. هر دو پماد خواص بی حس کنندگی دارند و برای تسکین درد استفاده می شوند، اما در میزان اثرگذاری، مدت زمان ماندگاری و نحوه استفاده با هم تفاوت دارند. پماد لیدوکائین اثر بی حسی عمیق تر و طولانی تری ایجاد می کند و می توان از آن برای شرایطی مانند بواسیر، سوزش پوست، جراحی های جزئی استفاده کرد. اثرات آن نیز می تواند از ۳۰ دقیقه تا بیش از یک ساعت باقی بماند.
در مقابل، بنزوکائین معمولا برای تسکین سریع و سطحی استفاده می شود. این پماد نسبت به لیدوکائین سریع تر عمل می کند، اما ظرف ۱۵ تا ۳۰ دقیقه اثر آن از بین می رود. اگرچه بنزوکائین به راحتی قابل دسترس است، اما برای دردهای عمیق و مداوم به اندازه لیدوکائین موثر نیست. همچنین، بنزوکائین در موارد نادری می تواند باعث بیماری متهموگلوبینمی شود که تهدید کننده زندگی است.
در نهایت باید گفت که از نظر ایمنی و قابلیت، لیدوکائین معمولاً گزینه بهتری است، به خصوص برای بزرگسالان و برای مشکلات جدی تر. اما این نکته نیز نباید فراموش شود که از هر یک از آنها باید فقط برای درمان مشکلاتی که ذکر شد استفاده شود.
