نحوه به اجرا گذاشتن سفته ، به این صورت است که دارنده سفته ، ابتدا باید اقدام به واخواست سفته نموده و سپس ، به دادگاه حقوقی ، دادخواست مطالبه وجه سفته ارائه نماید . لذا برخلاف چک ، شرایط اجرا از طریق ثبت برای مطالبه وجه سفته ، وجود ندارد . پس از صدور حکم در دادگاه ، از طریق واحد اجرای احکام ، می توان اقدام به اجرا گذاشتن سفته کرده و توقیف اموال بدهکار نمود .
یکی از مهم ترین انواع اسناد تجاری که در قانون تجارت ، مورد پیش بینی قرار گرفته است ، سفته می باشد . امروزه ، استفاده از سفته ، کاربردهای فراوانی پیدا کرده و علاوه بر اینکه برای پرداخت وجه به دارنده سفته ، مورد استفاده قرار می گیرد ، در موارد عمده ای هم ، برای بحث ضمانت ، به دیگری داده می شود ؛ مثل زمانی که شخصی قرار است در یک محل کار کند و سفته ضمانت حسن انجام کار ارائه می دهد .
با این وجود ، همواره یکی از موضوعات مهم و مورد توجه در خصوص سفته ، پرداخت نشدن وجه آن می باشد . در این گونه موارد ، اصولا دارنده سفته ، باید از ابزارهای قانونی لازم برخوردار باشد تا بتواند مبلغ سفته را دریافت کند . به همین لحاظ ، قانون سفته ، آن است که دارنده ، در صورت عدم پرداخت وجه مورد نظر ، دعوای حقوقی مطالبه سفته در دادگاه اقامه نماید . اما سوالی که مطرح می شود ، این است که شرایط و نحوه به اجرا گذاشتن سفته چگونه است ؟
برای پاسخ دادن به این سوال ، در ادامه این مقاله ، ابتدا این موضوع را مورد بررسی قرار می دهیم که اصولا ، چه روش هایی برای اجرا گذاشتن سفته وجود دارد و اینکه آیا می توان سفته را از طریق ثبت به اجرا گذاشت ؟ در ادامه مقاله نیز ، به توضیح کلیاتی در خصوص شرایط و نحوه به اجرا گذاشتن سفته خواهیم پرداخت .
روش های به اجرا گذاشتن سفته
علاوه بر چک ، سفته نیز یکی از اسناد تجاری مهم و پرکاربرد در کشور ما محسوب می شود . احکام مربوط به سفته ، در قانون تجارت ، مورد پیش بینی قرار گرفته است که برای تنظیم سفته و استفاده از آن به عنوان وسیله ای برای پرداخت ، می بایست آنها را مورد توجه قرار داد . از جمله مهم ترین نکات در خصوص نوشتن سفته ، می توان به لزوم درج مبلغ ، تاریخ صدور و تاریخ پرداخت وجه سفته ، گیرنده سفته و امضا یا مهر ذیل آن اشاره نمود که برای آشنایی بیشتر می توانید مقاله آموزش تصویری نوشتن سفته را مطالعه نمایید .
بنابراین ، سفته ، به عنوان ابزاری برای پرداخت وجه محسوب می شود و چه در تاریخ مشخص شده در سفته و چه به صورت سفته عندالمطالبه ، وجه مورد نظر سفته ، می بایست به دارنده آن ، پرداخت شود . با این وجود ، متاسفانه در برخی موارد ، ممکن است مشکلاتی در خصوص عدم پرداخت وجه سفته در سفته های عندالمطالبه یا سفته های با تاریخ پرداخت مشخص ، به وجود آید .
در چنین شرایطی ، دارنده سفته ، مانند دارنده چک ، می بایست بتواند با استفاده از روش های قانونی ، اقدام به مطالبه وجه سفته نماید . لذا سوالی که ممکن است مطرح شود ، این است که چه روش هایی برای به اجرا گذاشتن سفته وجود دارد و در صورتی که وجه سفته پرداخت نشود ، از چه روشی می توان وجه سفته را مطالبه نمود ؟
یکی از مهم ترین روش های به اجرا گذاشتن سفته و مطالبه وجه آن ، مراجعه به دادگاه صالح برای مطالبه وجه سفته است ؛ اما با توجه به اینکه سفته نیز مانند چک ، نوعی سند تجاری محسوب می شود ، ممکن است این سوال مطرح شود که آیا روش به اجرا گذاشتن سفته ، می تواند همچون چک ، از طریق مراجعه به اداره ثبت باشد و در واقع ، آیا به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت امکان پذیر است ؟ در قسمت بعد ، به صورت مفصل تر ، شرایط و نحوه به اجرا گذاشتن سفته را توضیح می دهیم .
اما در توضیح روش های به اجرا گذاشتن سفته ، باید گفت که در حال حاضر ، افرادی که درخواست مطالبه وجه سفته را دارند ، می بایست حتما به شیوه حقوقی ، اقدام به مطالبه وجه سفته نمایند و به عبارت دیگر ، به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت ، امکان پذیر نمی باشد ؛ حتی ، در حالتی که سفته ، ظرف مهلت مشخص ، واخواست شده باشد . به همین دلیل ، در قسمت بعد ، در خصوص امکان به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت ، بیشتر توضیح خواهیم داد .
حتما بخوانید: سفته چیست و نحوه صدور آن چگونه است
آیا به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت امکان پذیر است
در قسمت قبل ، به بررسی این موضوع پرداختیم که سفته چیست و در صورتی که وجه آن پرداخت نشود ، با چه روش هایی می توان اقدام به اجرا گذاشتن سفته نمود . همانطور که اشاره شد ، در حال حاضر ، شرایط و نحوه اجرا گذاشتن سفته ، به این صورت است که دارنده سفته ، برای مطالبه وجه مذکور در سفته عندالمطالبه یا سفته تاریخ دار ، باید در مراجع حقوقی ، تقاضای رسیدگی نماید که در قسمت های بعد ، کیفیت و چگونگی آن را شرح خواهیم داد .
اما این سوال نیز مطرح است که آیا به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت امکان پذیر است ؟ چرایی طرح این پرسش ، به این دلیل است که اصولا ، چک ، یک سند تجاری لازم الاجرا محسوب می شود و به همین دلیل ، یکی از روش های به اجرا گذاشتن وجه چک ، آن است که دارنده چک ، بدون اینکه نیازی به طرح دادخواست در دادگاه ها داشته باشد ، بتواند از طریق اجرای ثبت ، اقدام به مطالبه وجه چک کرده و با سرعت بیشتری ، وجه چک را مطالبه نماید .
اما در قانون ، برای سفته ، چنین مزیتی پیش بینی نشده است . به عبارت دیگر ، شرایط اجرا از طریق ثبت وجود ندارد و به اجرا گذاشتن سفته از طریق اجرای ثبت ، امکان پذیر نمی باشد . به عبارت دیگر ، برخلاف این تصور رایج ، که در صورت عدم پرداخت سفته نیز ، می توان مانند وصول چک از طریق اجرای ثبت ، به استناد سفته صادر شده ، وجه آن را از ثبت مطالبه نمود ، چنین امری امکان پذیر نیست .
البته ، نبود شرایط اجرای سفته از طریق ثبت ، به این معنا نیست که دارنده سفته ، نمی تواند وجه سفته خود را مطالبه نماید . بلکه ، دارنده سفته ، در صورتی که شرایط و مراحل مذکور در قانون سفته را به صورت دقیق انجام بدهد ، می تواند حکم به پرداخت وجه سفته را از طریق دادگاه ، دریافت کرده و سپس ، به استناد قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، توقیف اموال مدیون یا صدور حکم جلب وی را درخواست کند که در ادامه ، در مورد نحوه و شرایط اجرای سفته ، صحبت خواهیم کرد .
بیشتر بخوانید: قانون سفته چیست
شرایط به اجرا گذاشتن سفته
همانطور که در قسمت قبل گفته شد ، نحوه به اجرا گذاشتن سفته ، نمی تواند به صورت ثبتی باشد . به این معنا که دارنده سفته ، برای مطالبه وجه آن ، لزوما باید به شیوه حقوقی اقدام کند و شرایط اجرای سفته از طریق ثبت ، وجود ندارد . اما در هر حال ، شخصی که قصد اجرا گذاشتن سفته به شیوه حقوقی را دارد ، می بایست به شرایط پیش بینی شده در قانون برای مطالبه سفته ، توجه داشته باشد . به همین دلیل ، در این قسمت ، شرایط به اجرا گذاشتن سفته را توضیح خواهیم داد .
یکی از مهم ترین شرایط به اجرا گذاشتن سفته ، واخواست آن است . واخواست سفته در یک مفهوم خلاصه شده ، به معنای مطالبه کردن وجه سفته ، به شیوه قانونی و رسمی است و از طریق واخواست نمودن سفته پرداخت نشده ، دارنده سفته ، به این موضوع ، معترض می شود . واخواست سفته ، به این صورت است که دارنده ، می بایست حتما ظرف مهلت ده روز از تاریخ سررسید سفته ، فرم مربوط به واخواست سفته را تکمیل کند که این اوراق ، از دادگستری قابل تهیه است .
البته ، باید به این نکته اشاره کرد که اگر سفته در این مهلت 10 روزه ، واخواست نشده باشد ، باز هم شرایط اجرا گذاشتن سفته از طریق دادگاه ، وجود دارد ؛ منتها در شرایطی که سفته در این مهلت واخواست نشده است ، دارنده سفته ، نمی تواند از مزایای اسناد تجاری ، استفاده کند ؛ بلکه سفته ، تبدیل به یک سند عادی می شود و به استناد آن ، باید در دادگاه ، اقامه دعوی نمود .
از جمله مزایای تجاری بودن دعوی اجرا گذاشتن سفته ، این است که بدون پرداخت هر نوع خسارت احتمالی ، می توان ضمن دادخواست مطالبه وجه سفته ، از دادگاه ، تقاضای تامین خواسته نمود . علاوه بر این ، در صورت واخواست شدن سفته در این مهلت ، خسارت تاخیر تادیه ای که به دارنده تعلق می گیرد ، از تاریخ واخواست سفته محاسبه می شود ، نه از زمان طرح دعوی .
علاوه بر این ، از دیگر شرایط به اجرا گذاشتن سفته ، آن است که دارنده سفته ، ظرف مهلت یک سال پس از واخواست کردن سفته ، می تواند در دادگاه ، اقامه دعوی مطالبه وجه سفته را نماید . به این منظور ، دارنده ، در این مهلت ، می بایست از طریق ارائه دادخواست مطالبه وجه سفته علیه صادر کننده ، وجه سفته خود را مطالبه نماید .
همچنین ، در صورتی که در طول این مهلت یکسال ، دارنده ، برای مطالبه وجه سفته ، دادخواست بدهد ، می تواند علیه کلیه ظهرنویسان سفته نیز اقامه دعوی کند ؛ چون همگی در مقابل دارنده ، ضامن محسوب می شوند . اما پس از گذشت مهلت زمانی ذکر شده ، دیگر امکان اقامه دعوی حقوقی علیه ظهر نویسان سفته ، برای مطالبه وجه سفته وجود ندارد . در قسمت بعد ، نحوه به اجرا گذاشتن سفته در دادگاه را ذکر می کنیم .
بیشتر بخوانید: دادگاه صالح برای مطالبه سفته
نحوه به اجرا گذاشتن سفته
همانطور که در قسمت های قبل بیان شد ، شرایط اجرا گذاشتن سفته ، ابتدا واخواست سفته و سپس ، طرح دعوی در مراجع حقوقی است و اصولا دارنده ، نمی تواند اقدام به اجرای سفته از طریق ثبت نماید . لذا سوالی که مطرح می شود ، آن است که اگر شخصی بخواهد به شیوه حقوقی ، اقدام به اجرا گذاشتن سفته نماید ، به چه نحو باید عمل کند ؟ لذا در این قسمت ، نحوه به اجرا گذاشتن سفته را توضیح خواهیم داد .
قبل از اینکه در خصوص نحوه به اجرا گذاشتن سفته در دادگاه حقوقی ، توضیحاتی ارائه نماییم ، باید به این نکته اشاره نمود که در حال حاضر ، طرح دادخواست در دعاوی حقوقی ، منوط به آن است که فرد ، در سامانه ثنا ، ثبت نام انجام داده باشد و از طریق مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، اقدام به ثبت دادخواست خود نماید . به همین دلیل ، نحوه به اجرا گذاشتن سفته ، طرح دادخواست از طریق دفاتر خدمات قضایی است . البته ، خود افراد ، می توانند از طریق سایت https://remission.adliran.ir/petition نیز ، دادخواست بدوی خود را ثبت نمایند .
در این مرحله ، بسته به مبلغ سفته ، مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی ، مشخص می شود . در صورتی که مبلغ سفته ، بیشتر از بیست میلیون تومان باشد ، می بایست در دادگاه حقوقی ، مورد رسیدگی قرار بگیرد و در غیر این صورت ، شورای حل اختلاف ، صلاحیت رسیدگی و صدور حکم دارد . در هر حال ، دادخواست ارائه شده ، می بایست مستند به اسناد و مدارکی همچون مدارک هویتی ، کپی برابر اصل سفته و نیز کپی برابر اصل سند واخواست باشد .
مرجع رسیدگی کننده ، در صورتی که شرایط لازم برای اجرا گذاشتن سفته ، وجود داشته باشد و بدهی صادر کننده سفته یا ضامنینی که اقدام به پشت نویسی سفته نموده اند ، احراز شود ، به نفع دارنده ، حکم صادر می کند و این حکم ، در صورتی که مراحل اعتراض را پشت سر گذارد ، تبدیل به یک حکم لازم الاجرا و قطعی می شود که می بایست به اجرا درآید . به منظور اجرا گذاشتن سفته ، حکم دادگاه به واحد اجرای احکام دادگستری ، ارجاع می شود .
واحد اجرای احکام دادگستری ، در خصوص اجرا گذاشتن سفته ، بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، عمل می کند . به این معنا که پس از گذشت مهلت سی روزه ، در صورتی که بدهکار ، دادخواست اعسار خود را به دادگاه ارائه نکرده باشد ، می تواند اقدام به توقیف اموال وی نماید ؛ البته با لحاظ مستثنیات دین که در قانون ، به آنها اشاره شده است . اگر هم بدهکار ، دادخواست اعسار بدهد ، اما اقساط اعسار خود را پرداخت ننماید ، می توان به درخواست طلبکار ، وی را جلب نمود .
در ادامه بخوانید: نمونه دادخواست مطالبه سفته
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه به اجرا گذاشتن سفته در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه به اجرا گذاشتن سفته پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- اجرا گذاشتن سفته به چه روش هایی امکان پذیر است ؟
در حال حاضر برای اجرا گذاشتن سفته بر خلاف چک می بایست به شیوه حقوقی و نه ثبتی اقدام نمود به این معنا که باید دادخواست مطالبه وجه سفته را از طریق دادگاه حقوقی یا شورای حل اختلاف پیگیری کرد که شرح آن در متن مقاله ذکر شده است .
2- شرایط به اجرا گذاشتن سفته چگونه است ؟
شرایط به اجرا گذاشتن سفته آن است که دارنده ظرف ده روز سفته را واخواست کند و سپس ظرف یکسال در دادگاه اقامه دعوی نماید در غیر این صورت سفته خاصیت تجاری اش را از دست می دهد و مثل یک سند عادی قابل اجرا گذاشتن است که جزئیات آن در متن آمده است .
3- نحوه به اجرا گذاشتن سفته چگونه است ؟
نحوه به اجرا گذاشتن سفته طرح دادخواست از طریق سامانه ثنا می باشد و پس از صدور حکم می توان از طریق واحد اجرای احکام دادگستری اقدام به توقیف اموال بدهکار و یا جلب وی نمود که برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید مقاله را مطالعه نمایید .
منبع : نحوه به اجرا گذاشتن سفته
