علت رضایت از زندگی، لذت بردن از زندگیه یا معنا داشتن زندگی؟

روانشناسی راه باارزشی رو تا اینجا اومده. ما الان میتونیم به جز دو مورد، همه‌ی بیماری‌های روانی رو درمان کنیم؛ اون دو مورد رو هم میتونیم بهبود بدیم.
ما الان میتونیم ادعا کنیم که توانایی این رو داریم که وضعیت افراد درمانده رو بهتر کنیم و این فوق العاده است. اما ما این رو فراموش کردیم که به مردم عادی که بیمار نیستن، کمک کنیم که زندگی شادتری داشته باشن، و این دلیلی بود که افرادی مثل نَنسی اِتکاف، دَن گیلبرت، میهای چیکسِنتمیهایی* و خودم رو واداشت که روی چیزی کار کنیم که من اسمش رو گذاشتم "روانشناسی مثبت". دانشی پایه‌گذاری شد (روانشناسی مثبت) که به چیزهایی میپردازه که به زندگی ارزش زیستن میده. حالا زندگی شاد چیه؟ ما سه نوع زندگی شاد رو از هم تفکیک کردیم که در موردش صحبت میکنم:

1. Pleasure Life
زندگی خوشایند
(پر از خوشگذرونی و احساسات مثبت و دارا بودن مهارت تقویت اون احساسات و بسط دادنشون در زمان و مکان)

این زندگی البته سه ایراد داره. یکی اینکه 50% ارثیه و روش‌های مختلفی که ما برای افزودن عواطف مثبت پیشنهاد میکنیم 15% تا 20% میتونن بهش کمک کنن.

اشکال دوم انطباق پذیری هست. مثل بستنی وانیلیه. اولش 100% مزه رو داره، ولی در ادامه مزه‌اش از بین میره چون بهش عادت میکنیم.

اشکال سوم اینکه زیاد انعطاف‌پذیر و قابل شکل دادن نیست.

2. Engagement Life
"زندگی خوب" (مشغول بودن و تعهد)
زندگی کاری، تربیت فرزندان، عشقتان، اوقات فراغت و اوقاتی که زمان برای شما متوقف میشود.
چیزی که این زندگی رو از زندگی خوش‌گذرونی متمایز میکنه "فلو" (با ترجمه تحت الفظی میشه جاری بودن) هست.
"فلو" اولین بار توسط میهای چیکسنتمیهایی، به این شکل تعریف شده:
حالت عملکرد ذهنی که شخصی که داره کاری رو انجام میده کاملا درونش غرق شده و تمرکز کامل همراه با انرژی داره، به طور کامل درگیرش شده و از انجام اون کار لذت میبره.
در حالت اول شما متوجه هستین که دارین لذت میبرین اما در حین "فلو" شما اصلا متوجه هیچی نیستین.
برای رسیدن به این مرحله دستور العملی وجود داره. اونم اینکه نقاط قوتتون رو پیدا کنین و زندگیتون رو طوری تغییر بدین که بیشترین استفاده ممکن رو ازش ببرین.

3. Meaningful Life
زندگی معنادار

استفاده از نقاط قوتمون برای کمک به دیگران و خدمت به چیزی بزرگتر از خودمون (ارزش‌هامون)

برای ایجاد تغییرات پایدار در جهت به دست آوردن این سه نوع زندگی چکار میتونیم بکنیم؟ این سوالیه که همیشه پرسیده میشه.
ما با آزمایش‌هایی میزان تاثیرگذاری این سه سبک زندگی رو بر رضایت از زندگی اندازه گرفتیم. میتونیم مداخلاتی بکنیم برای سنجششون و مشاهده نتایج. مثلا در مورد "زندگی خوشایند" به مردم آموزش میدیم که مهارت‌های مراقبه‌ی مایندفول و لذت بردن از لحظه رو تقویت کنن و یک روز زیبا رو طراحی کنن. مثلا آخر هفته‌ای که در پیش است رو. یا میگیم که قدردانی از افرادی که اثر مهم و مثبتی روی زندگیشون داشتن رو تمرین کنن، چون ثابت شده که اثرش در افزایش شادی چشمگیره.

ما اثر پیگیری هر کدوم از این سه سبک زندگی رو روی رضایت از زندگی بررسی کردیم و نتایج شگفت انگیز بود. نتایج نشون میداد که پیگیری نوع اول زندگی (زندگی خوشایند) تقریبا اثری بر رضایت از زندگی نداره. قویترین اثر رو پیگیری معنا (حالت سوم) داشت و پیگیری زندگی دوم (مشغول بودن) هم اثر خیلی قوی‌ای داشت.

وقتی خوشگذرونی اهمیت داره که شما "مشغول بودن" و "معنا" رو هر روش رو داشته باشین، اون وقت مثل خامه‌ی روی گیلاس خواهد بود. و مجموع این سه روش، زندگی کامل رو میسازه (اما میزان اهمیت و تاثیرگذاریشون با هم یکسان نیست)

همینطور تحقیقات نشون داده که سلامت جسمی، طول عمر و بهره‌وری، ناشی از همین سه عامل و روش زندگی گفته شده هستن.


* Nancy Etcoff, Dan Gilbert, Mihály (Mike) Csikszentmihalyi

این مقاله، خلاصه ای بود از ویدیوی 23 دقیقه ای که میتونین با زیرنویس فارسی ببینید.