اگر شما هم به کارآفرینی در حوزه تولیدات علاقمند هستید، احتمالا باید با انواع سوله و کاربردهای آن آشنا باشید. سوله ها سازه هایی فلزی هستند که اغلب از فولاد ساخته می شوند. این سازه های فولادی فضای زیادی را برای شما ایجاد میکنند که به منظور تولید و پرورش موارد مختلف مناسب است. با توجه به نوع کاربری های مختلف سوله ها، شکل آنها، فضای داخلی، تجهیزات مورد استفاده و بسیاری از جزئیات سوله ها با هم متفاوت است.
در بالا اشاره شد که با توجه به کاربرد مختلف سوله، شکل ظاهری و ویژگی های آنها متفاوت خواهد بود. برای مثال سوله هایی که برای تولی مواد شیمیایی ساخته می شوند با سوله هایی که برای تولید و پرورش دام و طیور مانند مرغ و مواد غذایی مانند قارچ ساخته می شوند متفاوت است.
نوع کاربری و تجهیزات آن از یک سو، نوع روش ساخت، متراژ سوله، منطقه ای که سوله در آن واقع شده و عوامل متعدد دیگر همگی بر قیمت نهایی ساخت سوله تاثیر می گذارند.
در ادامه عوامل مختلف تاثیر گذار بر قیمت سوله را بررسی میکنیم:
عوامل موثر بر قیمت سوله
مواردی که در تعیین قیمت سوله و عوامل موثر بر هزینه ساخت سوله تحت تاثیر دو عامل قرار دارند. از جمله این عوامل شرکت سازنده و شرایط اقتصادی کشور است. اگرچه پارامترهای بیرونی را نمیتوان کنترل کرد، اما میتوان یک شرکت مناسب و قابل اعتماد برای ساخت اسکلت سوله و اجرای آن انتخاب کرد. قیمت ساخت و هزینه ساخت سوله و نصب سوله به عواملی بستگی دارد که گاهی قابلکنترل و گاهی از دست خارج است؛ در ادامه، عوامل موثر در قیمت سوله و عوامل موثر بر هزینه ساخت سوله و نقش شرکت سازنده در آن را بررسی میکنیم.
نوع مصالح و آهنآلات
استفاده از نوع مصالح و آهنآلات در ساخت سوله به طور مستقیم بر قیمت آن اثر دارد. اما چگونه؟
هنگامی که به عنوان کارفرما، تصمیم میگیرید سوله خود را بسازید، معمولاً با یک شرکت سازنده سوله قرارداد میبندید. طراحی ساختار، تهیه آهنآلات و ساخت قطعات، همگی به عهده این شرکت است. در اینجا، نوع مصالح و آهنآلاتی که در ساخت سوله استفاده میشود، بر قیمت نهایی سوله تأثیر میگذارد. مصالح و آهنآلات با کیفیت و بازدهی بالا ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند، در حالی که استفاده از مصالح و آهنآلات با کیفیت پایینتر و بازدهی کمتر میتواند قیمت سوله را کاهش دهد. بنابراین، در این مورد، نوع مصالح و آهنآلات استفاده شده در ساخت سوله بهطور مستقیم بر قیمت سوله تأثیرگذار است.
اینکه برای اسکلت سوله از چه نوع آهنآلات و فولادی استفاده میشود، انتخاب شرکت سازنده است اما اینکه قیمت آهن و فولاد تحتتاثیر مستقیم قیمت ارز چقدر باشد، از کنترل آنها خارج است. در ساخت اسکلت سوله سازندگان باید از فولاد با رده مقاومتی St37 به عنوان استاندارد مورد تایید نظام مهندسی استفاده کنند. شرکت سازنده نیز موظف است بر اساس طراحیهای انجام شده، از همین رده مقاومتی برای ساخت اسکلت استفاده کند. در غیر این صورت، پایداری و استحکام سوله در بلندمدت با مشکل مواجه خواهد شد.
شرکتهای فولاد مبارکه اصفهان، کاویان اهواز، فولاد اکسین اهواز، قطعات فولادی تهران و فولاد گیلان از معتبرترین کارخانههای تولید فولاد استاندارد در کشور هستند که خرید از برند معتبر آنها در کیفیت و قیمت سوله اثرگذار است.
برخی از سوله ساز ها با تبلیغ قیمتهای بسیار پایین سعی در جلب مشتری دارند اما شما بهتر میدانید که هیچ ارزانی بیحکمت نیست و نباید فریب این نوع قیمتدهی را خورد. این کارگاهها معمولا از آهنآلات درجه دو و غیراستاندارد در اسکلت سوله استفاده یا آن را از کارخانههای غیراستاندارد خریداری میکنند. ورقهای بازشده یا نوردشده، لولههای مستعمل از کشتیهای اسقاطی و … که بر اساس آئیننامههای کشوری پذیرفتهشده نیستند و معمولا رده مقاومتی مشخصی ندارند. در نتیجه، باعث ایجاد مشکلات عدیدهای در آینده خواهند شد.
تناژ کلی اسکلت سوله
تناژ یا وزن کلی اسکلت سوله پس از مرحله طراحی محاسبه میشود و با توجه به عوامل مختلفی مانند ابعاد سالن سوله، محل نصب آن و ویژگیهای محیطی مانند بار برف و بار باد و زلزله و بارهای وارده بر اسکلت بر اثر ظرفیت جرثقیل سقفی و طبقه و کاربری آن، وزن ایدئال محاسبه و برآورد میشود. هر چقدر وزن برآوردشده به وزن نهایی سوله نزدیکتر باشد، نشاندهنده حرفهای بودن شرکت طراح و سازنده است و تأمین هزینه برای کارفرما را سادهتر میکند.
طراحی بهینه یا سنگین سوله
طراحی و محاسبات سوله یکی از مهمترین مراحل ساخت آن به شمار میرود. اگر سوله سنگین طراحی شود، با توجه به تناژ بالاتر از حد نرمال آن، سازنده سود بیشتری دریافت میکند اما اگر سوله دارای طراحی بهینه و اقتصادی باشد، با توجه به حداقل وزن کارآمد آن، سود سازنده نیز بسیار کمتر از حالت قبل میشود.
آگاهی از این موضوع بسیار کاربردی است که قیمت ساخت سوله در سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۴۵ میلیون تومان به ازای هر تن است. به همین دلیل، تغییر در وزن آن در فرآیند طراحی و محاسبات بسیار حائز اهمیت است.
کیفیت ساخت سوله
کیفیت ساخت سوله، علاوه بر کیفیت مصالح، تا حد زیادی بستگی به عواملی مانند مونتاژ دقیق و جوشکاری حرفهای دارد. بنابراین استفاده از متخصصین با تجربه و ماهر در ساخت سوله، بر قیمت نهایی آن تاثیر می گذارد و از عوامل تاثیر گذار بر قیمت سوله است.
کیفیت رنگ
کیفیت رنگ مورد استفاده در ساخت سوله متغیر دیگری است که می تواند قیمت نهایی ساخت را تحت تاثیر قرار دهد. نه تنها قیمت رنگ با کیفیت های مختلف متفاوت است، بلکه نوع رنگ و نوع رنگ آمیزی که در مناطق مختلف مورد نیاز است نیز با یکدیگر تفاوت دارد. زیرا در مناطقی که رطوبت باعث خوردگی شدید فلزات میشود مانند مناطق شمالی و جنوبی کشور، عموماً از سه لایه رنگ استفاده میشود. این موارد سبب می شود قیمت رنگ آمیزی سوله در مناطق مختلف متفاوت باشد.
یک نکته حائز اهمیت درباره کیفیت رنگ استفاده شده برای رنگآمیزی قطعات سوله این است که این کیفیت به صورت بصری قابل تشخیص نیست و برای تشخیص آن حتما باید از آزمایشهای ویژه استفاده کرد.
کیفیت پیچ و مهرههای اتصالات
پیچ و مهرههایی که برای اتصال اجزای اسکلت فلزی استفاده میشوند، از مهمترین عوامل در تامین استحکام لازم سوله هستند؛ چرا که هر اتصال نادرست یا پیچ و مهره بیکیفیت باعث آسیب به سازه و خسارتهای جانی و مالی خواهد شد.
قیمت ساخت سوله علاوه بر مواردی که ذکر کردیم به موارد دیگری مانند موقعیت جغرافیایی، ابعاد مورد نیاز مشتری و… بستگی دارد که در ادامه به بررسی این عوامل خواهیم پرداخت.
موقعیت جغرافیایی
با توجه به استانداردها و مقررات سازمان نظام مهندسی، سوله باید تحمل وزن بیشترین بار برف، باد و زلزله ای که آن منطقه در ۳۰ سال گذشته تجربه کرده را داشته باشد و این موارد باید مبنای محاسبات در طراحی و ساخت سوله قرار بگیرند. بنابراین مناطق با میزان باد و بارش بیشتر، نیاز به استحکام بیشتری دارد و این موارد ممکن است موجب افزایش میزان فولاد و سایر مصالح مورد نیاز شود.
ابعاد و اندازه سوله
بر اساس متراژ و مساحت سوله، قیمت ساخت تغییر میکند. سولههای بزرگتر عموماً هزینه بیشتری نیاز دارند.
جنس و نوع مصالح
ستفاده از مصالح با کیفیت بالا و مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی، زمان و هزینه بیشتری را میطلبد. همچنین نوع سازه (فلزی، بتنی و …) نیز قیمت را تحت تأثیر قرار میدهد.
طراحی و مشخصات فنی ساختمان
اگر سوله نیاز به مشخصات و طراحی خاصی داشته باشد، هزینه بیشتری نیاز است. برای مثال، سولههای با امکانات خاص مانند سیستمهای تهویه، روشنایی، آب و فاضلاب پیچیده تر قیمت بالاتری خواهند داشت.
شرایط بازار
شرایط اقتصادی ایران به گونه ای است که قیمت مصالح و دستمزدها دائما در حال نوسان است. بنابراین این موارد خارج از کنترل شرکت سازنده سوله بوده و تنها با استفاده از مواد و مصالح بی کیفیت می توان قیمتی پایینتر از قیمت های بازار ارائه کرد.
به طور کلی محل احداث سوله، کاربری سوله، مصالح به کار رفته در ساخت آن، وزن سوله، نوع سوله و داشتن یا نداشتن جرثقیل سقفی از جمله عوامل مؤثر بر هزینه ساخت سوله به حساب میآیند.
محل احداث سوله
به طور کلی عرض، شیب، میزان خاک برداری و گودبرداری زمین، تأثیر زیادی در هزینه ساخت سوله دارد. هر چه عرض زمین بیشتر باشد و اختلاف سطح آن زیاد باشد به تبع نیاز به گودبرداری و خاکریزی بیشتر میشود و در نتیجه هزینه ساخت سوله نیز افزایش پیدا میکند.
کاربری سوله
کاربری سوله به عوامل مختلفی مانند ارتفاع سوله، میزان آهن استفاده شده در آن، دهانه سوله، میزان مصالح مورد نیاز برای ساخت دیوارها، سقف و کف، نوع کفپوش و بسیاری موارد دیگر بستگی دارد. به طور مثال هزینه ساخت سوله برای مصارف کشاورزی مانند سالن پرورش قارچ یا مرغ نسبت به هزینه ساخت سوله برای مصارف صنعتی بسیار بالاتر است.
مواد خام سوله
طرح و نمای بیرونی سوله، نوع درب و پنجرههای نصب شده در آن، تأسیسات برقی و مکانیکی سوله و دیگر عوامل سازهای، تأثیر زیادی بر هزینه تمام شده ساخت سوله میگذارد. طبیعی است که هر چه از متریال مرغوبتری استفاده شود، قیمت نهایی بالاتر میرود.
البته عوامل دیگری مانند داشتن، نوع سوله و یا نداشتن جرثقیل سقفی و وزن سوله نیز تأثیر مستقیم بر قیمت راه اندازی آن میگذارد. هر چه وزن سوله بیشتر باشد، از آهنآلات بیشتری برای ساخت آن استفاده شده است، بنابراین هزینه ساخت سوله بیشتر خواهد شد.
هزینه ساخت سوله در هر متر مربع
با توجه به تمامی عواملی که برای ساخت سوله گفته شد، نمیتوان خیلی راحت هزینه ساخت سوله را پیشبینی کرد و در هر پروژه با توجه به ویژگیهای خاص آن، باید با مشورت شرکت متخصص سازنده، آن را برآورد کرد. اما برای داشتن درک کلی از قیمت ساخت سوله، بهتر است بدانید که در سال ۱۴۰۱، قیمت هر متر مربع سوله از چهارصدوپنجاههزار تومان تا یکمیلیونوسیصدهزار تومان بوده است.
به این نکته مهم باید توجه داشت که الزاما قیمت بالا ضامن کیفیت بهتر و قیمت پایین نیز، نشاندهنده سود شما در ساخت سوله نیست.