بواسیر یا هموروئید یکی از شایع ترین بیماری های مقعدی است و اغلب افراد حداقل یک بار در طول زندگی به آن مبتلا می شوند. هموروئید در واقع رگ های متورمی هستند که در راست روده (رکتوم) یا مقعد ایجاد می شوند و با علائمی مانند درد، خونریزی و خارش همراه هستند. در مواردی که بواسیر شدید باشد برای درمان آن به لیزر درمانی یا جراحی نیاز است، اما بسیاری از افراد زمانی که به این بیماری مبتلا می شوند به دنبال روش های درمانی کم تهاجمی مانند دارو درمانی هستند.
آشنایی با بیماری هموروئید
بواسیر که به عنوان هموروئید نیز شناخته میشود، رگهای متورم و ملتهبی هستند که در راست رود (بواسیر داخلی) یا اطراف مقعد (بواسیر خارجی) ایجاد می شوند. هموروئید زمانی به وجود می آید که فشار روی ناحیه تحتانی بدن افزایش پیدا می کند. علل رایج ایجاد هموروئید شامل موارد زیر است:
زور زدن در هنگام اجابت مزاج
یبوست مزمن یا اسهال
نشستن طولانی مدت روی توالت
بارداری
چاقی
رژیم غذایی کم فیبر
افزایش سن
بلند کردن مداوم اجسام سنگین
علائم بواسیر با توجه به نوع و شدت آن می تواند متفاوت باشد. رایج ترین علامت هموروئید داخلی، خونریزی بدون درد به ویژه در هنگام اجابت مزاج می باشد و علائم رایج هموروئید خارجی شامل درد، تورم، ایجاد توده در نزدیکی مقعد، خارش، سوزش و خونریزی است. در برخی موارد، ممکن است خون در هموروئید خارجی جمع شود و یک لخته تشکیل دهد، به این نوع از هموروئید، بواسیر ترومبوز شده گفته می شود که می تواند باعث درد و تورم شدید شود.
آیا بواسیر با دارو درمان می شود؟
جواب ساده به سوال “آیا بواسیر با دارو درمان می شود؟” بله است. اما باید بدانید که بواسیر در صورتی به دارو درمانی پاسخ می دهد که شدت آن از خفیف تا متوسط باشد، در غیر این صورت برای درمان آن به جراحی نیاز است. هموروئیدهای ساده و خفیف معمولا با استفاده از داروها و تغییر در سبک زندگی برطرف می شوند.
برای درمان بواسیر از چه دارویی استفاده کنیم؟
رایج ترین داروهایی که برای درمان هموروئید مورد استفاده قرار می گیرند پمادها و شیاف ها هستند. معمولا از پمادها به صورت موضعی برای درمان بواسیر خارجی استفاده می شود و از شیاف ها نیز برای درمان بواسیر داخلی استفاده می شود. در ادامه به بررسی بیشتر داروهای بواسیر می پردازیم.
پماد آنتی هموروئید
شناخته شده ترین پمادی که برای درمان بواسیر استفاده می شود پماد آنتی هموروئید است. از این پماد می توان برای درمان بواسیر داخلی و خارجی استفاده کرد. استفاده از این پماد می تواند به برطرف کردن بسیاری از علائم بواسیر از جمله درد، خارش، سوزش و التهاب کمک کند. همانطور که از اسم این پماد مشخص است، پماد آنتی هموروئید به طور اختصاصی برای درمان بواسیر طراحی شده است و بهترین دارو برای درمان این بیماری است.
شیاف آنتی هموروئید
همانطور که ذکر شد میتوان از پماد آنتی هموروئید برای درمان بواسیر داخلی استفاده کرد، اما استفاده از شیاف آنتی هموروئید برای بواسیر داخلی رایج تر است. دسترسی شیاف به هموروئید های داخلی راحت و بیشتر است، زیرا آنها در داخل رکتوم قرار می گیرند و زمانی که شروع به حل شدن می کنند باعث کاهش تورم، خارش و درد بواسیر داخلی می شوند.
پماد هیدروکورتیزون
هیدروکورتیزون نوعی داروی استروئیدی است که برای کاهش التهاب، خارش، قرمزی و تورم استفاده میشود. این پماد می تواند به برطرف کردن علائم هموروئید از جمله خارش، تورم، قرمزی، درد و سوزش کمک کند و همچنین اندازه بواسیر را کوچک تر کند. از این پماد به صورت موضعی برای درمان بواسیر خارجی استفاده می شود و می توانید روزی 3 تا 4 بار از آن استفاده کنید (بعد از اجابت مزاج بهتر است).
مجله اینترنتی یورنا - رسانه تخصصی اینترنتی یورنا
پماد لیدوکائین
پماد لیدوکائین یک داروی بی حس کننده موضعی است. همانطور که ذکر شد بواسیر می تواند منجر به درد، خارش و سوزش شود، زمانی که پماد لیدوکائین را روی بواسیر استفاده می کند پوست را بی حس می کند و از این طریق علائم بواسیر را کاهش می دهد. این پماد نمی تواند مانند پماد هیدروکورتیزون اندازه بواسیر را کاهش دهد اما می تواند علائم آزار دهنده آن را از بین ببرد.
مسکن های بدون نسخه
بواسیر گاهی می تواند دردناک باشد، استفاده از داروهای مسکنی مانند ایبوپروفن و استامینوفن در کنار داروهای موضعی می تواند به کاهش درد ناشی از هموروئید کمک کند. این داروها صرفا برای برطرف کردن درد هموروئید موثر هستند، اما نمی توانند آن را درمان کنند.
ملین ها
ملین ها نمی توانند مستقیما هموروئید را درمان کنند، اما نقش مهمی در درمان بواسیر دارد. یبوست یکی از عوامل موثر در ایجاد هموروئید است، همچنین در تشدید و بدتر شدن علائم هموروئید نقش بسیار زیادی دارد. به همین دلیل اگر به دنبال درمان هموروئید هستید ابتدا باید یبوست را درمان کنید. زمانی که یبوست برطرف می شود فشار روی مقعد نیز کاهش پیدا می کند. می توانید از شربت لاکتولوز برای درمان یبوست استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که مصرف مداوم ملین ها می تواند مضر باشد و منجر به اسهال شود، به همین دلیل باید در حد اعتدال از آنها استفاده کنید. همچنین می توانید برای درمان یبوست از مواد طبیعی مانند فیبر استفاده کنید که خاصیت ملین ها را دارند، اما به عوارض متعدد آنها همراه نیستند.
اگر بواسیر با دارو درمان نشد چه کنیم؟
اگر بعد از 10 روز استفاده از داروهای هموروئید هیچ بهبودی حاصل نشد و علائم در حال بدتر شدند بودند باید به پزشک مراجعه کنید. در این مرحله پزشک با بررسی شدت و علائم هموروئید می تواند روشهای متعددی را برای درمان بواسیر توصیه کند. در اغلب موارد پزشک ابتدا تلاش می کند با روش های کم تهاجمی تر و بدون جراحی بواسیر را درمان کند، اما اگر این روش ها به درمان هموروئید کمک نکنند پزشک جراحی را توصیه می کند. برخی از رایج ترین روشهایی که برای درمان بواسیر مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
رابربند: یکی از رایج ترین روشهای درمان بواسیر بدون جراحی استفاده از رابربند است. در این روش یک نوار لاستیکی کوچک در پایه هموروئید قرار می گیرد تا جریان خون به آن را قطع کند. زمانی که جریان خون به بواسیر قطع می شود بافت آن در عرض چند روز کوچک شده و می افتد.
اسکلروتراپی: در این روش یک محلول شیمیایی به هموروئید تزریق می شود و این محلول باعث کوچک شدن و از بین رفتن توده بواسیر می شود. این روش بیشتر برای درمان هموروئیدهای داخلی کوچک مورد استفاده قرار می گیرد.
لیزر درمانی: لیزر درمانی یک گزینه مدرن و کم تهاجمی برای درمان هموروئید است. در این روش یک پرتو نور هموروئید را از بین می برد و از آنجایی که نور لیزر بسیار دقیق است کمترین آسیب را به بافت اطراف هموروئید وارد می کند. از این روش میتوان برای درمان هموروئید داخلی و خارجی استفاده کرد.
هموروئیدکتومی: اگر هموروئید بزرگ، پرولاپس، ترومبوز شده یا به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد، برای درمان آن به جراحی نیاز است. رایج ترین جراحی که برای درمان بواسیر استفاده می شود هموروئیدکتومی است که تحت بیهوشی انجام می شود و در طی جراحی بافت بواسیر با استفاده از تیغ جراحی برداشته می شود.
جمع بندی
بواسیر یک بیماری مقعدی بسیار رایج است که بسته به شدت آن، میتوان از روش های مختلفی برای درمان آن استفاده کرد. در مراحل اولیه و خفیف تا متوسط، دارو درمانی می تواند به خوبی به برطرف کردن علائم این بیماری کمک کند. با این حال، اگر بعد از ۱۰ روز استفاده از داروها بهبودی حاصل نشود یا علائم تشدید شوند، باید به پزشک مراجعه کرد تا بواسیر با روش های تخصصی تر مانند رابربند، اسکلروتراپی، لیزر درمانی یا حتی جراحی درمان شود.
در نهایت، تشخیص زودهنگام، رعایت رژیم غذایی سرشار از فیبر، نوشیدن آب کافی، و پرهیز از یبوست نقش مهمی در پیشگیری و درمان موثر بواسیر دارد. اگر برای درمان هموروئید به موقع اقدام شود، میتوان از روش های ساده تر استفاده کرد و از پیشرفت بیشتر این بیماری جلوگیری کرد.
