هیچ فردی از عصبی شدن خوشش نمی آید، اما همه افراد گاهی عصبی شده و دچار خشم می شوند، با توجه به اینکه بسیاری از بزرگسالان برای ابراز عصبانیت به روش های سالم و سازنده مشکل دارند، جای تعجب نیست که احساسات خشم اغلب به طغیان کودکان تبدیل می شود. بیشتر والدین متوجه می شوند که در مورد عصبانیت و رفتارهای عصبانی چه باید بکنند، اما بیشتر از تعدادی از آنها تعجب می کنند که آیا رفتار فرزندشان طبیعی است یا خیر.
برزو خشم در کودکان به دلیل بی چارچوب بودن، بی نقاب بودن و طبیعی رفتار کردن امری عادی است، اما گاهی برخی کودکان طغیان خشم بسیار زیادی دارند و والدین به دنبال علت عصبانیت کودک خود هستند. دلایل مختلفی از جمله تربیت والدین در این امر اثر گذار است. در این مقاله دلایل و علت عصبانیت کودکان شرح داده شده است.
علت عصبانیت کودکان عصبی
طبق گفته دنیس سوخودولسکی، دکترای روانشناس بالینی، برای یک کودک کوچکتر از 4 سال غیرعادی نیست که 9 قهر در هفته داشته باشد، و یا رفتار هایی از جمله گریه، لگد زدن، پا زدن، ضربه زدن و هل دادن که 5 تا 10 دقیقه طول می کشد، از خود نشان دهد.
اما گاهی این خشم و عصبانیت به طور مکرر به وجود آمده که نیاز به بررسی بیشتر دارد. برای مداخله و درمان خشم، ابتدا باید ریشه و علت عصبانیت کودکان را کشف کرد، در این جا دلایل رایج برای کودک عصبی شرح داده شده است.
نوع تربیت کودک
یکی از تاثیرگذارترین علت عصبانیت کودکان، نوع و سبک فرزندپرروی والدین است. سبک مستبد و سخت گیرانه والدین و رفتار هایی مثل تنبیه کودک و یا متناقض عمل کردن منجر به بروز خشم در کودک شده و تاثیر بسیار در آینده او گذاشته و زندگی وی را در حوزه های مختلف مختل می کند.
بیش فعالی و کمبود توجه
بسیاری از کودکان مبتلا به ADHD، به ویژه آن هایی که تکانشگری و بیش فعالی را بیشتر تجربه می کنند، در کنترل رفتار خود مشکل دارند. ممکن است پیروی از دستور العمل ها یا جابجایی از یک فعالیت به فعالیت دیگر برای آنها بسیار سخت باشد و این باعث می شود که سرکش و عصبانی به نظر برسند. ناتوانی آنها در تمرکز و تکمیل وظایف نیز می تواند دلیل عصبانیت کودک بیش فعال باشد.
تروما و آسیب
گاهی خشم زیاد کودک در مکان هایی مثل مدرسه ناشی از آسیب یا غفلت از کودکان در خانه است. در واقع کودکانی که در خانه احساس امنیت نداشته گاهی در مدرسه به طور خطرناکی رفتار می کنند.
مشکلات یادگیری
اگر فرزند شما در مدرسه یا هنگام انجام تکالیف عصبانی شده و پرخاشگری می کند، می تواند ناشی از یک اختلال یادگیری باشد. برای مثال هنگام حل ریاضی و سکشت خوردن در حل تکالیف ریاضی دچار خشم می شود.
مشکل در پردازش حسی
برخی از کودکان در پردازش اطلاعات حسی که از دنیای اطراف خود می گیرند مشکل دارند. اگر کودک شما نسبت به تحریک بیش از حد حساس یا کم‌حساس است، چیزهایی مثل صدای بلند و گوش خراش او را ناراحت و عصبی می کند.
اضطراب
از علت خشم کودکان می توان اضطراب کودک را نام برد. اگر کودک شما دچار اضطراب بوده و به خصوص اگر آن را پنهان می کند، به احتمال زیاد دچار خشم شده و به سختی با موقعیت های دشواری که برای وی پیش می آید، کنار بیاید.
ژنتیک
تصور می شود که ژنتیک و سایر عوامل بیولوژیکی در عصبانیت کودک نقش دارند، مشکل خشم می تواند در خانواده ها به صورت ارثی انتقال یابد، البته عامل یادگیری مشاهده ای نیز در این امر دخیل است.
اوتیسم
کودکان در طیف اوتیسم نیز اغلب مستعد فروپاشی چشمگیر هستند. اگر کودک شما در این طیف قرار دارد، ممکن است تمایل به سفت و سخت بودن داشته باشد، و هر تغییر غیرمنتظره ای می تواند او را ناراحت کرده و منجر به عصبانیت کودک شود.
حتما بخوانید: پرخاشگری در کودکان
دلایل رایج عصبانیت کودکان
تا به این جا علت خشم کودکان عصبی که مشکل خشم را به صورت مکرر دارند، نام بردیم. اما باقی کودکان نیز عصبانیت و خشم را در موقعیت های مختلف تجربه می کنند. در این جا علت عصبانیت کودکان نرمال در شرایط مختلف شرح داده شده است.
ناراحتی فیزیکی
یکی از راحت ترین علت های عصبانیت کودک برای تشخیص ناراحتی فیزیکی است، خستگی، گشنگی و تحریک پذیری شدید منجر به خشم در کودکان می شود.
احساس ناتوانی در کودک
زمانی که کودک احساس ناتوانی در انجام کاری را داشته و یا نمی خواهد کاری را انجام دهد، دچار عصبانیت و خشم می شود. بنابراین والدین باید در بسیاری مواقع در صورت امکان انتخاب و مسئولیت پذیری را بر عهده کودک بگذارند.
احساس عدم ارتباط
زمانی که کودک از شما توجه نگرفته، مدام غر بزند که با او بازی کنید و یا کار های او را تماشا کنید ولی شما این کار را نمی کنید، احساس عدم ارتباط و بی توجهی به او دست داده و منجر به خشم و عصبانیت کودک می شود.
احساس شنیده نشدن و یا اشتباه فهمیده شدن
زمانی که کودک از جملاتی مثل، چرا به من گوش نمیکنی، چرا وسط حرف من میپری و یا تو هیچ وقت به من گوش نمیدهی، استفاده کند به معنی توجه کم شما به حرف های وی بوده و این ناکامی، علت عصبانیت کودکان می شود.
ناراحت شدن
برخی از بچه ها به جای اینکه بگویند احساساتشان جریحه دار شده است، فوراً با عصبانیت آن را سرکوب می کنند تا به آنها صدمه بزنند و انتقام بگیرند. ممکن است شما جملاتی مثل ازت متنفرم و یا دیگر دوستت ندارم را از آن ها بشنوید.
جابهجایی خشم
این نوع عصبانیت ممکن است در پایان یک روز طولانی در مدرسه یا پس از ملاقات با اقوام یا دوستان رخ دهد در حالی که اتفاق خاصی رخ نداده است.
عدم رسیدن به خواسته ها
یکی از علت های عصبانیت کودکان که بسیار رایج بوده و والدین بسیاری با آن رو به رو می شوند، زمانی است که کودک درخواست جیزی داشته و به هر دلیلی به آن نمی رسد. معمولا در این مواقع کودک لجباز شده و خشم خود را بروز می دهد.
تخطی از مرز های او
در صورتی که کودک شما مورد زور قرار گرفته و یا کسی او را اذیت کرده باشد و یا حتی برخلاف میل وی او را بوسیده باشند، کودک دچار عصبانیت و خشم می شود.
در ادامه بخوانید: پیشگیری از گرایش به خشونت
سوالات متداول
1- علت عصبانیت کودکان عصبی چیست؟
برای مداخله و درمان خشم، ابتدا باید ریشه و علت عصبانیت کودکان را کشف کرد که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- دلایل رایج عصبانیت کودکان چیست؟
همه کودکان عصبانیت و خشم را در موقعیت های مختلف تجربه می کنند و امری طبیعی است که در متن مقاله مطرح شده است.
3- چه اختلالاتی علت عصبانیت کودک است؟
گاهی عصبانیت کودک ناشی از برخی اختلالات از جمله بیش فعالی یا اختلال یادگیری است که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.
منبع : علت عصبانیت کودکان
