سرقت موتور سیکلت و نحوه اعلام آن

سرقت موتور سیکلت یکی از جرائم علیه اموال است که ممکن است به صورت حدی اتفاق افتاده یا تعزیری . برای نحوه اعلام سرقت موتور سیکلت یا دزدیده شدن آن، مالک موتور سیکلت می بایست به کلانتری محل وقوع جرم مراجعه کند و سرقت موتور سیکلت را اعلام کند، پس از تشکیل پرونده سرقت در کلانتری، این پرونده به اداره آگاهی ابلاغ می شود و در آنجا پیگیری های لازم صورت می گیرد . پس از آن از اداره آگاهی برای دادگستری محل وقوع جرم برای رسیدگی و تحقیقات مقدماتی ارسال خواهد شد .





یکی از اولین و زیاد ترین جرایمی که از قدیم تا کنون وجود داشته است و افراد درگیر آن بوده اند جرم سرقت است . با توجه به پر تکرار بودن این جرم و حمایت از افراد متضرر از جرم سرقت، قانون گذار در قانون مجازات اسلامی، آن را جرم دانسته و برایش مجازات در نظر گرفته است . سرقت در قانون بر حسب ماهیت به دو دسته تقسیم می شود: سرقت حدی و سرقت تعزیری .

مطابق 267 ماده قانون مجازات اسلامی سرقت عبارت است از : ربودن مال متعلق به غیر است . در سرقت باید حتما ربودن اتفاق افتاده تا بتوان آن را به عنوان جرم سرقت مدنظر قانون مجازات اسلامی در نظر گرفت . شرایط سرقت در قانون برای این که قابل مجازات باشد به این صورت است که موضوع جرم سرقت، مال یا شی باشد، ارزش پولی داشته باشد، مال منقول باشد یعنی قابل حمل باشد تا سارق یا همان دزد بتواند آن را به تصرف خود در آورد .

مجازات سرقت یا دزدی به دو صورت است حدی و تعزیری . سرقت تعزیری خود به سه صورت ممکن است اتفاق بیفتد : ساده، مشدد و سرقت مخل نظم عمومی . حال با تعریفی جزئی که از جرم سرقت و انواع آن کردیم برای افراد این سوال ممکن است به وجود بی آید که سرقت موتور سیکلت جزو کدام دسته از انواع سرقت قرار دارد ؟ در این مقاله ضمن تعریف سرقت موتور سیکلت به بیان نحوه و چگونگی اعلام سرقت موتور سیکلت و مجازات آن می پردازیم .




سرقت موتور سیکلت
 همانطور که پیش از این هم گفته شد ،  سرقت که در ماده 267 قانون مجازات اسلامی بدین صورت تعریف شده: « سرقت عبارت است از ربودن مال متعلق به غیر.»، یکی از مهم ترین جرائم علیه اموال تحت مالکیت اشخاص است که به دو دسته سرقت حدی و سرقت تعزیری تقسیم می شود . عناصر اصلی وقوع جرم سرقت شامل عنصر مادی و عنصر معنوی است .

 عنصر مادی به معنای انجام عمل دزدی یا سرقت یا ربایش از سوی شخص رباینده است تا بواسطه انجام آن فعل فیزیکی جرم سرقت واقع شود . عنصر معنوی را بدین صورت می توان تعریف کرد که: اگر سارق از قبل برای انجام فعل فیزیکی و اقدام به ربایش مال فکر کرده و تصمیم گرفته باشد، به این قصد انجام سرقت سارق، عنصر معنوی جرم می گویند . حال با توجه به مواد قانونی که در مورد جرم سرقت و مجازات آن بیان کردیم به شرح سرقت موتور سیکلت با توجه به مواد قانونی می پردازیم .

 موتور سیکلت از جمله اموال منقول است که قابلیت حمل و نقل و جا به جایی دارد . چون موتور سیکلت ها دارای سیستم امنیتی قوی برای جلوگیری از وقوع سرقت نیستند، از جمله وسایل نقلیه ای به شمار می آیند که به وفور مورد سرقت قرار از جانب سارقین قرار می گیرند . حال ممکن است این سوال مطرح شود که سرقت موتور سیکلت حدی است یا تعزیری ؟

 اگر ربودن موتور سیکلت شرایط سرقت حدی را در ماده 268 قانون مجازات اسلامی جدید را   داشته باشد، سرقت موتور سیکلت را می توان حدی دانست ودر غیر این صورت تعزیری . این ماده در تعریف سرقت حدی مقرر می دارد ( سرقت عبارت است ربودن مال دیگری بطور پنهانی ) در این ماده 4 کلمه اصلی بیان شده است 1 ) ربودن 2 ) مال 3 ) دیگری و 4 )بطور پنهانی، با این تعریف جرم سرقت حدی را شکل می دهد .

 با توجه به این ماده برای این که بتوان سرقت موتور سیکلت را حدی دانست وجود شرایط خاصی لازم است مثل این که : سرقت موتور سیکلت به طور مخفیانه انجام شود و مالک آن متوجه این اتفاق نشود، تعیین ملاک برای مخفیانه بودن سرقت حدی، عرفی می باشد . موتور سیکلت باید از حرز یا محل نگهداری خاص خودش مثل پارکینگ، حیاط منزل خارج شود و این که خارج کردن از محل خاص نگهداری همراه با هتک حرز باشد یعنی قفل پارکینگ یا درب حیاط با کلیدی باز و یا شکسته شود.

 شرط دیگر سرقت حدی موتور سیکلت این است که موتور به وسیله خود دزد یا با هم دستی دیگری، از حرز یا محل نگهداری اش خارج شود، چون حرز محل مناسب برای نگهداری مال است ویژگی اصلیش آن است که بدون هتک حرز و از بین بردن قفل و بست آن نمی توان به مال موجود در حرز دست یافت .  سارق موتور سیکلت در تحقق سرقت حدی نباید پدر یا جد پدری صاحب آن باشد همچنین موتور سیکلت نباید از اموال دولتی یا عمومی، وقف شده یا دزدیده شده ( یعنی خود موتور سرقت شده از دیگری سرقت نشده باشد و جزء اموال مسروقه نباشد ) یا غصبی باشد .

 در صورت سرقت موتور به این نحو صاحب موتور می بایست از دزد به کلانتری شکایت کند و قبل از اقدام به شکایت او را نبخشیده باشد یا این که سارق قبل از ثابت شدن جرم سرقت، موتور را به مالکش بر نگردانده باشد یا آن را از مالک اصلی نخریده باشد، چون در چنین حالت هایی سرقت حدی نخواهد بود .  اگر فرد محتاجی به خاطر پرداخت هزینه زندگی به انجام سرقت دست بزند این توجیهی برای حدی نبودن سرقت نخوهد بود . با توجه به تفاسیری که سرقت حدی موتور سیکلت شد اگر سرقت در غیر از این موارد اتفاق بی افتد تعزیری خواهد بود که گفته شد سرقت تعزیری یا ساده است یا مشدد یا مخل نظم عمومی .



حتما بخوانید: تفاوت سرقت تعزیری و سرقت حدی


مجازات سرقت موتور سیکلت
 همان طور که گفته شد سرقت موتور سیکلت به دو صورت امکان دارد که اتفاق بیفتد: حدی و تعزیری که اگر سرقت موتور سیکلت حدی نباشد تعزیری خواهد بود . مجازات سرقت حدی مطابق ماده 278 قانون مجازات اسلامی به این شرح است :

( الف ) در مرتبه اول، قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتهای آن، به نحوی که انگشت شست و کف دست باقی بماند .

ب ) در مرتبه دوم، قطع پای چپ سارق از پایین برآمدگی به طوری که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند .

پ ) در مرتبه سوم، حبس ابد می باشد .

ت ) در مرتبه چهارم، اعدام می باشد هر چند سرقت در زندان باشد .

هرگاه سارق، فاقد عضو متعلق قطع باشد، حسب مورد مشمول یکی از سرقت های تعزیری می شود . )

در سرقت حدی که برای بار سوم اتفاق می افتد، اگر سارق موتور سیکلت برای بار سوم مرتکب جرم سرقت حدی شده باشد و مجازات او مطابق بند پ ماده 278 حبس ابد باشد، اگر سارق موتور سیکلت در زمان اجرای مجازات حبس ابد اقدام به توبه کردن نماید، در صورتی که رهبر، آزادی او را مصلحت بداند، با عفو رهبر، سارق جرم حدی از حبس آزاد خواهد شد یا مجازات سارق به مجازات تعزیری دیگری غیر از حبس ابد حدی تبدیل خواهد شد .

 مجازات سرقت تعزیری موتور سیکلت بسته به این که ساده باشد یا مشدد یا بر خلاف نظم عمومی، متفاوت خواهد بود . مطابق ماده 661 قانون مجازات اسلامی مجازات سرقت تعزیری ساده حبس از سه ماه و یک روز تا دو سال و تا (74)‌ضربه شلاق خواهد بود .

 سرقت یا دزدی موتور سیکلت اگر در شب با بالا رفتن از دیوار، شکستن حرز همچنین استفاده از عنوان با لباس مستخدم دولت یا مامور دولتی باشد و سارق از کلید ساختگی استفاده کند یا سرقت همراه با آزار، اذیت یا تهدید به صورت مسلحانه و همراه با چند سارق دیگر باشد همچنین اگر سرقت در مناطق سیل و زلزله زده باشد سرقت تعزیری مشدد خواهد بود .

 مجازات سرقت تعزیری مشدد موتور سیکلت اگر این سرقت مقرون به آزار باشد و یا سارق آن مسلح باشد به این صورت است که مرتکب سرقت موتور سیکلت به حبس از 3 ماه تا 10 سال و شلاق تا 74 ضربه محکوم خواهد شد همچنین اگر سرقت مشدد از نوع سرقت مسلحانه گروهی در شب باشد سارق به حبس از 5 تا 15 سال و شلاق تا 74 ضربه محکوم می شود .

مجازات تعزیری سرقت موتور سیکلت که مخل نظم عمومی باشد مطابق ماده 276 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 عبارت است از :

( سرقتی که فاقد شرایط اجرای حد می باشد و موجب اخلال در نظم یا خوف شده یا بیم تجری مرتکب یا دیگران باشد، اگرچه شاکی نداشته یا گذشت نموده باشد، موجب حبس تعزیری از یک تا پنج سال خواهد بود ) اطلاق این ماده شامل سرقت های تعزیری ساده و مشدد می شود .

 در سرقت تعزیری مخل نظم عمومی اگر چه شاکی گذشت کرده باشد و یا اصلا شاکی نداشته باشد، باز هم موجب مجازات یک تا پنج سال حبس تعزیری برای سارق موتور سیکلت می باشد . در جرم سرقت موتور سیکلت یا وسیله نقلیه برای پس گرفتن مال دزدیده شده نیاز به طرح دعوای مجدد در دادگاه حقوقی مانند خیانت در امانت نیست، قاضی دادگاه کیفری رسیدگی‌ کننده به سرقت موتور سیکلت، به طور خودکار به پس دادن وسیله نقلیه سرقت شده به مالک آن دستور خواهد داد .

 اگر موتور سیکلت دزدیده شده مفقود شده باشد و یا از بین رفته باشد به طوری که نتوان به آن دسترسی پیدا کرد و آن را به مالکش باز گرداند، سارق می بایست قیمت روز آن موتور سیکلت را به مالک پرداخت کند . حتی اگر قیمت موتور سیکلت زمان سرقت تا موقع پرداخت مبلغ آن به مالک با حکم دادگاه به واسطه نوسان بازار بیشتر هم شده باشد .



بیشر بخوانید: نحوه اثبات سرقت


نحوه اعلام و پیگیری سرقت موتور سیکلت
با توجه به تمام تعاریفی که از جرم سرقت موتور سیکلت و مجازات آن بیان شد حال در مورد نحوه اعلام سرقت موتور سیکلت می توان این طور نوشت : زمانی که موتور سیکلت به سرقت می رود ، مالک وسیله نقلیه باید به کلانتری محل وقوع سرقت مراجعه کند در آنجا اقدام به طرح شکایت و تشکیل پرونده نماید تا اداره آگاهی پس از تحقیقات مقدماتی پرونده تشکیل شده را برای تکمیل تحقیقات به دادگستری محل وقوع جرم ارسال می کند .

 مطابق با ماده 722 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی : « چنانچه وسیله موتوری یا پلاک آن سرقت یا مفقود شود، شخصی که وسیله در اختیار و تصرف او بوده است اعم از آن که مالک بوده یا‌ نبوده پس از اطلاع مکلف است بلافاصله مراتب را به نزدیک ترین مرکز نیروی انتظامی اعلام نماید، متخلف از این ماده به جزای نقدی از پانصد هزار تا ‌یک میلیون ریال محکوم خواهد شد »

 برای پیگیری سریع موتور سیکلت دزدیده شده می توان علاوه بر مراجعه به پلیس و کلانتری برای اعلام سرقت موتور، ضمیمه شکایت تنظیمی که در کلانتری نوشته می شود، می توان جهت پیگیری سریع تر سرقت و پیدا شدن موتور سرقتی به دوربین های مدار بسته محل وقوع سرقت اشاره کرد البته اگر دوربینی در آن محل نصب باشد .  تا پلیس با بررسی کردن آن بتواند به سر نخ هایی برای یافتن سارق دست پیدا کند .

 برای جلوگیری از سرقت وسیله نقلیه مخصوصا موتور سیکلت که دزدیدن و حمل و نقل آن کار راحتی است می توان از دستگاه جی پی اس استفاده کرد . ردیاب‌ یا همان جی پی اس یک دستگاه‌ امنیتی است که در موارد زیادی می تواند کاربری و مفید باشد مانند این که ردیاب یا جی پی اس را می توان برای محافظت بچه ها و افراد سال خورده به آن ها وصل کرد . همچنین از این وسیله برای تامین امنیت انواع وسایل نقلیه اعم از موتور سیکلت و پیشگیری از سرقت آن استفاده می شود .

زمانی که جی پی اس به وسیله مورد نظر شما چه انسان چه وسیله نقلیه یا هر وسیله مهمی که قابل جا به جایی و دزدیدن است وصل باشد، در صورت سرقت به راحتی می تونید به اطلاعات مکانی مال یا شخص ربوده شده دست پیدا کنید . اتصال جی پی اس به موتور سیکلت برای جلوگیری از سرقت موتور بسیار کار آمد خواهد بود .

 از جمله راه دیگری که علاوه بر اعلام سرقت به پلیس برای پیگیری موتور سیکلت سرقتی وجود دارد می توان به سامانه پست یافته اشاره کرد . برای استعلام موتور سیکلت سرقتی می توان از طریق سامانه "پست یافته" اقدام به جست و جو و و پیگیری کرد . برای استفاده از این سامانه ابتدا باید دزدیده شدن موتور سیکلت را به پلیس اطلاع دهید بعد از انجام این کار شما حال شما می توانید از طریق اینترنت سرقت موتور سیکلت را پیگیری کنید .

 جهت پیگیری خودرو یا موتور سیکلت دزدیده شده وارد سامانه‌ ای به این آدرس postyafteh.post.ir می شوید . در صفحه سایت باز شده می ‌توانید در لیست موتور سیکلت های گمشده، پیگیری موتور سیکلت سرقتی و ردیابی آن را انجام دهید .



در ادامه بخوانید: جرم سرقت اینترنتی از حساب بانکی دیگری و مجازات آن
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سرقت موتور سیکلت و نحوه اعلام آن​ در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی تلفنی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی به سوالات شما عزیزان پیرامون سرقت موتور سیکلت و نحوه اعلام آن​ پاسخ دهند .



سوالات متداول


1- سرقت به چه معناست ؟
تعریف سرقت در ماده 267 مقرر می دارد سرقت عبارت است از ربودن مال متعلق به غیر . همان طور که در متن مقاله توضیح داده شده است .


2- مجازات سرقت موتور سیکلت چیست ؟
اگر سرقت موتور سیکلت حدی باشد مجازاتش حدی خواهد بود در غیر این صورت تعزیری است که مجازت سرقت تعزیری هم سه دسته ساده مشدد و مخل نظم عمومی است که این مجازات ها در متن مقاله بیان شده است .


3- نحوه اعلام موتور سیکلت چگونه است ؟
زمانی که موتور سیکلت به سرقت می رود ، مالک وسیله نقلیه باید به کلانتری محل وقوع سرقت مراجعه کند و پرونده تشکیل دهد، پرونده از آنجا برای پیگیری به آگاهی فرستاده خواهد شد و در صورت یافتن سرنخ هایی مراتب به دادگستری محل وقوع جرم ارسال خواهد شد که در متن مقاله بیان شده است

منبع : سرقت موتور سیکلت و نحوه اعلام آن