احتمالا تا کنون با مواردی چون جوش آوردن لیفتراک مواجه شده اید. موتورهای احتراق داخلی ( موتور دیزل، موتور بنزینی)، بر اثر احتراقی که در سیلندرها رخ میدهد، دمای زیادی تولید می کنند. در صورتیکه این دما کنترل نشود موتور لیفتراک می تواند تا سقف آن تا ۴۰۰ درجه فارنهایت گرم شده و آسیب های جدی را بوجود آورد.
برای جلوگیری از این دمای ایجاد شده و کنترل آن، سیستم خنککاری را در لیفتراک تعبیه شده است. سیستم خنککاری لیفتراک کمک میکند تا گرمای حاصل از احتراق، به خارج از موتور انتقال یابد. در ادامه با سیستم خنک کاری لیفتراک بیشتر آشنا می شویم.
دلایل استفاده از سیستم خنککاری لیفتراک
موتور لیفتراک، مقدار گرمای مشخصی را میتوانند تحمل کنند که در اکثر آنها در حدود ۴۰۰ درجه فارنهایت است. با وجود نوآوری ها بوجود امده در عرصه تولید لیفتراک، باز هم یکی از محدودیتهای موتورهای ای تجهیزات، داغ شدن و تولید گرمای اضافی و بدون استفاده است. حین عمل احتراق، فقط ۳۰ درصد آن تبدیل به نیروی محرکه در موتور می شود و 70 مابقی به صورت گرمای غیر قابل استفاده هدر میرود. بخشی از این گرما، توسط اگزوز لیفتراک از بخش موتور خارج میشود، با این حال، بخشی از آن در داخل موتور مانده و باعث گرم شدن آن میشود. در صورتیکه این گرما مدیریت نشود هزینه های جبران ناپذیری را تحمیل می نماید. اینجاست که نقش سیستم خنککاری لیفتراک ها مشخص میشود.
در حقیقت این سیستم خنک کاری لیفتراک وظیفه دارد که دمای موتور را در مقدار مطلوب تعیین شده نگه دارد. به طور خلاصه میتوان گفت که از سیستم خنککاری در لیفتراک استفاده میشود تا هم دمای محفظه احتراق مطلوب باشد و احتراق به شکل بهتر و با آلودگی کمتر انجام شود و هم گرمای بیش از حد سبب نشود که روغن موتور لیفتراک عملکرد موثری نداشته باشد. در ضمن نگه داشتن حرارت در حد مطلوب باعث میشود که فرسایش قطعات موتور کمتر شود.
انواع سیستم خنککاری و عملکرد آنها
سیستم خنککاری در حالت کلی را میتوان به ۲ دسته تقسیم کرد؛
۱. سیستم خنککاری با هوا
این سیستم برای خنککاری لیفتراک ها معمول است و در لیفتراک ها قدیمی و امروزی استفاده می شود. تجهیزاتی که از این سیستم خنک کاری استفاده میکنند، یک فن قوی برای به جریان انداختن هوا در داخل بخش موتوری لیفتراک استفاده میکنند. این سیستم خنککاری نسبت به سیستم خنککاری با مایع، ارزانتر و نگهداری آن آسانتر است، اما آلودگی صوتی و محیطزیستی بیشتری دارد.
۲. سیستم خنککاری با مایع
همانطور که از نام این سیستم هم مشخص است در این سیستم از یک مایع خنککننده مثل آب برای پایین آوردن دمای موتور استفاده میکنند. طراحان در اکثر اتومبیلهای امروزی و همچنین در موتورسیکلتهای با حجم موتور بالا، این سیستم را برای خنککاری موتور به کار میبرند. اگر بخواهیم به شکل مختصر عملکرد این سیستم را توضیح دهیم باید بگوییم که در سیستم خنککاری با مایع، آب یا هر مایع خنککننده دیگر توسط یک پمپ از رادیاتور به سمت موتور خودرو هدایت میشود. این مایع خنککننده، گرمای موتور را به خود جذب کرده و پس از داغ شدن دوباره به رادیاتور بازمیگردد تا خنک شود و این چرخه ادامه یابد. می توان گفت در تمامی خودروهای تولیدی جدید از این سیستم خنک کاری استفاده می شود، ولی هنوز این سیستم در لیفتراک جا نیفتاده است.
اجزای سیستم خنککاری لیفتراک
سیستم خنککاری لیفتراک از قطعات مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
رادیاتور لیفتراک
در سیستم خنککاری، وقتی مایع گرمای موتور را به خود جذب کرد به سمت رادیاتور لیفتراک میآید. وظیفه اصلی رادیاتور هم این است که این گرما را به جریان هوای اطراف خود منتقل کند و به این شکل گرمای موتور را به محیط بیرون موتور منتقل کند. رادیاتور در بیشتر لیفتراک ها درست پشت این دستگاه و جلو شاسی لیفتراک قرار میگیرد و شاسی بگونه ای طراحی شده است تا بتواند جریان ایجاد شده توسط پروانه موتور لیفتراک را به به روی از دستگاه هدایت نماید. مکانیزم رادیاتور، هم از یک سری پرهها یا تیوبها یا لولههای مارپیچ و زیگزاگی آلومینیومی تشکیل شده است که آب در میان این پرهها جریان مییابد.
از جمله رادیاتورها , رادیاتور آلومینیومی است پره های این سازه از شمش آلیاژ آلومینیوم A413 ساخته شده که این قابلیت را دارند تا میزان مشخصی گرما تولید نمایند ؛ در این نوع تجهیزات گرمایشی به دلیل استفاده از فلز آلومینیوم پس از رادیاتورهای مسی بیشترین انتقال حرارت را به محیط مورد نظر دارند. در ضمن قطعا قیمت این فلز نسبت به ۳ فلز نام برده شده دیگر ارزانتر و همچنین وزن آن کمتر است. مقاومت این فلز هم مقابل زنگزدگی در اثر مجاورت با آب بیشتر است و عمر طولانیتری هم دارد. مجموع این دلایل سبب شده که از این فلز در ساخت رادیاتورها استفاده کنند. برخی رادیاتورها را از جنس مس هم میسازند.

درب رادیاتور
برخلاف ظاهر ساده «درب رادیاتور»، این قطعه از اهمیت ویژهای برخوردار است. بد نیست بدانید که مایع داخل سیستم خنککاری لیفتراک مانند یک زودپز تحت فشار قرار دارد. علت هم این است که اگر این فشار وجود نداشته باشد و مایع به شکل فشرده شده در سیستم جریان نمی یابد، این مایع بر اثر حرارت موتور تبخیر شده و تبدیل به بخار میشود. اما نکته مهم اینجاست که فشار بیش از حد این مایع هم باعث آسیب دیدن قطعات و اتصالات سیستم خنککاری میشود، اینجاست که اهمیت «درب رادیاتور» مشخص میشود. «در رادیاتور» دارای یک مکانیسم شیر جمعشونده در فشار بالاست. این شیر جمع شونده مثل یک سوپاپ اطمینان عمل میکند و وقتی فشار مایع داخل سیستم بیش از حد مجاز افزایش مییابد، این سوپاپ فنری باز شده و مایع از رادیاتور به سمت یک مخزن دیگر به نام منبع انبساط هدایت میشود تا فشار مایع کاهش یابد. معمولا افزایش فشاری که باعث عمل کردن درب رادیاتور میشود ۱۵ پوند در اینچ است.
واتر پمپ لیفتراک
میتوان گفت مهمترین قطعه در سیستم خنککاری لیفتراک ها، واتر پمپ است که بعنوانی قلب تپنده این سیستم به حساب میآید. وظیفه واتر پمپ لیتراک به جریان انداختن آب در سیستم خنککاری یا به شکل واضحتر در رادیاتور و مجاری اطراف بلوک موتور است، یعنی مایع خنک را از سطح پایین رادیاتور به سمت موتور هدایت میکند. واتر پمپ لیفتراک یک پمپ ساده است که نیروی پمپاژ خود را به وسیله تسمه از میل لنگ لیفتراک میگیرد. اجزای تشکیل دهنده واتر پمپ هم مثل هر پمپ آب دیگری از پروانه، اورینگ یا واشر و همچنین فلنج قرقره تشکیل شده است.

ترموستات لیفتراک
میتوان گفت که ترموستات لیفتراک یک شیر حرارتی ساده است که با سرد شدن بسته و با گرم شدن باز میشود. تا وقتی مایع خنککننده داخل سیستم و در بلوک اطراف موتور سرد است و گرمای زیادی ندارد این شیر بسته است و جریان آب در لولههای اطراف سیلندرها به کمک واتر پمپ جریان دارد. یعنی در این حالت جریان مایع خنک کننده بدون عبور از رادیاتور، میان موتور و واتر پمپ برقرار است. به محض اینکه این دما بالا رود، ترموستات عمل کرده و دریچه آن باز میشود. باز شدن این شیر حرارتی باعث میشود که آب یا مایع خنککننده از بلوک موتور به سمت رادیاتور لیفتراک هدایت شود تا عمل سرد کردن مایع سیستم خنککاری انجام شود. در این حالت واتر پمپ هم مایع خنککننده را این بار از رادیاتور به سمت موتور هدایت میکند و چرخه به این شکل ادامه مییابد. ترموستات معمولا در بالای موتور قرار دارد و در دسترس است.

پروانه خنککننده
کار رادیاتور این است که مایع گرم آمده از سوی موتور را خنک کند و دوباره به سیستم خنککاری بازگرداند. یکی از راه حل ها برای انجام این عمل، عبور از یک راه طولانی با سطح مقطع کم است که اساسا لولههای رادیاتور هم به همین شکل طراحی شده اند. یک راه دیگر هم برخورد هوا با این مایع گرم عبوری از رادیاتور است. این کار توسط پروانه خنککننده انجام میشود. در حقیقت این قطعه در سیستم خنککاری مثل یک دمنده عمل میکند و وظیفه ایجاد گردش هوا میان لولههای رادیاتور را برعهده دارد تا تماس هوا با لولهها به خنک شدن سریعتر مایع داخل رادیاتور کمک کند که به وسیله یک تسمه و یک پولی، نیروی محرکه را از میللنگ میگیرد و به گردش در می آید.
تسمه دینام لیفتراک
یکی از قطعاتی که باید هر چند وقت یکبار در لیفتراک ها مورد بازدید قرار گیرد و در صورت لزوم عوض شود تسمه دینام یا تسمه پروانه است. تسمه لیفتراک در حقیقت یک حلقه از جنسی انعطافپذیر مثل چرم، لاستیک، پلیمر و… است که ارتباط بین دو شفت دوران کننده را برقرار میکند. بسیاری از قطعات لیفتراک نیاز به حرکت دورانی دارند و این حرکت را از طریق همین تسمه دینام و به کمک فولیها از میللنگ موتور میگیرند. تسمه دینام یا پروانه وظیفه انتقال قدرت موتور یا همان دوران میللنگ به قطعاتی مثل دینام لیفتراک، واتر پمپ سیستم خنککاری، پمپ فرمان هیدرولیک را برعهده دارد. در لیفتراک ها، این تسمه کار انتقال نیرو به پروانه سیستم خنککاری را انجام میدهد و به همین دلیل به نام تسمه پروانه معروف شده است.
آب یا مایع رادیاتور
در سیستم خنککننده موتور با مایع، نقش اصلی را همان مایع یا اصطلاحا «آب رادیاتور» ایفا میکند. قطعا برای این منظور نباید از آب معمولی استفاده کرد، چون هم باعث ایجاد خوردگی در قطعات مختلف سیستم خنککاری میشود و هم اینکه امکان یخزدگی آن در فصول سرد سال زیاد است. امروزه از محلولهایی استفاده میکنند که ما اصطلاحا آنها را به نام «ضد یخ» میشناسیم. این محلولها فقط خاصیت ضد یخ بودن ندارند و ضد جوش هم هستند، به همین دلیل از این محلول باید هم در تابستان و هم در زمستان استفاده کرد. معمولا توصیه عمومی این است که از مخلوط ۵۰ درصد ضد یخ و آب مقطر در سیستم خنککاری لیفتراک ها استفاده شود.
فشنگی آب لیفتراک
سنسور دمای آب ( به انگلیسی Coolant Temperature Sensor) یکی از حسگرهای لیفتراک است که برای نظارت بر دمای مایع خنک کننده موتور استفاده می شود. فشنگی آب نامی است که توسط تعمیرکاران به این قطعه اطلاق می شود. این سنسور نقش مهمی در عملکرد موتور لیفتراک دارد و فقدان یا خرابی آن باعث اختلالاتی در کارکرد موتور می شود.
اساس کار فشنگی آب لیفتراک را باید در علم فیزیک جستجو کرد؛ جایی که به کمک اصول مقاومت الکتریکی اطلاعاتی درباره دمای مایع خنک کننده موتور به ECU ارسال می شود. در واقع این نوع مقاومت به کار رفته در این سنسور به نحوی است که با قرار گرفتن در معرض حرارت مقاومت آن کاهش پیدا می کند. این سنسور در ابتدا مقداری ولتاژ را از لیفتراک دریافت می کند و در مقابل در زمانی که دمای لیفتراک تغییر می کند مقاومت به کار رفته در سنسور نیز تغییر می کند. حال سنسور وارد عمل شده و این تغییرات را به کامپیوتر مرکزی لیفتراک ارسال می کند تا ECU تصمیم بگیرد. ECU با اطلاع پیدا کردن از دمای آب موتور دور فن را تعیین می کند و همچنین بر اساس سرد یا گرم بودن موتور معین می کند چه میزان بنزین توسط سوزن انژکتور پاشش شود.

پولکیهای سرسیلندر
مایع سیستم خنککننده در محفظه اطراف سیلندرها و سرسیلندر که به آنها بلوک موتور هم گفته میشود جریان دارد و گرمای موتور را میگیرد. این مایع همانطور که گفته شد مخلوطی از آب مقطر و ضد یخ است. حالا اگر یک راننده بر اثر غفلت از ضد یخ استفاده نکند و آب خالی را داخل سیستم خنککاری بریزد، ممکن است در فصول سرد سال باعث ایجاد یخزدگی و در نهایت ترکیدن یا ترک برداشتن سرسیلندر شود.
طراحان موتور برای ساخت سرسیلندر لیفتراک از روش ریختهگری در قالبهای شنی استفاده میکنند. در نهایت و با سرد شدن فلز مذاب، باید این شنها از داخل قطعه خارج شوند که برای این کار سوراخهای بزرگی را روی سرسیلندر ایجاد میکنند. طراحان در پایان کار، این سوراخها را با پولیهایی از جنس فولاد مسدود میکنند. یک فایده این پولیها این است که وقتی از روی فراموشی، آب خالی داخل سیستم خنککاری ریخته میشود و یخزدگی صورت میگیرد، این پولیها از جایشان خارج میشود و سرسیلندر آسیب نمیبیند.
فروش قطعات لیفتراک
اکثر شرکت ها و یا کارخانجاتی که قطعات و لوازم یدکی لیفتراک را بدون در نظر گرفتن منبع تامین کننده قطعه، خریداری نموده اند، بیشتر وقت ها موفق به خرید قطعات لیفتراک با کیفیت نشده اند و همین امر باعث مستعمل شدن سریع قطعه مورد نظر و یا آسیب به قسمت های دیگر لیفتراک شده است. برای اجتناب از این امر، دارندگان لیفتراک بایستی لوازم و قطعات یدکی خود را از تامین کنندگان معتبر و نام آشنا خریداری نمایند تا علاوه بر خرید قطعه با کیفیت و اورجینال از ضمانت و خدمات پس از فروش نیز برخوردار گردند.
شرکت آذران پیشرو صنعت با حذف واسطه های موجود و عرضه کالا و ارائه محصولات با شرایط مناسب از جمله قیمت های رقابتی در حوزه های کاری تجهیزات انبارداری با رعایت استاندارد های مربوطه می باشد. این مجموعه مفتخر است که توانسته با همکاری مستقیم شرکتهای تولیدی داخلی و خارجی و حذف واسطه تجهیزات و قطعات ماشین آلات صنعتی از جمله قطعات لیفتراک را تامین نماید.
خرید بدون واسطه قطعات لیفتراک این امتیاز را برای خریداران این نوع محصولات فراهم مینماید تا علاوه بر پرداخت هزینه های پایین تر قطعات اورجینال را برای دستگاه خود خریداری نمایند که این مسئله در دراز مدت باعث کاهش چشمگیر هزینه های مربوط به تعمیر و نگهداری لیفتراک می شود.
از جمله قطعات لیفتراک که در این شرکت عرضه می گردد می توان به لوازم مصرفی برند های معتبر جهانی از قبیل: لوازم موتوری، لوازم گیربکس ،انواع فیلتر لیفتراک، واشر ها و کاسه نمد های اصلی، شیلنگ ها و اتصالات هیدرولیک، انواع لاستیک و الحاقی ، شاخک ها، انواع باطری لیفتراک، شارژر و انواع بلبرینگ اشاره نمود.