بخشیدن بخشی از مهریه

مطابق قانون ما که بر گرفته از شرع مقدس اسلام نیز هست ، مهریه به عنوان مهم ترین حق مالی زن در نظر گرفته شده است که تا زمان پرداخت آن توسط شوهر به زن ، به عنوان دین بر گردن و ذمه شوهر خواهد ماند . با توجه به مالکیت مطلق زن بر مهریه اش زن می‌ تواند آن را به شوهرش ببخشد که اگر بخشش به صورت رسمی انجام شود باید یک سری شرایط قانونی در نظر گرفته شده از جانب زن انجام شود .

ممکن است زنی بخواهد در قبال گرفتن مال یا حقی از شوهر یا به صورت بذل و بخشش قسمتی از مهریه اش را به شوهرش ببخشد، این سوال برای او مطرح می شود که آیا بخشیدن قسمتی از مهریه امکان پذیر است یا خیر و اگر هست چگونه این بخشش باید انجام شود ؟ در این مقاله ضمن تعریف بخشیدن بخشی از مهریه به بیان شرایطی که به واسطه آن می توان بخشی از مهریه را بخشید خواهیم پرداخت .




بخشیدن بخشی از مهریه
 مطابق ماده 1082 قانون مدنی ، بلافاصله پس از جاری شدن خطبه عقد ازدواج ، زن مالک مهریه می‌ شود و می ‌تواند هر تصرفی که مایل باشد در آن داشته باشد ، حتی می‌ تواند هر زمان که بخواهد تمام یا مقداری از آن را به شوهرش ببخشد که نشان دهنده مالکیت زن بر مهریه است . به عبارتی زمانی که زن در سندی رسمی یا عادی ، تمام یا قسمتی از مهر خود را به مرد ببخشد ، به این کار بذل مهریه یا بخشیدن مهریه می ‌گویند .

 بخشیدن قسمتی از مهریه در مقابل گرفتن حق یا مالی از شوهر یا بدون هیچ عوضی از طرف زن به مرد امکان پذیر است و زنی که تمایل به بخشیدن قسمتی از مهریه به شوهرش دارد حتما لازم نیست که تمام مقدار مهریه اش را به شوهرش ببخشد می تواند قسمتی از آن را چه کم یا زیاد به شوهرش بیخشد . قانون مقداری خاصی را برای بخشش مهریه از طرف زن به مرد تعیین نکرده و اختیار آن با خود زن و یا با توافق با مرد است .

 زن برای بخشیدن مهریه اش نیاز به مراجعه به مراجع قضایی ندارد ، بلکه حتی می ‌تواند با نوشتن و امضا کردن و اثر انگشت زدن روی برگه معمولی به عنوان سندی عادی یا با مراجعه به دفتر اسناد رسمی به صورت رسمی این کار را انجام دهد .

 بخشش به وسیله دست‌ نوشته ‌ای عادی ، یک سند عادی است و اعتبار نیز خواهد داشت . اما در صورت مراجعه به دفتر اسناد رسمی برای بخشیدن مهریه توسط زن سند رسمی مبنی بر بخشیدن مهریه تنظیم می شود ، سپس دفتر اسناد برای دفتر ازدواجی که عقد در آن ثبت شده نامه می ‌فرستد تا بذل مهریه در سند ازدواج ثبت شود . 



حتما بخوانید: مراحل بخشیدن مهریه


شرایط بخشیدن بخشی از مهریه
گفته شد که برای بخشیدن بخشی از مهریه مانند بخشش تمام مهریه با دو روش می توان این کار را انجام داد هم به وسیله نوشتن در برگه عادی که اثبات آن در دادگاه برای مرد مشکل خواهد بود یا به وسیله حضور در دفتر اسناد رسمی و به صورت تنظیم در اقرار نامه ثبتی . اما زن برای بخشیدن قسمتی از مهریه به صورت رسمی بایستی یک سری شرایطی را رعایت کند :

 زن باید با در دست داشتن مدارک شناسایی مثل شناسنامه و عقد نامه به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کند .

 سپس در آن جا در اقرار نامه رسمی اقرار به بخشیدن مقدار مهریه ای که می خواهد ببخشد بکند .

 اقرار نامه به صورت رسمی ثبت و نامه از طرف دفتری که مهریه در آن جا ثبت شده است برای دفتر ازدواجی که قبلا عقد در آن جا انجام شده است فرستاده می شود تا در قسمت ملاحضات عقد ثبت شود .

 در بخشیدن مهریه به صورت رسمی زن دیگر حق رجوع از مهریه بخشیده شده را نخواهد داشت .

 بعضی از دفاتر اسناد رسمی به دلیل این که زن ممکن است به دلیل اجبار شوهر اقدام به این کار کند نیاز به اجازه پدر هم برای بخشیدن قسمتی از مهریه یا کل مهریه از طرف زن دارند .

بخشیدن مقداری از مهریه بر اساس نوع مهری که تعیین شده است به دو صورت امکان پذیر است

 بخشیدن مهریه با ابراء :

بر اساس ماده 289 قانون مدنی، ابراء یعنی شخصی که دِینی بر گردن دیگری دارد ، از حق خود صرف ‌نظر کند . بنابراین طبق قانون اگر مثلا تعدادی سکه به عنوان مهر تعیین شده است ، زن برای بخشیدن آن باید از راه ابراء اقدام کرده و سندی مطابق ابرا و با عنوان ابرا ذمه شوهر تنظیم کند در این حالت زن دیگر حق مطالبه نخواهد داشت .

 بخشیدن مهریه با هبه :

گاهی مهریه به صورت مالی ، قابل رؤیت تعیین می‌ شود که قبل از عقد نیز در ملکیت شوهر قرار داشته است ، مثلا سه دانگ از یک زمین و یا فلان خودرو و… که پس از عقد ، زن رسما مالک آن محسوب می‌ شود . از آنجا که مهر به صورت مالی در اختیار زن قرار دارد اگر بخواهد آن را ببخشد باید از طریق هبه عمل کند . می ‌دانید که هبه عبارت است از اینکه فردی مالی را که متعلق به خودش است ، به دیگری هدیه بدهد .

 هبه نیز به دو صورت انجام می‌گیرد : معوّض و غیر معوّض . غیر معوّض یعنی زن بدون هیچ قید و شرطی بخشیدن مهریه را انجام می ‌دهد . هبه معوّض یعنی زن بخشیدن مهریه را در برابر گرفتن مال یا حق یا کاری از شوهر انجام می ‌دهد ، مثلا زن شرط کند که در صورت دادن ملکی از سوی شوهر ، تمام یا قسمتی از مهر خود را ببخشد .

 در مورد هبه معوض باید گفت که زن دیگر نمی ‌تواند به آن برگردد و آن را پس از بخشش ، مطالبه کند ، چون عوض را پیش از این دریافت کرده است امّا در صورت غیر معوض بودن ، همیشه می ‌تواند به مهریه بازگردد .



 بیشتر بخوانید: بخشیدن مهریه بدون شاهد


برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد بخشیدن بخشی از مهریه در کانال تلگرام موضوعات حقوقی حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان بخشیدن بخشی از مهریه پاسخ دهند .





سوالات متداول


1- آیا زن برای بخشیدن بخشی از مهریه اش باید کار خاصی انجام دهد ؟
خیر بخشیدن بخشی از مهریه همانند بخشیدن تمام مهریه است نیاز به انجام روال خاصی ندارد اگر به صورت دست نویس باشد و اگر به صورت رسمی باشد باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه کند که در متن مقاله توضیح داده شده است .


2- آیا برای بخشین قسمتی از مهریه زن باید به دادگاه مراجعه کنند ؟
زن برای بخشیدن کل مهریه یا قسمتی از آن نیاز به مراجعه به دادگاه ندارد .


3- آیا می توان بخشیدن قسمتی از مهریه را روی کاغذ عادی هم نوشت ؟
بله بخشیدن مقداری از مهریه به صورت دست نویس روی برگه عادی با مهر و امضا منع قانونی ندارد اما اثبات آن در دادگاه برای مرد دشوار خواهد بود .

منبع : بخشیدن بخشی از مهریه