آموزش نگهداری از تابلو نقاشی

آموزش نگهداری از تابلو نقاشی

اگر به تابلوهای نقاشی نگاهی بیندازید خواهید دید که بعضی از آن‎ها به سمت آسبیب دیدن و بعضی مواقع کثیف شدن و خاک گرفتگی یا رنگ پریدگی رفته‎اند. حالا شاید بخواهید برای عدم بروز این موارد اقدامی انجام دهید، حتی اگر در اثر هنری شما هنوز آسیب یا آلودگی پدید نیامده است، اقدامات پیشگیری می‎تواند اتفاقات ناخوشایند محتمل را جلوگیری کند.

ورنی گذاری بر روی تابلو نقاشی

همانطور که می‎دانید، همیشه پیشگیری بهتر از درمان است! بنابراین سعی کنید حتی المقدور در تمیز نگه داشتن اثر هنری تلاش کنید تا مجبور به پاک سازی آن نشوید، یا شاید بهتر باشد که گفته شود دیرتر مجبور به تمیز کردن آن شوید! محافظت از یک کار بسیار ساده‎تر از پاک‎سازی آن است. اگر خود شما هنرمند اثر هستید، توصیه می‎شود یک پوشش ورنی جهت محافظت از خاک و آلودگی برای کار خود تدارک ببینید. اولین نکته بسیار مهم برای ورنی گذاری این است که دقت کنید قبل از شروع کار، اثر شما کاملا تمیز بوده و عاری از هر گونه خاک و آلودگی های محیطی دیگر باشد. دقت کنید اگر در سطح کار شما آلودگی وجود داشته باشد و شما اقدام به ورنی گذاری کنید این آلودگی ها تقریبا برای همیشه در کار شما مهر موم خواهند شد! ورنی سازی اثر هنری باعث می شود که سطح کار شما از حالت زبر و خشن در آمده و آلودگی کمتری به خود جذب نماید، همچنین باعث درخشندگی بیشتر رنگهای اثر هنری خواهد شد و بدین ترتیب نقاشی زیباتر جلوه می نماید.

بررسی نوع ورنی قبل از خرید

مواد و لایه های ورنی برای تمام رنگها یکسان نیست، مثلا برای رنگ اکلریک نمی‎توان از همان ورنی استفاده کرد که برای رنگ روغن استفاده می‎شود، بنابراین همیشه برچسب روی ماده ورنی را با دقت مطالعه کنید. از ساختار و مواد آن اطلاع حاصل نمایید و مطمئن شوید که مواد ورنی مناسب کار خود را انتخاب کرده‎اید.

برخی دلایل آسیب دیدن آثار هنری

نگهداری نادرست کار هنری همیشه یکی از اصلی ترین دلایل آسیب و آلودگی یک اثر هنری می باشد. بیشتر نقاشی ها مخصوصا نور خورشید حساس هستند، بنابراین همیشه دقت کافی در انتخاب مکان مناسب برای یک نقاشی از اهمیت بالایی برخوردار است، مثلا روبروی یک پنجره بزرگ به هیچ عنوان محل مناسبی برای یک تابلوی نقاشی نیست! نقاشی‎های رنگ روغن نسبت به انواع دیگر در برابر درجه حرارت و رطوبت حساسند، بنابراین اگر شما یک مجموعه دار هستید و تعدادی از آثار هنری را در زیرزمین یا انباری نگداری می کنید حتما از دستگاه ضد رطوبت در محل استفاده کنید و یا مطمئن شوید محل نگهداری آثار عاری از هر نوع رطوبت باشد. برای آثار ارزشمندتر و حساس تر اگر کار را در محلی نصب می‎کنید که محل گرد و خاک است مثلا نصب یک تابلو در ارتفاع بالای یک دیوار بلند نزدیک به سقف، حتما برای آن یک قاب محافظ شیشه‎ای انتخاب نمایید.

سیگار کشیدن در فضایی که اثر هنری وجود دارد نیز باعث وارد آمدن صدمه جدی به آن می شود، مخصوصا اگر کار دارای لایه ورنی نباشد، دود سیگار می‎تواند تمام تنهای رنگی یک اثر را برای همیشه تغییر داده و کاملا به کار شما آسیب وارد کند، بنابراین در محل وجود نقاشی سیگار نکشید.

یکی دیگر از دشمنان طبیعی آثار هنری گذشت زمان است، گذشت زمان در اثر هنری باعث پوسته پوسته شدن، تغییر رنگ، ترک خوردن و تاب برداشتن کار خواهد شد و متاسفانه ما تنها می‎توانیم در این پروسه تاخیر ایجاد نماییم. اما اگر شما احساس کردید که در تابلوی شما این آثار نمایان شده به یک مرمت کار حرفه ای آثار هنری مراجعه نمایید.

راهنمای مرمت نقاشی

در فرایند تمیز کردن اثر هنری ابتدا به یک نکته توجه داشته باشید، اگر شما مالک یک اثر هنری گران قیمت هستید به هیچ عنوان به تنهایی اقدام به تمیز کردن آن ننمایید، این کار نیاز به تخصص بسیار بالایی دارد، بنابراین به نزد یک مرمت کار حرفه ای بروید و کار را به او بسپارید. اما اگر خواستید به طور شخصی اقدام به این کار نمایید، اولین چیزی که باید به آن پی ببرید نوع آلودگی یا آسیبی است که کار شما با آن دست به گریبان است. برای تمیز کردن کار از آلودگی گرد و غبار یا تجمع ذرات قابل مشاهده راهکارهای ساده ای وجود دارد:

• از محصولات پاک کننده استفاده نکنید. این کاملا واضح است که بسیاری از محصولات پاک کننده حاوی مواد حلال رنگ و یا تغییر دهنده رنگ هستند و این برای یک تابلوی نقاشی بسیار بد است، این مواد رنگ‎های شما را تغییر داده و نابود می‎کنند به طور خلاصه می‎توان گفت که کار شما دچار آسیب همیشگی خواهد شد.
• از آب استفاده نکنید. سطح یک تابلوی نقاشی به هیچ عنوان شباهتی با سطوح دیگر مانند میز یا سطح کف پوش ندارد، بنابراین متد پاک‎سازی آن نیز کاملا متفاوت می‎باشد، آب می‎تواند باعث تغییر سایز بافتهای زیر کارشده و آسیب جدی به آن وارد کند. در کارهای با پایه رنگ اکلریک موضوع استفاده از آب نیز به مراتب خطرناک‎تر است.

در پایان می‎خواهم به شما آتلیه مرمت و اصلات‌سنجی آوام را معرفی کنم تا در صورت نیاز جهت مرمت نقاشی به این آتلیه که از اواخر دهه هفتاد شمسی در تهران تاسیس شده است، مراجعه نمایید. تاکنون پس از گذشت دو دهه، مرمت بیش از 1200 اثار هنری و همچنین کارشناسی اصالت سنجی و مستندنگاری بیش از 200  اثر از اساتید و هنرمندان معاصر و گذشته ایران در آتلیه مرمت و اصلات‌سنجی آوام با موفقیت انجام شده است.